به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ «.... اکثر افراد کشور ما از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار نیستند چه رسد به آموزش عالی. مایه بسی خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می‌کند، طلب علم را فریضه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد. ما باید در برنامه درازمدت، فرهنگ وابسته کشورمان را به فرهنگ مستقل و خودکفا تبدیل کنیم و اکنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشریفات خسته‌کننده برای مبارزه با بی‌سوادی به طور ضربتی و بسیج عمومی قیام کنیم تا انشاء‌ا... در آینده نزدیک هرکس خواندن و نوشتن ابتدایی را آموخته باشد.....» (صحیفه نور امام خمینی (ره)؛ جلد 11؛ صفحه 446)

منابع انسانی در هر جامعه ای عامل تعیین کننده  خصوصیت روند توسعه ی اقتصادی و اجتماعی آن جامعه است. بهره برداری از نیروهای انسانی فعال، مبتنی بر مهارت ها و دانش مردم در جامعه است . مهارت ها و دانش نیز تحت تأثیر آموزش ها و پرورش های جامعه است. بنابراین این مسأله دور از واقعیت نیست که پیشرفت تحصیلی یکی از عناصر اصلی توسعه انسانی است. گسترش دانش نه تنها خود مستقیماً زمینه بسط انتخاب های انسانی را فراهم می آورد بلکه از طریق ایجاد دسترسی بیشتر به فرصت های اشتغال و نیز بهبود سلامتی، شرایط زندگی بهتر را نیز ایجاد می کند.

با مطالعه وضعیت کشورهای در حال توسعه به روشنی می‌توان به ارتباط مستقیم بین عامل سواد و توسعه پی برد. بیشترین میزان فقر، بیماری، خرافات و سایر معضلات اجتماعی و به ویژه آثار شوم استثمار فرهنگی در مناطقی از جهان وجود دارد که بیشترین آمار بی‌سوادان را دارا می‌باشد. در این راستا ما قصد داریم مقایسه ای را در شاخص های معدودی از سواد و فعالیت های علمی در دوران قبل و پس از انقلاب اسلامی انجام دهیم تا تفاوت ها و تغییرات بوجود آمده براساس آمارهای مستند و موجود از دوران پهلوی و حکومت اسلامی مشخص گردند.

همچنین لازم به ذکر است که درخصوص برخی موارد هیچ آماری از پیش از انقلاب وجود ندارد تا مقایسه ای بین آنها و پس از انقلاب صورت گیرد و این می تواند ناشی از عدم وجود برخی فعالیت ها در راستای آموزش و علم در پیش از انقلاب باشد. به همین منظور ما موفقیت ها و دستاوردهایی را که پس از انقلاب کسب شده اند را بیان می نماییم:

1- پس از انقلاب ما شاهد موفقیت هر ساله دانش آموزان و دانشجویان ایرانی در دست یابی به مقامات جهانی و مدال‌های رنگارنگ در المپیادهای علمی در رشته های مختلفی همچون فیزیک، ریاضی، شیمی، کامپیوتر و ... در رقابت با کشورهای پیشرفته علمی هستیم که یکی از شواهد رشد و توسعه علمی کشور است؛ این درحالی است که قبل از انقلاب اسلامی، دانش آموزان ایرانی در المپیادهای جهانی شرکت نداشتند.

2- کشور ایران در سال 56 با 33 میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشک خارجی از سایر کشورها بوده است، اما هم اکنون با جمعیتی بیش از دو برابر و به تبع آن با نیازی بیشتر به پزشک، با مازاد پزشک روبه روهستیم؛ همچنین در زمینه پزشک متخصص نیز از جمعیت 7000 نفر در سال 57 به جمعیت 72.792 پزشک متخصص در حال حاضر رسیده ایم و همچنین باید گفت که مردم بسیاری از کشورها به منظور درمان به کشورمان سفر می کنند تا تحت نظر پزشکان ایرانی به درمان خود بپردازند.

