شاخصه ها و ویژگی های ممتاز مالک اشتر نخعی
[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا  به نقل از  پایگاه اطلاع رسانی خبرلنده، مالک بن حارث عبد یغوث نخعی معروف به مالک اشتر از اصحاب و یاران نزدیک امام على(ع) است که دارای ویژگی ها و شخصیت ممتازی در طول اسلام است که مقام علمى، اجتماعى، سیاسى و مبارزاتى او و اطاعت پذیری از ولایت و امامت او زبانزد عام و خاصّ بود.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, پایگاه اطلاع رسانی خبرلنده, پایگاه اطلاع رسانی خبرلنده, پایگاه اطلاع رسانی خبرلنده,

حضور مالک اشتر نخعی در میدان‌هاى نبرد و صحنه‌هاى سیاسى و نظامى هموراه باعث خشنودی علی بن ابی طالب(ع) و مایه افتخار برای لشکریان سپاه اسلام بود.

,

شخصیت ممتاز مالک اشتر نخعی در اطاعت از ولی امرمسلمین امام علی(ع) سبب نگرانى و ترس و اضطراب دشمنان از قدرت تجریه و تحلیل مسائل و ابتکار عمل در مبارزات بود.

,

ویژگی ها شخصیتی فردی و اجتماعی مالک اشتر، باعث سرمشق­شدن و الگو بودن برای همه مسلمانان و کفار بود به طوری که هم دوستان و هم دشمنان از وی به نیکی یاد می کردند.

,

پارسابودن، بصیربودن،مطیع بودن،حقوق دان بودن و بینش عمیق و قدرت تجزیه و تحلیل مسائل داشتن از ویژگی های بارز و بی نظیر مالک اشتر نخعی در فرمانبرداری از امام علی (ع) بود که به همین واسطه نیز امیرالمومنین علی(ع) به مالک اعتماد بسیار داشت.

,

آن چیزی که مالک اشتر نخعی را به عنوان شخصیتی ممتاز در تاریخ اسلام تبدیل کرد ولایت پذیری و علی مداری، سیاستمدار و کاردان در امور مدیریت سیاسی، فصاحت و بلاغت، اهل جهاد و هجرت، دشمن شناس، شجاع و با بصیرت، انقلابی، قاطع، سازش ناپذیر در دفاع از ارزشهای اسلامی، بردبار، خویشتن دار، خیرخواه مردم بودن بود که مالک را امین راستین امیر المومنین(ع)کرد.

,

 

,

*کلید شخصیت مالک، ولایت مداری اوست

, *کلید شخصیت مالک، ولایت مداری اوست, *کلید شخصیت مالک، ولایت مداری اوست,

 

,

 آن چنانکه در کوچکترین و بزرگترین تحولات،‌ مالک را در کنار علی (ع) می یابیم، هماهنگی و همکاری و ارتباط و فرمانبرداری او را در جنگ و صلح، هجرت و جهاد، سیاست و قضاوت، عبادت و بلاغت و در مردم دوستی و خداپرستی همانگونه می بینیم که علی (ع) برای رسول خدا بود.

, .,

توان سیاسی و کاری مالک در مدیریتهای کلان اجتماعی به اندازه ای است که او را حلال مشکلات حکومتی امیرالمومنین(ع) قرار می هد و بسیاری از فتنه های سیاسی با هوشمندی و تدبیر او حل می گردد. منشور حکومتی علی (ع) خطاب به او است که در نوع خود بی نظیر است.

, .,

بخشی از شخصیت مالک مرهون نفوذ کلام و توان بالای او در ایراد خطبه های حماسی و حرکت آفرین است که امتیازی برای اغلب انسانهای کامل و پیشواست تا بتوانند در زمان لازم روشنگر حقایق و ارزشها باشند و توده مردم را به حرکت واداشته،‌بسیج و هدایت نمایند.

, .,

جهاد و هجرت در راه خدا، از ملاکهای ارزشیابی شخصیتها در قرآن است. اگر بگوییم همه زندگی مالک، جهاد و هجرت در راه خدا بر اساس نیاز و ضرورت جامعه اسلامی است سخنی گزاف نگفته ایم. او عقابی سبکبال برای هجرت و تیزچنگ برای جهاد تحت فرمان علی (ع) بود.

