به گزارش شبکه اطلاع رسانی دانا، محمد واعظ استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در پاسخ به سؤال فارس مبنی بر اینکه آیا برداشت ارز، از صندوق توسعه ملی برای اختصاص تسهیلات به بخش کشاورزی و صنعت که از جمله بخش‌های تولیدی و مولد محسوب می‌شوند باعث افزایش نقدینگی و تورم می‌شود، گفت: این طور نیست که برداشت از صندوق توسعه ملی لزوما به افزایش حجم پول و تداوم و تشدید تورم منجر شود ولی مسئله‌ای که باید مدنظر قرار گیرد این است که به طور سنتی این برداشت‌ها چه آثاری داشته است.

وی گفت: اگر از صندوق توسعه ملی ارز برداشت شود و آن ارز صرف واردات تجهیزات و نهاده‌های واسطه‌ای تولید شود اثر ضد تورمی دارد و بر حجم پول هم اثر چندانی ندارد.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: اما معمولا برداشت از صندوق توسعه ملی اهرمی برای کسب درآمدهای ریالی دولت بوده و این موضوع باعث افزایش حجم پول می‌شود، بدین صورت بوده که غالبا دولت ارزی را که در صندوق بوده به بانک مرکزی می‌فروخته و به ازای آن ریال می‌گرفته و بعد ریال را صرف هزینه‌هایش می‌کرده است.

واعظ با بیان اینکه معمولا در کشور دولت‌ها با معضل کسر بودجه مواجهند، تصریح کرد: قبل از اینکه دولت‌ها درآمدی کسب کنند از قبل هزینه آن مشخص شده و راهی برای صرف آن وجود دارد.

وی گفت: موارد زیادی برای صرف درآمدهای دولت وجود دارد، بنابراین وقتی دولت ارزی به دست می‌آورد آن را به ریال تبدیل می‌کند و در نتیجه حجم ریال زیاد و این افزایش منجر به افزایش حجم پول می‌شود.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان اظهار داشت: دو مطلب را باید در مورد اثرات ناشی از برداشت ارزی از صندوق توسعه ملی بر روی نقدینگی از هم تفکیک شود یکی اینکه آیا لزوما برداشت از صندوق به افزایش حجم پول منجر می‌‌شود؟ و دیگری اینکه بر اساس رفتارهای مشاهده شده دولت‌ها تأثیر برداشت موجودی ارزی صندوق روی حجم پول چیست؟

واعظ افزود: در مورد اولی پاسخ خیر است یعنی هر برداشتی از صندوق لزوما منجر به افزایش حجم پول نمی‌شود و در مورد دوم پاسخ مثبت است یعنی برداشت موجودی ارزی از صندوق توسعه ملی روی حجم پول اثر افزایشی دارد.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: با فرض ثابت بودن بقیه شرایط اصولا تبدیل ارز به پول ملی مثلا تبدیل ذخایر ارزی صندوق توسعه ملی به ریال و در اختیار گذاشتن آن ریال به واحدهای اقتصادی مورد نظر باعث افزایش حجم پول و آثار اجتناب‌ناپذیر آن مثل افزایش سطح قیمت‌ها می‌شود.

وی در تحلیل اظهاراتش به 4 نکته اشاره کرد و افزود: نکته اول فلسفه وجودی صندوق توسعه ملی است که باید بخشی از درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت خام صرفا اختصاص به تقویت زیر ساخت‌ها و بنیان‌های کشور برای توسعه و پایداری رشد اقتصادی شود.

این استاد اقتصاد اظهار داشت: صندوق توسعه ملی با یک صندوق ذخیره‌ای متفاوت است، هر چند یکی از کارکردهای آن داشتن یک ذخیره معتنابه ارزی برای مقابله با شرایط احتمالی پیش‌بینی نشده است لذا مدیران و اقتصاددانان مربوطه باید در خصوص مدیریت منابع این صندوق اندیشه کنند نه صرفا حفظ منابع این صندوق.

واعظ گفت: نکته دوم این است که بخشی از منابع این صندوق برای پرهیز از آثار انبساط پولی می‌تواند به صورت ارزی به تأمین نهاده‌های لازم برای توسعه اقتصادی کشور اختصاص یابد و در نتیجه اصولا وارد چرخه انبساط پولی و داخلی نشود.

وی تصریح کرد: نکته سوم این است که در نتیجه یک واحد انتشار پول جدید، چقدر حجم پول افزایش می‌یابد به مجموعه عواملی بستگی دارد که نقش بانک‌های تجاری در این مجموعه عوامل تعیین کننده است.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در ادامه، بیان داشت: هر چه دست بانک‌های تجاری در خلق پول بیشتر باز باشد به طور اجتناب ناپذیری آثار انبساط پولی ناشی از تبدیل ذخایر ارزی صندوق توسعه ملی بر حجم پول بیشتر می‌شود  و به این معنی است که آثار این تبدیل بر افزایش سطح قیمت‌ها بیشتر می‌شود، در حالیکه معمولا روی کارکرد بانک‌های تجاری تأکید نمی‌شود.

واعظ گفت: نکته چهارم تبدیل ذخایر ارزی صندوق به ریال صرفا در چارچوب یک برنامه چند جانبه توسعه، باید مورد توجه قرار گیرد بطوریکه در قالب چنین برنامه‌ای انبساط پولی ناشی از تبدیل ارز به ریال باید از طریق سیاست‌های تکمیلی خنثی و مدیریت شود.

انتهای پیام