3- بر اساس گزارش موسسه بین المللی اطلاعات علمی (ISI)، تعداد مقالات علمی چاپ شده از محققان ایرانی در مجلات معتبر بین المللی در سال 1357، 450 مقاله و در سال 2012، 34.155 مقاله بوده است که نشان دهنده رشد 3 برابری متوسط جهانی در این حوزه است.

4- مرکز فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) چند بار ایران را به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای جهان در مبارزه با بی سوادی معرفی کرده است.

5- هم اکنون ما شاهد این هستیم که ایران در بسیاری از فناوری ها نه تنها خودکفا شده بلکه به کشور صادر کننده خدمات فنی مهندسی در حوزه های صنعت نفت، کشاورزی، بهداشت، سدسازی، تراکتورسازی، هسته ای، خودروسازی ، سلول های بنیادین و ... تبدیل شده است.

6- در عرصه علوم نوین، دانشمندان ایرانی توانسته اند تا مرزهای جدید دانش بشری پیش روند و در مواردی از این مرزها نیز عبور کنند. موفقیت های دانشمندان ایرانی در زمینه ‌های سلول های بنیادین، نانو تکنولوژی، مهندسی ژنتیک، علوم هسته ای، علوم فضایی و ... از این موارد است.

7- ایران در سال ۲۰۱3 میلادی رتبه نوزدهم جهانی در رشد تولید علم را به‌دست آورد و این در حالی است که کشورهای لهستان، بلژیک، دانمارک، اسکاتلند، اتریش، پرتغال، رژیم اشغالگر قدس، سنگاپور، مکزیک و جمهوری چک بعد از ایران به ترتیب رتبه های 21 تا 30 را از نظر تولید علم در اختیار دارند.

آنچه باید گفت:

روند نماگرهای آموزش و توسعه ای انسانی بر اساس اولین گزارش ملی توسعه انسانی که توسط سازمان ملل متحد و با همکاری سازمان برنامه و بودجه ایران تهیه شد، نشان می دهد که افزایش نرخ باسوادی و رشد سطح آموزش و پرورش در دوره  جمهوری اسلامی نسبت به رژیم سلطنتی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده است.

مطالعه سیاست های رژیم پهلوی و آمارهای ارائه شده، نشان می دهد که جهت گیری ها و سیاست های آموزش و پرورش با توجه به سیاست های کلان کشور عموماً در جهت توسعه نیروی انسانی کارگر در سطح مهارت های عادی و عدم حضور نیروهای آموزش دیده در تولید علم ، نظریه و فن آوری بوده است.

به طور کلی می‌توان بیان داشت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، ضمن آنکه نرخ سواد در کل کشور و در کل گروه‌های سنی افزایش یافته، به طور ویژه آموزش جمعیت زنان و جمعیت روستاییان مورد تأکید قرار گرفته است و باعث شده اختلاف نرخ سواد بین مردان و زنان و بین مناطق شهری و روستایی به مقدار زیادی کاهش پیدا کند و همچنین ایران در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی تمام تلاش خود را معطوف بر این داشته است تا در عرصه جایگاه علمی در منطقه خاورمیانه و سراسر جهان از موقعیت قابل ملاحظه و شایسته ای برخوردار باشد که براساس آمارهای بین‌المللی به نسبت بسیار زیادی در این امر موفق بوده است و این را نباید فراموش کرد که تمام دستاوردهای ایران در دوران پس از انقلاب در شرایطی بدست آمده است که بسیاری از کشورهای صاحب علم و قدرت تمام تلاش شان را با اعمال تحریم و ترور دانشمندان ایرانی انجام دادند تا ایران نتواند به جایگاه های رفیع علمی دست یابد؛ اما به خواست الهی و با تلاش غیور مردمان ایران زمین، دشمنان ناکام ماندند و ایران در حال حاضر جزء قدرت های علمی در دنیا شناخته می شود .