به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آستان‌خبر، ساختار شهر آستانه‌اشرفیه در زمان فعلی و آینده چه خواهد بود؟ آیا این شهر مذهبی می‌خواهد مأموریت خود را به بالا بردن بهره معنوی زائرانی معطوف سازد که برای زیارت مرقد آقا سید جلال‌الدین اشرف (ع) می‌آیند یا قرار است اهدافی چندمنظوره و آمیخته با زیارت و توسعه مراکز اقتصادی و تفریحی و خرید موردتوجه قرار گیرد؟
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, آستان‌خبر,امروزه موضوع پیوست فرهنگی به‌عنوان یکی از ابزارهای متناسب‌سازی اقدامات دستگاه‌های مسئول با هویت هر شهری مطرح می‌شود، اما این مسئله در آستانه‌اشرفیه یکی از شعاری‌ترین و درعین‌حال پرمطالبه‌ترین موضوعات در زبان مسئولین است، بااین‌حال چرا تاکنون پیوست فرهنگی قابل‌توجه معنوی در این شهر به نگارش و اجرا درنیامده است؟ پیوست فرهنگی یا بررسی اثرات اجتماعی و فرهنگی پروژه‌ها نزدیک به 9 سال پیش توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شد اما طی این 9 سال چه دستاوردی داشته‌ایم؟ پاسخ تأسف‌برانگیز است، اقدامی سطحی تنها محدود به طراحی نمازخانه در کنارگذر شهر و ایجاد میدان‌هایی که عرض تنها خیابان اصلی روبروی حرم را تنگ کرده است.
,هرچند اجرای پروژه‌های مختلف برای پیشرفت زندگی شهروندان امری طبیعی است اما اینکه بدون در نظر گرفتن و لحاظ کردن ابعاد فرهنگی و اجتماعی، پروژه‌های متعددی اجرایی شود، پیامدهای بی‌شماری به دنبال دارد و تأثیرات نامطلوبی را بر فرهنگ و شیوه زندگی اعضای جامعه باقی می‌گذارد و حتی به توسعه نامتوازن و فاجعه‌ای فرهنگی- اجتماعی منجر می‌شود.
,نمونه این مسئله را می‌توان در شهر اجرای گسترش عرض خیابان اصلی و مرکزی شهر و کوچک کردن عرض پیاده‌روهای دو طرف که منجر به تنه خوردن نامحرم به همدیگر می‌شود دید! که هنوز محور توسعه آن محل جای تأمل است، در چنین شرایطی چگونه پیوست فرهنگی می‌تواند در این شهر به توسعه زیارت و معنویت یا هرگونه توسعه دیگری، کمک کند؟
,
یکی از مسائل مهم این روزهای شهر مذهبی گیلان، توسعه نامتوازن با هویت زیارتی است، درواقع هویت شهر آستانه‌اشرفیه هنوز برای بسیاری از مسئولین و کارشناسان محل مناقشه است، در چنین شرایطی آیا تدوین پیوست فرهنگی کارگشا نیست؟
در ابتدا باید بگویم که پیوست فرهنگی به معنای بررسی و شناسایی پیامدهای اجتماعی فرهنگی ناشی از اجرای یک اقدام توسعه‌ای است، این موضوع به دنبال واژگان «مهندسی فرهنگی» و «مدیریت فرهنگی» از سوی مقام معظم رهبری در سال 86 مطرح شد و ایشان در حقیقت شهرداری‌ها را ملزم به همراه کردن پیوست‌های فرهنگی اجتماعی در پروژه‌های شهری کردند.
,
همواره در طول تاریخ برای شکل‌گیری هر شهری انگیزه‌ها و اهدافی وجود داشته و همین مجموعه انگیزه‌ها سبب شده است تا افراد مختلفی به شهرهای صنعتی، اقتصادی و زیارتی سفر و زندگی کنند، در همین زمینه انسان‌های بسیاری به خاطر وجود بارگاه منور برادر امام هشتم (ع) و روحیه معنوی و زیارتی حاکم بر آن به این نقطه معنوی آمدوشد دارند؛ بنابراین توجه به مسئله پیوست فرهنگی و اجتماعی در این شهر مذهبی موضوعی اساسی است که نمی‌توان از کنار آن به‌سادگی عبور کرد.
,موضوع مهم‌تر این است که نباید با تدوین پیوست فرهنگی گمان کنیم که شهر ما به نقطه ایدآل رسیده است. پیوست فرهنگی به معنای هماهنگی در توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با محوریت فرهنگ ایرانی اسلامی است و بی‌تردید این پیوست زمانی کارگشاست که بتوان با در اختیار داشتن ابزارهایی، مدیریت راهبردی فرهنگی را در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و حتی امور سیاسی مدنظر قرار داد و از این طریق در فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت، موفق عمل کرد.
