یادداشت؛
دیوارنگاره های پایتخت؛ هنری مردمی یا دولتی؟!
امروزه در پایتخت برخی سازمان های دولتی اهداف، شعارها و دستاوردهای خود را در میادین اصلی شهر دیوارنگاری می کنند؛ مردم نیز معمولا برای نشان دادن اعتراضات سیاسی، اجتماعی خود به این دیوارها پناه آورده و به نوعی هنر اعتراضی خود را از طریق این دیوارنویسی ها نشان می دهند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ صحبت از دیوارنگاره ها و کشیدن خط، نقاشی، پیام و هر نقش و نگار هنری بر روی آن شاید به سال ها و قرن ها پیش برگردد؛ دیوار نوشته‌ها از دوران باستان به عنوان مثال یونان باستان، امپراتوری‌های روم، چین و ایران وجود داشته‌اند. دیوارنگاری را می‌توان در طبقه‌بندی مدرن، به مثابهٔ هنر عمومی تعبیر کرد.
البته در نگاهی عمومی تر و در جوامع مختلف، عموما مردم برای نشان دادن اعتراضات سیاسی، اجتماعی خود با نوشتن و یا ترسیم شعار و اعتراض خود مثلا به نتایج انتخابات و یا نشان دادن مخالفت خود با یکی از قوانین داخلی، به این دیوارها پناه آورده و به نوعی هنر اعتراضی خود را از طریق این دیوارنویسی ها به دولت و حاکمیت نشان می دهند؛ نمونه های بسیاری از این مدل هنرهای اعتراضی را می شود به پیش از انقلاب در سال ۵۷ و شعارنوشتن های مردم بر علیه حکومت پهلوی به یاد آورد.
اساسا گرافیتی (دیوارنگاری) در ایران قدمت و سابقه چندانی ندارد. البته هیچ منبع و مأخذ موثقی دربارهٔ نخستین دیوارنگاره‌ها در ایران موجود نیست. با این حال برخی منابع قدمتش را اواخر دههٔ ۷۰ و اوایل دهه۸۰ تخمین می‌زنند. به این‌ترتیب می‌شود گفت عمر این هنر که مانند بسیاری از شاخه‌های دیگر هنری وارداتی است و به حدود ۲۰ سال می‌رسد. البته به نظر می‌رسد مانند کشورهای غربی و اروپایی هنوز گرافیتی در کشورمان آن‌چنان فراگیر نشده و … هر چند این جمله دربارهٔ شهرک‌های اکباتان و آپادانا چندان صدق نمی‌کند! چون از همان سال ها با ورود موسیقی های رپ و هیپ هاپ به صورت زیرزمینی به کشور، برخی هنرمندان گرافیتی با کشیدن نمادهای این موسیقی ها بر روی دیوارها، هنر گرافیتی را در شب های پایتخت کلید زدند.
اما امروزه در پایتخت و در نگاهی دیگر، برخی سازمان های دولتی و سیاسی اهداف، شعارها و دستاوردهای خود را در میادین اصلی شهر دیوارنگاری می کنند؛ به عنوان مثال تا چندین سال دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) آوردگاهی برای به تصویر کشیدن این شعارها و ایام مناسبتی بود که به تدریج دیوارنگاه های میدان انقلاب، فلسطین و جهاد نیز به آن اضافه شده و ارگان ها و نهادهای مختلف دولتی هر کدام به بهانه های مختلف، از طرح ها و شعارهای تصویری خود در این دیوارنگاه ها استفاده می کنند.
امروزه مناسبت های مختلف ملی، مذهبی، سیاسی و حتی اجتماعی هدف این دیوارنگاره ها شده و البته به جای استفاده از نقاشی های ثابتف با کشیدن این طرح ها و چاپ آنها در ابعاد بزرگ بر روی بنر، این امکان بوجود آمده که به سرعت این طرح ها رونمایی و تعویض شوند.
البته برخی از هنرمندان مردمی با ذوق و سلیقه شخصی خود دیواری کوچک در یکی از محله های شهری را مد نظر گرفته و طرح و ایده هنری خود را بر روی آن نگارگری می کنند که معمولا با استقبال مردمی و گاها مخالفت های دولتی مواجه می شوند.
ارسال دیدگاه