به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کاشمربصیر از صدر اسلام تا به امروز، «مسجد» نقشی اساسی و جایگاهی محوری در زندگی اجتماعی مسلمانان داشته است.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, کاشمربصیر,در ابتدای تاریخ اسلام، مسجد، مرکز سیاسی، دینی، فکری و فرهنگی جامعه نوپای اسلامی بود و تا روزگار ما نیز همچنان مسجد، از جایگاهی ویژه در همه تحولات تاریخی، سیاسی و فکری و فرهنگی جامعه اسلامی برخوردار بوده است.
,در طول تاریخ، همواره مسلمانان سعی کرده اند مساجد را در بهترین نقاط شهرها و با وسعتی زیاد و زیبایی معنوی قابل توجهی بنا کنند.
,معماران مسلمان، اوج هنرنمایی خود را در ساختمان مساجد به کار می برده اند و امروزه یکی از مهمترین میراث های فرهنگی و معماری جوامع اسلامی در هر کجای دنیا، مساجد قدیمی و تاریخی آن است.
,در کشور ما نیز مساجد تاریخی مهمی همچون مسجد شیخ لطف ا...، مسجد امام و مسجد جامع در اصفهان، مسجد گوهرشاد مشهد، مسجد عتیق و مسجد نصیرالملک شیراز و... وجود دارد که نشان از معماری اسلامی و معنوی ایرانیان در طول تاریخ دارد.
,برخی مساجد ایران نیز در تاریخ معاصر به عنوان نماد یک حرکت انقلابی و مردمی معروف شده است. از مسجد جامع کرمان که در گرماگرم انقلاب اسلامی شاهد قیام مردم این شهر بر علیه رژیم پهلوی و شهادت جمعی از مردم بوده تا مسجد جامع خرمشهر که در جریان اشغال خرمشهر توسط رژیم بعث عراق در دوران دفاع مقدس به نماد مقاومت و ایستادگی نه تنها مردم این شهر که ملت ایران تبدیل شد و یا مسجد جامع گوهرشاد که در تاریخ خود شاهد قیام مردان و زنان باعفت و با غیرت مشهد بر علیه کشف حجاب در دوره رضاخان و دفاع از حجاب و عفت اسلامی بوده است.
,شهرستان کاشمر نیز بسان بسیاری از نقاط ایران اسلامی، برخوردار از مردمی مؤمن، متدین و خداجو بوده و همین روحیه معنوی حاکم بر مردم این شهر در طول تاریخ تا به امروز منجر به بنای مساجد مختلف در گوشه گوشه این شهر شده است.
,بزرگترین و باعظمت ترین مسجد حال حاضر شهر کاشمر، مسجد جامع این شهر است که در مرکز شهر واقع شده و از قدمتی در حدود 220 سال برخوردار می باشد. مسجدی که هنوز هم سه وعده در آن نمازجماعت برپاست و محل و مرکزی برای بسیاری از تجمعات و مراسمات دینی و سیاسی می باشد.
,مسجدی که 220 سال پیش ساخته شده و اکنون همچنان پررونق است و نمازجمعه کاشمر هم در محل همین مسجد برپا می شود.
,از دیگر مساجد تاریخی شهر کاشمر باید به مسجد حاج جلال در خیابان مدرس و جنب هیأت ابوالفضلی اشاره کرد که این مسجد هم در مرکز شهر کاشمر واقع شده و در حدود 200 سال قدمت دارد. مسجدی که در دوره قاجاریه به همت یکی از علمای دینی کاشمر به نام مرحوم حاج جلال العلماء تأسیس شده و همچنان چراغ آن روشن است و هیأت امنای آن به فکر توسعه آن افتاده اند.
,در دوره مبارزات انقلاب اسلامی نیز اولین حرکت و خروش مردمی در کاشمر از همین مسجد آغاز شده و لذا مسجد حاج جلال کاشمر یکی از مساجد انقلابی استان خراسان به حساب می آید و جالب آن است که هنوز هم همان روحیه انقلابی در این مسجد و جوانان آن به چشم می خورد.
,علاوه بر مسجد جامع و مسجد حاج جلال کاشمر، مساجد دیگری نیز در گوشه و کنار شهر وجود دارد. از مساجدی که در بازار کاشمر است تا مساجدی که در محله های این شهر، مردم را به سوی خدا می خواند. از مساجدی که عمری از آن ها گذشته است تا مساجد جدیدی که تازه فعالیت خود را شروع کرده، همه و همه تبدیل به بخشی از هویت دینی مردم این شهر شده است.
,در کاشمر، تقریباً تمامی مساجد به همت خیرین و نیک اندیشان، بنا شده است. یعنی آنچه هزینه ساخت و تجهیز مساجد این دیار شده توسط خود مؤمنین پرداخت شده است. از گذشته های دور تا به امروز. خود این موضوع حکایت از روحیه ایثار و سخاوتمندی مردمان این شهر دارد. بی جهت نیست که کاشمر یکی از بزرگترین شهرهای وقفی کشور است. لذا وجود مساجد، برکات فراوانی برای شهر و مردم کاشمر به ارمغان آورده است. از برکات معنوی تا فرهنگی و اخلاقی.
,اما به نظر می رسد آنچه باید بیشتر مورد توجه باشد، استفاده کامل تر از ظرفیت کم نظیر مساجد برای حل بحران و آسیب های اجتماعی در این شهرستان است.
