گزارشی از یک معضلی فراگیر در کشور؛

• پنج‌شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۶ ۱۴:۱۶
• کد خبر : 1326448

• اخبار
• سایر رسانه ها

هرچند آمار ها نشان دهنده نسبت کمتر زنان معتاد در برابر مردان گرفتار به این بیماری است اما به طور کلی در چند سال اخیر زنان به دلایل مختلف به سمت استعمال مواد مخدر گرایش پیدا کرده اند که این موضوع موجب شده تا شاهد این حقیقت تلخ باشیم که به ازاء حداقل هر 8 مرد معتاد یک زن معتاد در ایران وجود داشته و این آمار رو به افزایش است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پاپایا ، آسیب شناسی اجتماعی به عنوان مفهومی جدید برای معضلات موجود در جوامع بشری را می توان در اکثر نقاط جهان به روشنی مشاهده کرد که در کنار تمامی مشکلاتی که موجب آن می شود،  تاثیرات منفی خود را نیز به وضوح به جا می گذارند، اما در این میان اعتیاد به مواد مخدّر را باید به عنوان خطرناک ترین نوع و یکی از شایع ترین آسیب های اجتماعی دانست که در جهان معاصر به خصوص در ایران به دلیل همجواری با بزرگترین تولید کننده مواد افیونی در جهان همه گیر شده و  تا جایی پیشرفت کرده که به باور بسیاری از کارشناسان اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدّر  به عنوان یکی از بحران های اصلی دنیای امروز و هم پا با جنگ، فقر و گرسنگی شناخته می شود.

این معضل اساسی در کشورمان تا جایی ریشه دوانده  است که حتی اگر   حد وسط آمارهای موجود را مبنا قرار داده و جمعیت معتاد کشور را تنها 2 میلیون و 500هزار نفر در نظر بگیریم، با توجه به درگیری خانواده های آنان با این مشکل، حداقل 10 میلیون نفر از مردم جامعه ما درگیر مساله حاد و خانمان برانداز اعتیاد هستند.

با توجه به آمار و ارقام موجود، مصرف مواد مخدّر در میان نسل جوان ایران به حدّی می باشد که شنیدن آن برای هر انسان منصف و  با وجدانی دردناک و آزاردهنده است و به معنای واقعی کلمه، اگر برای حل این مشکل اقدامی نشود و به بی اعتنایی نسبت به این معضل اجتماعی آن را انکار کنیم در آینده ای نه چندان دور  بروز آسیب های جبران ناپذیر و پیامدهای ویران کننده آن ریشه و بنیان خانواده های ایرانی را نابود خواهد کرد.

اعتیاد نابود کننده بنیان خانواده های ایرانی

اعتیاد به خودی خود به عنوان یک بیماری مزمن و پیچیده موجب مشکلات فراوانی برای خانواده های ایرانی می شود حال اگر جامعه پیچیده زنان نیز گرفتار این معضل شده و  به آن مبتلا شوند پیچیدگی آن دو چندان می شود، در واقع بر اساس تحقیقات روان شناسی بانوان  به دلیل نقش هایی که در طول زندگی خود به عنوان مادر، دختر و همسر دارند و باید  پیچیدگی بیشتر این نقش ها را درک کنند پیچیدگی های بیشتری نسبت به مردان دارند، در این حال هر عاملی که تحریک کننده عواطف عمیق و پیچیده این قشر از جامعه باشد می تواند موجب بروز مشکلات فراوانی برای زنان و جامعه شود.