,اما اینکه صحبت از توسعه نامتوازن با هویت زیارتی شهر آستانه‌اشرفیه مطرح می‌شود، امری درست و به‌جاست، درواقع هنوز هویت مذهبی این شهر برای مسئولان شهری فقط ابعاد اقتصادی و سرمایه‌گذاری را بیش از سایر بخش‌ها در این شهر مهم می‌دانند، حال‌آنکه معنویت و فرهنگ دو اصل مهم و محوری برای این شهر محسوب می‌شود؛ در چنین مواردی جای خالی پیوست فرهنگی و نبود تعریفی درست در اجرای پروژه‌های این شهر سبب شده تا همچنان ماهیت و هویت شهر آقا سید جلال‌الدین اشرف (ع) محل مناقشه و اختلاف‌نظر در بین زائرینی باشد که از دیگر استان‌ها حتی شهرهای دیگر استان خودمان گیلان به این شهر می‌آیند.
,اگر بپذیریم که محوریت توسعه شهر آستانه‌اشرفیه بایستی زیارتی باشد، نقش و اهمیت تدوین پیوست‌های فرهنگی نمود خواهد کرد؟ چگونه پیوست فرهنگی می‌تواند به توسعه زیارت کمک کند؟ پاسخ آن در ساختار نگاه برنامه‌ریزی جامع استراتژیک توسعه شهری با پیوست فرهنگی معنوی است که باید تدوین و نقاط ضعف و قوت آن دقیق بررسی و بهترین تصمیمات ماندگار به‌دوراز هزینه‌های تخریبی، نگاشته و اجرایی شود.
,مراکز تجاری و ساختمان‌ها بیش از سایر بخش‌ها باید دارای پیوست فرهنگی باشد اما اینکه چگونه می‌تواند با تدوین پیوست فرهنگی به توسعه زیارت کمک کرد منوط به حفظ هویت دینی این شهر مذهبی است و بدون شک با تدوین این پیوست، هویت مذهبی شهر آستانه‌اشرفیه فراموش و گم نخواهد شد و همین امر منشأ توسعه زیارت و در کنار آن مؤلفه ی اقتصادی هم رونق خواهد گرفت.
,بااینکه مقام معظم رهبری از سال 1386 موضوع پیوست فرهنگی را مطرح کردند، به نظر می‌رسد هنوز به مرحله گفتمانی هم نرسیده و فقط نکات جلسه پردازی آن شکل گرفته است. نمونه‌ای بارزی در آستانه‌اشرفیه وجود ندارد که پیوست فرهنگی برای آن نگاشته شده باشد که موردتوجه عمیق معنوی و فرهنگی مردم و زائران قرارگرفته باشد!
,مسئله پیوست فرهنگی هنوز در محدوده شعارها و حرف‌ها باقی‌مانده و هیچ‌گاه به مرحله برنامه استراتژیک و تدوین نرسیده است، به نظر می‌رسد تنها دلیل این مسئله به عدم دغدغه‌مندی بازمی‌گردد و از سوی دیگر کمبود افراد آشنا و مسلط بر امور فرهنگی و اجتماعی دراین‌ارتباط دخیل است؛ در حال حاضر برای هیچ پروژه‌ای پیوست فرهنگی رعایت نشده است.
,
آیا وقت آن نرسیده است که برای شهر مذهبی آستانه‌اشرفیه به‌عنوان شهری زیارتی پیوست فرهنگی جامع داشته باشیم؟ پیوستی که الزامات آن با همکاری و فراخوانی از نخبگان متخصص تدوین و اجرایی شود تا هویت شهر برای آیندگان گم نشود؟!
,
آنچه مسلم است اینکه شهر مذهبی و معنوی باید برای تمام پروژه‌ها حتی کوچک‌ترین آن‌ها برنامه‌ریزی لازم و پیوست فرهنگی را داشته باشد اما در حال حاضر شرایط این شهر اصلاً مناسب نیست و در مواردی محدود هم که این پیوست رعایت می‌شود تنها برای رفع تکلیف بوده و این در حالی است که نوشتن چند صفحه به معنای پیوست فرهنگی نیست و درواقع در این پیوست باید نگرانی‌ها و آسیب‌های فرهنگی دیده و رفع شود و همه مسئولین گذشته و فعلی و آینده مسئول منویات مقام معظم رهبری در این مورد هستند.
