به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در فرآیندهای صنعتی، بهویژه در کارخانهها و تجهیزات بزرگ، تغییرات دما میتواند تأثیرات زیادی بر ساختار و عملکرد سیستمها داشته باشد. برای مثال، در صنایع فولادسازی که دماهای بسیار بالا وجود دارد، مواد بهطور مداوم منبسط و منقبض میشوند. در چنین شرایطی، لولهها و سازهها تحت فشار زیادی قرار میگیرند. اگر این فشارها بهدرستی کنترل نشوند، ممکن است به ترکیدن یا آسیب دیدن تجهیزات منجر شوند. اتصالات انبساطی برای جذب این فشارها و کاهش تنشهای ایجادشده استفاده میشوند.
برای بسیاری از صنایع کشور، تابستان سال 1401 ازنظر محدودیت مصرف برق و برخی منابع انرژی دیگر چالشهای خاص خود را به همراه داشت. اگرچه گروه فولاد مبارکه اصفهان نیز از این قاعده مستثنی نبوده است، اما با نگاه هوشمندانه مدیریت و همت بلند کارکنان تولید و تعمیرات شرکت، انجام عملیات تعمیرات برنامهریزیشده سالانه و اساسی (شاتدانهای) بخشهای زیادی از شرکت در همین زمانهای محدودیت برق پیشبینی و انجام شد تا همه خطوط برای تولید بهینه پس از محدودیتهای برق و اتمام فصل تابستان چابکسازی شده باشند.
این قطعات معمولاً در مکانهایی که تغییرات دمایی شدید و مداوم وجود دارد، مانند خطوط لولهکشی، کورهها، سیستمهای تهویه و سرمایش به کار میروند. این اتصالات با جذب انبساط و انقباض مواد، اجازه میدهند که این تغییرات دمایی بهطور ایمن مدیریت شوند.
اتصال انبساطی یا اکسپنشن جونیت (expansion joint) یکی از اجزای مهم در سیستمهای لولهکشی، ساختارهای فولادی و تجهیزات صنعتی است که برای مقابله با تغییرات ابعادی ناشی از انبساط و انقباض دمایی طراحی شده است. این قطعه با داشتن ویژگیهای انعطافپذیر، از آسیب به سازهها و سیستمها در برابر فشارهای حرارتی جلوگیری میکند. در محیطهای صنعتی که با دماهای مختلف مواجه هستند، این نوع اتصالات نقش مهمی در کاهش تنشهای حرارتی دارند.
کاربردهای اتصال انبساطی
1. خطوط لولهکشی: این اتصالات در سیستمهای لولهکشی بهویژه در خطوط انتقال گاز، آب داغ و دیگر سیالات تحت فشار کاربرد دارند. تغییرات دما باعث انبساط یا انقباض لولهها میشود که این تغییرات میتواند به شکستن یا آسیب به لولهها منجر شود. اتصالات انبساطی برای جذب این تغییرات ابعادی طراحی شدهاند.
2. سیستمهای تهویه و سرمایش: در دستگاهها و تجهیزات تهویه و سرمایش، این نوع اتصالات برای جلوگیری از آسیب به سیستمها در برابر تغییرات دما ضروری هستند. بهویژه در سیستمهایی که در معرض دماهای متغیر قرار دارند، این قطعات به مدیریت ایمن تغییرات دمایی کمک میکنند.
3. ساختارهای فولادی و بتنی: در ساختارهای فولادی و بتنی، مانند پلها و تونلها، این اتصالات برای جذب انبساط یا انقباض ناشی از تغییرات دمایی و جلوگیری از آسیب به سازهها به کار میروند.
4. کورهها و تجهیزات صنعتی: در صنایع حرارتی، بهویژه در کورهها که دماهای بسیار بالا وجود دارد، این اتصالات برای محافظت از اجزای کوره و سیستمهای تولید فولاد ضروری هستند.
انواع اتصالات انبساطی
این اتصالات در انواع مختلفی طراحی میشوند که بسته به نیاز سیستم و شرایط محیطی، انتخاب میشوند. برخی از انواع رایج آن عبارتاند از:
1. اتصالات فلزی: از فلزات مقاوم مانند استیل یا آلومینیوم ساخته میشوند و معمولاً برای محیطهای با دماهای بالا و شرایط سخت طراحی شدهاند. این نوع اتصالات میتوانند در برابر خوردگی مقاوم باشند.
2. اتصالات لاستیکی: این اتصالات از لاستیک یا مواد مشابه ساخته میشوند و بیشتر در سیستمهای با فشار و دمای پایینتر کاربرد دارند. انعطافپذیری بالا از ویژگیهای این نوع است.
3. اتصالات چندلایه: ترکیبی از مواد مختلف هستند که برای مقابله با شرایط دمایی و فشارهای متغیر طراحی شدهاند. این نوع اتصالات معمولاً در صنایع سنگین مانند فولادسازی و پتروشیمی استفاده میشوند.
4. اتصالات پلیمر یا کامپوزیتی: از مواد پلیمری یا کامپوزیتی ساخته شدهاند که میتوانند در برابر شرایط شیمیایی یا محیطهای خاص مقاومت کنند. این نوع در صنایع شیمیایی و پتروشیمی کاربرد دارند.
مزایای استفاده از اتصالات انبساطی
- جلوگیری از آسیب به سیستمها: این قطعات میتوانند فشار و تنشهای ناشی از انبساط و انقباض دما را جذب کرده و از آسیب به لولهها، تجهیزات یا سازهها جلوگیری کنند.
- افزایش عمر مفید سیستمها: با کاهش تنشها و فشارها، استفاده از این اتصالات میتواند عمر مفید سیستمها و تجهیزات را افزایش دهد.
- کاهش هزینههای تعمیرات: به دلیل جلوگیری از آسیب به تجهیزات، نیاز به تعمیرات مکرر کاهش مییابد.