دلایل زیادی موجب می شود تا نقش خاص بانوان در جامعه آنان را به هدفی ساده برای مشکلات ایجاد کند از نظر آماری واقعیت موجود اعتیاد زنان بیشتر از آمارهای است که اعلام می شود زیرا که اعتیاد زنان معمولاً دیده نمی شود و آنان بیشتر سعی در پنهان کردن این بیماری دارند که این خود نیز دلیل دیگری بر پیچیدگی های خاص زنان است و این افراد هیچ گاه این مشکل خود را با دیگران در میان نمی گذارند مگر در شرایط پیشرفته بیماری و وضعیت وخیم که توسط خود یا خانواده به مراکز کاهش آسیب و شلترها(سر پناه ) مراجعه کنند که این نیز در جامعه ما به دلیل اینکه اعتیاد یک گناه نابخشودنی است کمتر مشاهده شده و بیشتر این افراد از جامعه و خانواده طرد می شوند و کمتر کسی برای حل مشکلات آنان اقدامی مثبت انجام می دهد.

در واقع در ایران اغلب خانواده ها سعی می کنند  اعتیاد یکی از اعضای خانواده به خصوص زنان و دختران  را کتمان کنند و در صورت اینکه اطرافیان از این حقیقت با خبر شوند  خانواده های زنان معتاد آنان را به صورتی غیر باور طرد می کنند و حتی در بسیاری از مواقع مشاهده شده که همسران آنها به جای اینکه برای پاکی آنان تلاش کنند به راحتی گزینه طلاق را برگزیده و از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کنند،

بی شک طرد زن معتاد از خانواده آغازی بر مشکلات بیشتر برای جامعه و این فرد است  چرا که آسیب های آنان به خود و جامعه از این مرحله بیشتر بارز می شود و آنان با توجه به عدم درآمد کافی و نداشتن هیچ حامی مورد اعتمادی به سرعت به سوی آسیب های اجتماعی دیگر کشیده می شوند به گونه ای که  برای بدست آوردن مواد مخدر مورد احتیاج خود براحتی مورد سوء استفاده قرار می گیرند و یا کارهای ضد اخلاقی انجام می دهند که در این مرحله دیگر چیزی از روح و روان پاک گذشته باقی نمانده و روز به روز شاهد  افزایش تخریب آنان خواهیم بود و امید بازگشت پذیری آنان به یک زندگی سالم و عادی سخت تر و کمتر خواهد شد.

از سوی دیگر با توجه به این مهم که زنان به عنوان عامل اصلی تربیت فرزندان دارای نقشی انکار ناپذیر هستند گرفتاری آنان به بیماری اعتیاد موجب می شود تا این وظیفه حیاتی برای آینده فرزندان و جامعه مختل شود و با توجه به اینکه زنان معتاد معمولاً وظیفه مادری خود را به خوبی انجام نمی دهند موج دوم آسیب های اجتماعی کودکان بی گناه آنان را در خود غرق کند و  فرزندان پرورش یافته در این خانواده در معرض مشکلات روحی و بد رفتاری های بسیاری قرار گیرند و حتی خود در دام اعتیاد و سوء استفاده های جنسی قرار گیرند.

یکی دیگر از مشکلاتی که زنان معتاد را تهدید میکند بارداری است چرا که  اکثر زنان با بیماری اعتیاد در دوره بارداری با سردرگمی مواجه شده و  به دلیل اینکه سعی در مخفی کردن اعتیاد خود دارند تا کسی از این موضوع اطلاع پیدا نکن و در زمان بارداری کمتر مورد توجه قرار گیرند، در مراحل اولیه به دلیل جلوگیری از قضاوت دیگران روی مسئله اعتیاد خود سرپوش می گذارند و همین موضوع باعث مشکلات دوران بارداری برای مادر باردار و فرزند پرورش یافته در وجود آنان می شود چرا  که مصرف مواد مخدر  در دوران حاملگی  با توجه به نوع، ترکیبات و مقدار مصرف موجب بروز مشکلاتی چون سقط جنین، رشد نامناسب جنین،  جدا شدن زود رس جفت،  مسمومیت بارداری و زایمان زودرس نوزاد کم وزن می شود و این روند حتی پس از زایمان نیز مادر و فرزندش را تهدید می کند به گونه ای که بعد از زایمان به دلیل مصرف مواد مخدر در این دوره بارداری نوزاد دچار علائم سوء مصرف مواد می شود و حتی انتقال این مواد از راه شیر مادر موجب بروز مشکلات و آسیب های فراوانی برای کودک می شود .