موضوع پیوست فرهنگی نباید به امری تشریفاتی بدل شود، به تعبیر دیگر نباید به‌صرف سیاه کردن چندین صفحه گمان کنیم که این پیوست رعایت شده است، بنابراین مهم‌ترین الزام برای رعایت این موضوع میزان تأثیرگذاری آن بر روی زندگی افراد جامعه، ساختار شغلی، روابط اجتماعی، فرهنگ مردم و سنت‌ها و باورهای آن‌ها است، همچنین در این پیوست باید خواسته‌ها و روحیات زائران و شهروندان نیز لحاظ و در نظر گرفته شود، تمامی مواردی که ذکر شد بخشی از الزاماتی است که باید در یک پیوست فرهنگی مدنظر قرار گیرد.
,
هم‌اکنون در کشورهای توسعه‌یافته ابتدا اثرات فرهنگی و اجتماعی و تغییراتی که اجرای یک پروژه شهری بر روی سبک و کیفیت زندگی مردم منطقه باقی می‌گذارد، بررسی و سپس احداث آن در دستور کار قرار می‌گیرد اما در کشور ما نه‌تنها این پیوست رعایت نمی‌شود بلکه بعد از احداث یک مرکز نیز، تبعات اجتماعی و فرهنگی آن پروژه هم بررسی نمی‌شود.
,الزاماتی که برای تهیه یک پیوست فرهنگی نام‌برده می‌شود، گسترده است ولی در این پیوست باید به این مسئله توجه شود که زائران و مسافران برای زیارت و نه سیاحت به این شهر مذهبی می‌آیند اما متأسفانه امروز شاهدیم که اطراف حرم مطهر، به علت عدم رعایت پیوست فرهنگی، از معنویت زائر پسندی برخوردار نیست.
,پیوست نگاری کاری دقیق و حساب‌شده است و مسائل فرهنگی ویژگی‌های خاص خود را دارد؛ و متأسفانه انگیزه و دغدغه‌ای برای فعالیت مؤثر در این بخش وجود ندارد.
,
دراین‌ارتباط حتی نمی‌توان از نهادی خاصی نام برد و همه تقصیرها را بر گردن یک بخش یا دستگاه خاص انداخت زیرا تا هنگامی‌که حس دغدغه و نیاز در همه مسئولان شهری به وجود نیاید و برای پیوست‌های فرهنگی؛ سازوکار‌های اجرایی، نظارتی و مالی تعیین نشود، نمی‌توان به رعایت این پیوست برای بهبود شهر مذهبی آستانه‌اشرفیه در کوتاه‌مدت خوش‌بین بود.
افزایش احساس تعلق اجتماعی در میان افراد مختلف و کاهش هزینه‌ها در اجرای پروژه‌ها از مواردی است که در پیوست نگاری فرهنگی باید موردتوجه باشد، یعنی بعد اجتماعی و اقتصادی این پیوست به‌اندازه بعد فرهنگی آن دارای اهمیت و مورد تأکید است.
,
این مسئله به اراده مسئولان و دستگاه‌هایی که در این رابطه مأموریت دارند، بازمی‌گردد و اگر آن‌ها به معنای واقعی کلمه پای‌کار باشند، می‌توان پیش از ساخت یک مجموعه، یا یک خیابان، میدان و یا پارک و محل نشستن در کنار خیابان، پیوست فرهنگی را رعایت کرد زیرا این اعتقاد وجود دارد، اجرای پیوست فرهنگی باید پیش از ساخت و ایجاد یک مرکز یا یک مؤلفه شهری، جوانب آن با حساسیت بالاتری مدنظر قرار گیرد.
,برای تعریف و ارائه کارکردهای فرهنگی یک پروژه نباید تنها به ظواهر دینی و فرهنگی بسنده کرد، باید در عمق یک پروژه این موارد تعریف شود و منظور از پیوست فرهنگی نگاه تحلیلی و بررسی درست آثار مثبت و منفی یک پروژه در امروز و فردا و آینده آن جامعه است؛ اما متأسفانه این مسئله کمتر موردتوجه مسئولان شهری قرار گرفته است.
,مسئولان شهری شهر مذهبی آستانه‌اشرفیه، شهر آقا سلطان سید جلال‌الدین اشرف (ع) دغدغه و نیاز به پیوست فرهنگی معنوی این شهر را هوشمندانه‌تر برنامه‌ریزی کنند.
,امیدواریم با نگاه همه‌جانبه به امر مقام معظم رهبری در باب پیوست فرهنگی، مردم امروز و نسل‌های آینده این شهر مذهبی ما را آن‌طور که شایسته است قضاوت کنند.
,انتهای پیام/رض
]