, .,

و در دشمن شناسی او همین بس که علی (ع) پس از شهاددت او فرمود:« ای کاش در بین شما دو نفر مانند او بودند بلکه ای کاش تنها یک نفر مثل او بود و فکر و رأیش در مورد دشمنانم همچون نظر او بود».

,

درمیان یاران امام علی (ع)، مالک از معدود افرادی بود که دشمنان و توطئه های آنان را به خوبی می شناخت و تحت هیچ شرایطی حاضر به عقب نشینی نبود و با تیزبینی، درایت و شجاعتی که داشت دشمن را به زانو در می آورد.

, .,

حکومت امیرالمؤمنین (ع) یک حکومت انقلابی سازش ناپذیر است که می آید تا خط بطلانی بر «مصلحت اندیشی» و «اجتهاد به رأی» های خلافتهای گذشته بکشد. حکومتی است که پای احکام اسلامی و بیت المال مسلمین که به میان می آید قاطع و سازش ناپذیر، «کتاب الله وسنه نبیه» را حجت می داند.

, . , .,

چنین حکومتی نیاز به فرماندهی اینچنین دارد. مالک مردی است سرشناس و با نفوذ در مردم، که بسیاری از حرکتهای سیاسی علیه خلیفه سوم و فرماندارانش را او طراحی نمود. تا آنجا که افشاگریهای او در اعتراض به پایمال نمودن احکام اسلامی در کوفه به درگیری با حاکم کوفه و در شام به کتک زدن معاویه می انجامد و موجب تبعیدهای مکرر وی می گردد.

, .,

مالک اشتر قهرمان است اما متواضع ، پهلوان است اما مردمی، رادمرد است اما بردبار و صبور، قاطع و استوار است اما در پاسداری از احکام دین. آری! این صفت علی و یاران راستین علی بوده و هست که دوحالت متضاد قهر و حلم، قاطعیت و رافت، را در نهایت کمال آن منصفند.

, ! , .,

مالک نیز همچون مولا و مقتدایش علی (ع) در برخورد با مردم و محرومین، قلبی رئوف و مهربان و دستی نوازشگر دارد و همه تلاش او جهت سعادت و هدایت مردم به سوی نیکیها است و در این راه هیچگونه چشمداشتی ندارد.

, .,

داستان اهانت آن بازاری به مالک که مقداری ته مانده سبزی به او پرتاب می کند و به او می خندد ولی او بی آنکه سخنی بگوید به مسجد رفته برای آن مرد طلب آمرزش نموده و از خداوند اصلاح او را طلب می نماید. نمونه ای از حلم و بردباری شیعیان راستین علی (ع) است.

, .,

 

,

*مالک اشتر از دیدگاه پیامبراسلام(ص) ودیگرشخصیت ها

, *مالک اشتر از دیدگاه پیامبراسلام(ص) ودیگرشخصیت ها, *مالک اشتر از دیدگاه پیامبراسلام(ص) ودیگرشخصیت ها,

 

,

۱ـ پیامبر گرامی اسلام (ص) مالک اشتر را مومن می خواند. در حضور پیامبر (ص) از مالک اشتر نام برده شد. پیامبر فرمود: انه المومن حقا. پیامبر در جای دیگر در جریان دفن کردن ابوذر در ربذه فرمود: افراد صالح و مومنی در آن سرزمین می آیند که ابوذر را دفن کنند که بعد از سالیان و هنگام وفات ابوذر، دخترش در آن بیابان مالک اشتر و تعدادی از همراهان را می بیند که مالک اشتر بر ابوذر نماز خواند و او را دفن کردند.

, . ,

۲ـ ابی ابی الحدید در شرح نهج البلاغه می نویسد: زنده باد مادری که همچون اشتری فرزندی بزاد. اگر کسی سوگند یاد کند که در تمامی عرب و عجم، خداوندی مردی به دلاوری اشتر جز استادش علی بن ابی طالب(ع) نیافریده است، گمان ندارم در سوگندش گنهکار باشد. چه گویم درباره کسی که زندگی اش اهل شام را منهزم ساخت و مرگش اهل عراق را درهم شکست.

, . , . ,

۳ـ ابن شهر آشوب وقتی که می خواهد از مالک تعریف کند، او را این گونه تصویر می کند: مالک از برجسته ترین اصحاب و بهترین تابعان بود و یکی از دلدادگان به حق. مالک زمان رسول خدا(ص) را به خاطر داشت و شاهد دوره خلافت ۲۵ ساله نخستین بوده است.