زنان قربانیان بی دفاع مواد مخدر

زنان با توجه به جنس خاص و روحیه عاطفی خود جز نخستین قربانیان بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی هستند که در این میان باید اعتیاد را به عنوان اولین و عمده ترین، آنها دانست، متاسفانه تصور اکثر افراد جامعه در مورد اعتیاد این است که مواد مخدر و سوء مصرف مواد عمدتا پدیده ای مردانه بوده و در زنان دیده نمی شود ، به عبارتی دیگر مردم جامعه  اعتقاد دارند که زنان بسیار کمتر از مردها به اعتیاد روی می آورند، به گونه ایکه در کشورمان حتی سیگار کشیدن زنان و دختران،  موجب تعجب اطرافیان شده و سخت مورد نکوهش قرار می گیرد که شاید این موضوع به این دلیل است که اعتیاد با نقش آشنای همسر و مادری مهربان و دلسوز در جامعه ایرانی همخوانی نداشته و باور آن برای بسیاری از اقشار جامعه سخت و گاهی غیرممکن است.

هرچند آمار ها نشان دهنده نسبت کمتر زنان معتاد در برابر مردان گرفتار به این بیماری است اما به طور کلی در چند سال اخیر زنان به دلایل مختلف به سمت استعمال مواد مخدر گرایش پیدا کرده اند که این موضوع موجب شده تا شاهد این حقیقت تلخ باشیم که  به ازاء حداقل هر 8 مرد معتاد یک زن معتاد در ایران وجود داشته و این آمار رو به افزایش است.

هر چند آمار گرایش زنان به اعتیاد به نسبت مردان کمتر است اما نباید فراموش کرد میزان رشد و گرایش زنان به مصرف مواد روند رو به رشدی را به خود گرفته و بعید نیست اگر برنامه های بازدارنده تدوین نشود در سال های آینده تعداد معتادان زن برابر با معتادان مرد شده و یا از آنها پیشی بگیرد.

بی شک اعتیاد زنان تبعات جبران ناپذیری در کل خانواده و جامعه بر جا می گذارد که آثار آن می تواند نسل آینده را با مشکلات جدی مواجه کند چرا که  نقش بیشتری مادران در  رفتارهای فرزندان و الگوپذیری آنان موجب می شود تا  اعتیاد زنان علاوه بر ایجاد مشکلات فردی بر سرنوشت نسل های آینده نیز نیز تاثیرگذار بوده و به معنای واقعی کلمه موجب نابودی آینده ایران شود.

آمارهای ضد و نقیض از  جمعیت زنان معتاد 

بنابر گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر، علی رغم تشدید مبارزه با قاچاق مواد مخدر و افزایش مراکز پذیرش و درمان در سطح کشور، از یک سو آمار مصرف کنندگان مواد مخدر روبه افزایش است و از سوی دیگر سن شروع اعتیاد نیز کاهش یافته است به گونه ای که در سال ۱۳۸۱ در مطالعه ای کیفی که در زندان های بزرگ کشور انجام شد، تنها در سه زندان از شش زندان زنان مورد بررسی، وجود مصرف تزریقی مواد، مشاهده و گزارش شد که بسیاری از شرکت کنندگان در این مطالعه میزان مصرف مواد مخدر در زندان ها را 10درصد ذکر کردند.

با وجود این آمار و اطلاعات پراکنده و مقدماتی، دیگر نمی توان به راحتی گفت جمعیت اندکی از زنان گرفتار مواد مخدر و پیامدهای آن هستند، حال با توجه به اینکه بسیاری از زنان و دختران نیز به علت برچسب هایی که به یک زن و دختر معتاد در جامعه ما زده می شود کمتر به مراکز درمانی مراجعه می کنند و بدین ترتیب، اغلب، اعتیاد در زنان و دختران پنهان مانده و بخش قابل توجهی از جمعیت معتادان زن کشور در آمار گنجانده نمی شود.

