به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در سفر رسمی امانوئل ماکرون به مکزیک رئیسجمهور فرانسه کوشید پیام روشنی از بازگشت فعال پاریس به آمریکای لاتین ارسال کند. این سفر که نخستین دیدار رسمی یک رئیسجمهور فرانسه از مکزیک در یازده سال گذشته بود، از نگاه تحلیلگران فرانسوی تلاشی برای تثبیت موقعیت ژئوپلیتیکی فرانسه در منطقهای تلقی میشود که رقابت قدرتهای بزرگ در آن شدت گرفته است.
مطابق بیانیه رسمی کاخ الیزه، محور اصلی گفتوگوهای ماکرون و همتای مکزیکی او، کلودیا شاینبوم، بر گسترش همکاریهای اقتصادی، فرهنگی و دانشگاهی و نیز تقویت چندجانبهگرایی و نظم جهانی مبتنی بر حقوق بینالملل متمرکز بود. کاخ الیزه در این بیانیه بر «نیاز به دمیدن نیروی تازه در پویایی روابط پاریس و مکزیک» تأکید کرده است. این لحن، نشاندهنده تمایل فرانسه برای خروج از سایه نسبی خود در آمریکای لاتین و بازیابی نقش سنتیاش به عنوان قدرتی مستقل و چندبعدی است.
در سطح اقتصادی، حضور نزدیک به هفتصد شرکت فرانسوی در مکزیک و حجم مبادلاتی که طبق آمار وزارت خارجه فرانسه در سال ۲۰۲۳ از شش و نیم میلیارد یورو فراتر رفت، اهمیت عملی این روابط را برجسته میکند. ماکرون در دیدار خود آشکارا از گسترش حضور شرکتهای فرانسوی در بخشهای انرژی پاک، حملونقل و فناوریهای نو سخن گفت. تحلیلگران رسانهای همچون فیلیپ لامبرت از شبکه فرانس ۲۴، این محور اقتصادی را «پیامی دوگانه» دانستند: از یکسو نشانهای از حمایت از صنایع فرانسوی، و از سوی دیگر تلاشی برای یافتن بازارهایی تازه در بحبوحه رکود اروپا.
همچنین پاریس و مکزیکوسیتی توافق کردند همکاریهای فرهنگی و دانشگاهی خود را در قالب نمایشگاهها، پروژههای میراث مشترک و تبادلات دانشگاهی افزایش دهند. با این حال، بحث بازگرداندن آثار باستانی و کُدِکسهای پیشاکلمبیایی که در موزههای فرانسه نگهداری میشوند، به یکی از محورهای حساس گفتوگوها تبدیل شد. روزنامه Le Monde در تحلیلی نوشت که مکزیک خواستار بازگشت بخشی از این آثار شده و این مسئله میتواند «تست واقعی» برای اراده فرانسه در احترام به دیپلماسی فرهنگی باشد. ماکرون در پاسخ وعده داد که راهحلی مبتنی بر همکاری موزهای و امانت بلندمدت آثار بررسی خواهد شد، اما از بازگرداندن کامل آنها سخنی نگفت همچنین اظهارات ماکرون درباره لزوم «مبارزه با قاچاق مواد مخدر در چارچوب احترام به حاکمیت کشورها» واکنشی غیرمستقیم به مداخلات نظامی ایالات متحده در منطقه تعبیر شد. رسانه فرانسوی CNews نوشت این جمله، تلاش ماکرون برای ارائه الگویی جایگزین در مبارزه با جرائم فراملی است که بر همکاری و حاکمیت ملی تأکید دارد، نه بر عملیات فرامرزی. از نگاه کارشناسان، این موضع نشانهای از تمایل پاریس برای بازیگری مستقل در سیاست منطقهای است؛ رویکردی که میکوشد میان روابط سنتی با واشنگتن و اراده اروپا برای استقلال ژئوپلیتیکی تعادل برقرار کند در تحلیل نهایی، کارشناسان فرانسوی از جمله سابرینا آمادور، پژوهشگر مرکز مطالعات آمریکای لاتین در پاریس، معتقدند که این سفر «نه صرفاً نمادین بلکه آزمونی برای ظرفیت فرانسه در تبدیل دیپلماسی کلامی به دستاوردهای عینی» است. او در گفتوگویی با شبکه RFI تأکید کرده است که اگر پس از این سفر قراردادهای واقعی اقتصادی، پروژههای فرهنگی مشترک و تبادلات علمی عملیاتی شود، میتوان آن را نقطه عطفی در روابط دو کشور دانست؛ در غیر این صورت، این دیدار نیز به فهرست بلندبالای سفرهای تشریفاتی افزوده خواهد شد.
امیرحسین مقیمی