,حضرت امام خمینی(ره) در سخنی ارزشمند فرموده اند که: «مساجد، سنگر است. سنگرها را حفظ کنید.» اصولاً سنگر برای مقابله یا تهاجم دشمنان است. به طور قطع منظور امام خمینی(ره) از تشبیه مساجد به سنگر فقط به معنی استفاده نظامی از این اماکن نبوده است که البته در مواقع لزوم و ضررت ممکن است چنین نقشی را هم ایفا کند کما اینکه در جریان اشغال خرمشهر توسط رژیم بعث عراق، مسجد جامع این شهر بسان مرکزی برای پشتیبانی از خط مقدم عمل می کرد.
,اما همان گونه که اشاره شد تشبیه مساجد به سنگر می تواند برای هر دوره ای کارآمد باشد. امروزه ما مواجه با یک هجوم نرم و خاموش به ارزش ها، ایمان و اخلاق جامعه هستیم. به نظر می رسد این روزها هم مساجد باید نقش سنگر بودن خود را به خوبی ایفا کنند.
,ناگفته پیداست که در مقابله با جنگ نرم دشمن، آن مسجدی می تواند یک سنگر واقعی باشد که از ویژگی ها و جذابیت های لازم برخوردار شود. مساجد از ارکان مختلفی برخوردار هستند. مهمترین و محوری ترین رکن یک مسجد، روحانی و امام جماعت آن است. ارکان دیگر مسجد را هیأت امناء، نمازگزاران، جوانان و نهادهای فرهنگی مستقر در یک مسجد همانند پایگاه بسیج، کانون فرهنگی، کتابخانه و... تشکیل می دهد.
,یک مسجد اگر می خواهد نقش سنگر بودن خود را به خوبی حفظ کند و مسجدی در طراز انقلاب اسلامی باشد، باید تمامی این ارکان اولاً از هماهنگی و وحدت لازم برخوردار باشند و ثانیاً همه آن ها به روز بوده و با نگاهی باز و به دور از سختگیری، فضایی جذاب و شاداب در مسجد به وجود آورند که مسجد نه تنها نمازگزاران موجود خود را حفظ کند بلکه مغناطیس آن، آنقدر قوی و نیرومند باشد که همچون سنگری امن و مستحکم، دیگرانی را هم که در معرض ترکش های حمله نرم دشمن قرار گرفته اند به درون خود فرابخواند.
,در شهرستان کاشمر خوشبختانه هستند مساجدی که از این ویژگی ها برخوردارند. مساجدی که با برنامه های متنوع و جذاب توانسته اند مانند یک نهاد فرهنگی عمل کنند و در محله و منطقه خود به پایگاهی مستحکم برای اهالی تبدیل شده اند.
,اما باید اذعان کرد که هنوز بسیاری از مساجد کاشمر از این ویژگی ها به دور هستند و به نظر می رسد تنها تبدیل به نمازخانه شده اند. نمازجماعت قطعاً باید محوری ترین و اساسی ترین فعالیت یک مسجد باشد اما اکتفای به آن، مسجد را فقط تبدیل به یک نمازخانه می کند.
,باید متوجه باشیم که مسجد با نمازخانه متفاوت است. مسجد هر چند بر محور نماز شکل می گیرد که خود نماز می تواند نقش مهمی در اخلاق و ایمان و فرهنگ جامعه ایفا کند اما اکتفا به برگزاری نماز، متناسب با کارکرد واقعی و ظرفیت حقیقی یک مسجد نیست.
,همان گونه که اشاره شد مسجد باید یک مرکز و پایگاه و به تعبیر حضرت امام(ره) یک سنگر باشد. این موضوع باید در میان مساجد کاشمر بیشتر جا بیفتد که از ظرفیت های مسجد برای حل معضلات فرهنگی و اجتماعی و حتی اقتصادی شهر و یا حداقل منطقه و محله همان مسجد استفاده شود.
,به عنوان مثال اگر ما چند سالی است که در این شهرستان با معضل افزایش طلاق مواجه هستیم، مسجد می تواند به عنوان سنگری برای مبارزه با این آسیب اجتماعی، پیشگام باشد. ارکان مختلف مسجد از امام جماعت و هیأت امناء گرفته تا پایگاه بسیج و کانون فرهنگی می توانند با بررسی جوانب مختلف موضوع طلاق و علل گسترش آن، نسبت به برگزاری کلاس های آموزشی برای دختران و پسرانی که در آستانه ازدواج قرار دارند و نیز برای زوج های جوانی که در ابتدای راه هستند، نقش مهمی در افزایش آگاهی های اجتماعی و کاهش معضل طلاق ایفا کنند.
,و یا اگر در شرایط فعلی خانواده هایی هستند که علی رغم آبرومندی، با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند، مسجد یک محله می تواند با شناسایی این خانواده ها و با حفظ حرمت و کرامت آن ها به دادشان برسد.
,و یا اگر در این گسترش فضای مجازی و جنگ نرم، شاهد ایجاد شبهات گوناگون در زمینه مسائل ارزشی و اعتقادی هستیم که ایمان و باور جوانان و نوجوانان را متزلزل می کند، باز هم این مسجد منطقه و محله است که می تواند با جذب فرزندان یک محله به مسجد و ارائه آموزش های لازم و رفع شبهات، باعث خنثی شدن توطئه های فکری و عقیدتی دشمن شود.
,این ها فقط نمونه هایی بود از کارکرد مثبتی که مسجد طراز انقلاب اسلامی می تواند داشته باشد. امید آنکه به همت مسئولان و همراهی خود مؤمنین و متدینین شاهد گسترش این فضا در میان مساجد کاشمر باشیم.
, این ها فقط نمونه هایی بود از کارکرد مثبتی که مسجد طراز انقلاب اسلامی می تواند داشته باشد. امید آنکه به همت مسئولان و همراهی خود مؤمنین و متدینین شاهد گسترش این فضا در میان مساجد کاشمر باشیم.,محمد فیض عارفی
, محمد فیض عارفی]