این موضوع تاجایی پیش رفته که مشاور دبیرکل و مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران از آمار نگران کننده زنان معتاد در کشور سخن گفته و اظهار کرد: در  سیاست‌گذاری انجام شده از سوی رهبر معظم انقلاب برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، اعتیاد به عنوان اولویت نخست دستگاه‌های اجرایی معرفی شده و بر لزوم توجه ویژه به آن تاکید شده است.

وی با بیان اینکه اعتبارات دولتی اختصاص یافته برای پیشگیری اولیه در حوزه اعتیاد 200 میلیارد  ریال است، افزود: علاوه بر این مبلغ 200میلیارد ریالی، هریک از دستگاه‌ های اجرایی در حوزه مبارزه با مواد مخدر برای خود  اعتباراتی جدا در اختیار دارند که این ستاد نظارتی بر آن‌ها ندارد و خود آن سازمان ها باید اقدام کنند.

حمیدرضا صرامی با تاکید بر اینکه میانگین سنی اعتیاد در کشور ۲۴ سال است، تصریح کرد کرد:  این رقم در بعضی استان‌ها همانند سیستان و بلوچستان بسیار پایین تر از حد کشوری یعنی ۱۹ سال می باشد، که بسیار نگران کننده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر چیزی در حدود شش دهم درصد از جمعیت ۲۶ میلیونی زنان ۱۵ تا ۶۴ سال کشور یعنی چیزی در حدود  ۱۵۶ هزار نفر از زنان و دختران ایرانی اعتیاد داشته و مصرف کننده مواد مخدر هستند.

صرامی با اشاره به عوامل افزایش دهنده اعتیاد در کشور، گفت کرد:  افرادی که درآمد و شغل مناسب نداشته باشند، ممکن است در فرآیندی که ناشی از ایجاد اختلاف طبقاتی در جامعه باشد، گرایش بیشتری به مصرف مواد مخدر داشته باشند، بنابراین ضرورت دارد که خرده نظام‌های اقتصادی در این زمینه بیشتر فعال شوند.

وی با بیان اینکه سینمای اعتیاد باید در کشور فعال شود، بیان کرد: نمایش فیلم‌ها، تصاویر و پخش اخبار مربوط به مواد مخدر و اعتیاد، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از گرایش به این مواد دارد.

مشاور دبیرکل و مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: در کشور ۵۱ دستگاه فرهنگی وجود دارد که بعضی از آن‌ها در چشم‌انداز خود در مبارزه با اعتیاد، ضعیف عمل می‌کنند.

صرامی با اشاره به سند پیشگیری از اعتیاد، اذعان داشت: اقدامات رسانه‌ ملی در حوزه پیشگیری از اعتیاد، با حجم تهدیدات دشمن متناسب نیست، باید برنامه‌های مربوط به این حوزه در ساعاتی که بیشترین بیننده، مخاطب برنامه‌ها هستند، پخش شود.

وی اضافه کرد: اقدامات انجام شده در فضای مجازی هم مناسب نبوده است، باید سایر رسانه‌ها هم در یک حرکت هماهنگ و منسجم در این زمینه وارد عمل شوند.

مشاور دبیرکل و مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری با اشاره به وجود بعضی نواقص در قانون مبارزه با مواد مخدر، تصریح کرد: این نواقص از طریق اداره حقوقی ستاد مبارزه با مواد مخدر احصاء و برای رفع آن‌ها، پیشنهادات لازم داده شده است.