, . ,

 

,

*مالک اشتر از نگاه امیر مومنان علی (ع)

, *مالک اشتر از نگاه امیر مومنان علی (ع), *مالک اشتر از نگاه امیر مومنان علی (ع), *مالک اشتر از نگاه امیر مومنان علی (ع),

 

,

در بیانی علی (ع) نسبت مالک به خود را نسبت خویش به پیامبر می داند، یعنی همان گونه که علی (ع) برای پیامبر برادر، جانشین، وصی، وزیر و دیگر عبارات بوده است، مالک نیز چنین است. حال در اینجا به صورت فهرست وار برخی از اوصاف را که علی (ع) درباره مالک اشتر فرموده اند، بیان می کنیم:

,

۱ـ در روزهای ترسنان و ایام خطر به خواب نمی رود و هوشیار است. ۲ـ از دشمنان به هنگام بیم و هراس، نمی ترسد و فرار نمی کند. ۳ـ او شمشیری از شمشیرهای خداست که تیزی و برندگی آن کند نمی شود. ۴ـ بر بدکاران و ستم پیشگان از آتش سخت تر است. ۵ـ قدرت مهار کردن دشمن را به طور کامل دارد. ۶ـ از کسانی نیست که بیم سستی و لغزیدن در او باشد. ۷ـ از کسانی نیست در جایی که باید شتاب و سرعت داشته باشد، کندی کند یا در حالی که باید کندی و تاملی کند، سرعت به خرج دهد.۸ـ مالک از برای من چنان بود که من برای رسول خدا (ص) بودم.

, . ,

 

,

*شهادت مالک اشتر

, *شهادت مالک اشتر, *شهادت مالک اشتر,

 

,

به نقل تاریخ، بعد از اینکه حضرت علی (ع) مال اشتر را به حکومت مصر منصوب کردند وقتی این خبر به معاویه رسید پیغام داد برای یکی از مالکان روستاهای بین راه مصر، که مالک اشتر را مسموم کن تا من خراج بیست سال را از تو نگیرم. وقتی مالک به آنجا رسید، دهقان که فهمیده بود او عسل را زیاد دوست دارد، مقداری عسل مسموم برای مالک، هدیه آورد و قدری هم از اوصاف و فوائد عسل، حرف زد. او شربتی از آن عسل زهرآلود را خورد که هنوز کاملا از گلوی او پائین نرفته بود که در همان بین راه از دنیا رحلت نمود. بعضی گفته اند که شهادتش در "قلزم" واقع شد و نافع، غلام عثمان او را مسموم کرد.

, . ,

امیرالمؤمنین علیه السلام از شهادت مالک بسیار متأثر گردید و فرمود: خدا مالک را رحمت کند. او برای من آن چنان بود که من برای پیامبر خدا بودم.

, . ,

حال باید نام مالک اشتر را به کسانی نسبت داد که با بهره گیری از خصایل و ویژگی های شخصیتی و ولایتمداری مالک اشتر تبعیت کنند و با ولایت مداری و تبعیت از فرمان مولی زمان خویش در مقابل فتنه ها و دسیسه های گوناگون که راه نفوذ را به کشور باز می کند همانند مالک اشتر گوش به فرمان مولی و مقتدای خویش باشد تا بتواند نام مالک را بر روی خود بگذارد و بگذارند چرا که مالک شخصی ولایت مدار و در خط مقدم دفاع از حریم ولایت تا آخرین قطره خونش ایستاد و فرمان امام علی(ع) را بر زمین نگذاشت.

,

یادداشت :سید اسماعیل میری

,

منابع:

, منابع:, منابع:,

فضل الله کمپانى، على کیست؟ صفحه 405.

, .,

مالک اشتر،کتابخانه طهور تاریخ بازیابی:30 آذر 1392.

, .,

مالک اشتر،دانشنامه رشدتاریخ بازیابی:30 آذر 1392.

, .,

تحقیقی در زندگی نامه مالک اشتر،م.محمودی، روزنامه رسالت، در دسترس در بانک اطلاعات نشریات کشورتاریخ بازیابی:30 آذر 1392.

, .,

انتهای پیام/

]
مالک بن حارث اشتر نخعی، از اصحاب و یاران نزدیک امام على(ع) بود که مقام علمى، اجتماعى، سیاسى و مبارزاتى او در دفاع از ارزش ها و اطاعت پذیری از ولی و مولی خویش باعث زبانزد عام و خاص است.