 زنان آسیب پذیر ترین قشر در برابر آسیب های ناشی از اعتیاد

در همین رابطه یک کارشناس ارشد روانشناسی در گفت و گو با خبرنگار پاپایا ، با تاکید بر اینکه زنان آسیب پذیر ترین قشر در برابر آسیب های ناشی از اعتیاد هستند،  اظهار داشت: زنان به عنوان ستون اصلی خانواده شناخته شده و به دلیل جایگاه خاص خود در این جایگاه نقش مهمی در سلامت فرزندان دارند اما اگر این مادر به اعتیاد گرفتار شود محیط خانواده آشفته و مشوش می شود و پس از مدتی زن و مرد بدون توجه به سرنوشت فرزندان و برای رهایی از بار مشکلاتی که اعتیاد مسبب آن بوده اقدام به جدایی می کنند که این خود علاوه بر گرفتاری بیشتر زن در باتلاق اعتیاد و بروز مشکلات فراوان برای او می شود، می تواند بستر مناسب برای گرایش کودکان به سمت ناهنجاری های اجتماعی و حتی اعتیاد را فراهم ساخته و یک خانواده را تباه کند.

وی افزود: یکی دیگر از مواردی که این روزها باب شده و موجب افزایش اعتیاد در بانوان می شود مواردی چون افزایش خانه های مجردی، روابط خارج از چارچوب خانواده، ازدواج های سفید، روابط نامشروع  و دوستی های که بر پایه فضای مجازی و مهمانی های مختلط شکل می گیرد یکی  از مهمترین تاثیرات اعتیاد زنان به شمار می رود چرا که زنان معتاد پس از مدتی مصرف یا به دلیل از دست دادن حامی و طرد شدن از خانه و یا برای پنهان کاری نیازمند درآمد بیشتری برای تامین مواد می شوند که همین موضوع موجب جذب شدن به سوی این معضلات، فحشا و تکدی گری می شود.

فاطمه دهمرده با بیان اینکه مصرف مواد مخدر برای زیبایی و تناسب اندام از باورهای غلط بانوان ایرانی است، بیان کرد: برخی افراد بنا بر تبلیغات غلط گرفتار این مواد خطرناک شده و پس از مدتی گرفتار اعتیاد و نابودی جسم و روح می شوند.

وی ادامه داد: تنهایی بدترین اتفاق برای زنان معتاد است که متاسفانه در بیش از 90درصد مواقع با آن روبه رو می شوند چرا که خیلی زود از خانه طرد شده و دیگر حامی چون شوهر و خانواده را در کنار خود ندارند که برای پر کردن خلاء عاطفی و تامین مخارج مواد مخدر مجبور به اقداماتی غیر قابل تصور شده که  می تواند به مواردی چون از بین رفتن قدرت تفکر و تصمیم گیری مناسب، بروز مشکلات فراوان در زمینه اشتغال و فعالیت اجتماعی فرد، فقر، فحشا و انحرافات جنسی منجر شود.

این کارشناس ارشد روانشناسی با تاکید بر اینکه زنان معتاد در مقایسه با دیگر زنان مسائل و مشکلات روانی بیشتری دارند، خاطرنشان کرد: مطالعات نشان داده که این زنان  به دلیل مشکلات ناشی از مواد مخدر و گرفتاری به اختلالات افسردگی یا اضطراب که شایع ترین بیماری در بین زنان معتاد به مواد مخدر به شمار می رود و بی شک در بسیاری از آنان دیده می شود، گرفتار مشکلات روانی چون میل و اقدام به خودکشی، آسیب پذیری بالا و عزت نفس پایین شده و حتی در مواردی با مشکلات متعدد روانی؛ توهم و هذیان و دیوانگی مواجه می شوند که حتی با ترک مواد مخدر نیز تا مدت ها همراه آنان خواهد بود.

دهمرده در پایان با تاکید بر اینکه اقدامات انجام شده برای مقابله با اعتیاد بانوان کافی نیست، تصریح کرد:  دولت و دستگاه ها و ارگان های مسئول باید با جدیت بیشتری نسبت به گذشته به دنبال برنامه ریزی دقیق برای مقابله با این پدیده شوم بوده و برای پیشگیری از تمایل زنان به مصرف مواد مخدر برنامه های خاص و همه جانبه  آموزشی را از خانواده ها و مدارس آغاز کنند.

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #