شیرازه گزارش می‌دهد؛
جنگل‌های ممسنی و رستم جولانگاه زبانه‌های آتش
آتش‌سوزی منابع طبیعی و مراتع باعث برهم‌کنش اکوسیستم و از بین رفتن تعادل در چرخه حیات‌وحش این شهرستان‌ها می‌شود؛ که حتی آینده کشاورزی و دامداری را با خطر جدی مواجه خواهد کرد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه تحلیلی خبری «شیرازه»، استان فارس با داشتن بیش از ۱۰ میلیون هکتار عرصه جنگلی، ۱۸ درصد از جنگل‌های کشور را شامل می‌شود و رتبه نخست از نظر میزان سطح جنگل‌ها را داراست، مساحت جنگل‌های این استان به‌تنهایی با وسعت جنگل‌های سه استان شمالی کشور برابری می‌کند.
وجود گونه‌های مختلف درختان جنگلی در رشته‌کوه‌های زاگرس در استان فارس به اهمیت این منطقه افزوده است، جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از منتهی‌الیه شمال‌غربی ایران آغاز و به جنوب‌غرب ایران می‌رسد متأسفانه با وجود تمامی این ظرفیت‌ها فارس از داشتن حداقل امکانات اطفای‌حریق محروم است.
سید ابراهیم حسینی در گفتگو با خبرنگار این رسانه خاطرنشان کرد: شهرستان ممسنی به مرکزیت نورآباد در غرب فارس است و مرکز آن با شیراز حدود ۱۵۸ کیلومتر فاصله دارد، آتش‌سوزی در جنگل‌های استان فارس هر ساله در بهار و تابستان رخ می‌دهد و به دلیل شرایط ویژه خشک‌سالی و گرمای هوا حریق‌ها شروع شده و هر از چند گاهی در یکی از مناطق جنگلی استان خودنمایی می‌کند، شهرستان ممسنی از جمله نقاطی است که امتداد جنگل‌های زاگرس و درختان بلوط در آن قرار دارد و سوختن جنگل‌های آن به معنای آسیب درختان کهن‌سال بلوط و حیات‌وحش آن منطقه است.
وی افزود: امسال نیز زنجیره دامنه‌دار آتش‌سوزی مراتع در ممسنی و رستم ضمیمه پهنای سرسبز زاگرس از مدل‌های مشابه سال‌های قبل فراتر رفته و الان دیگر روزی نیست که یا در ممسنی و یا رستم گزارشی از آتش‌سوزی نباشد، علاوه بر از بین رفتن پوشش‌های گیاهی این آتش‌سوزی‌ها باعث کوچک‌شدن و ناامن شده این زیستگاه برای حیات‌وحش شده است.
فعال محیط‌زیست گفت: بنا به اطلاعات مندرج در وبگاه مرکز آمار ایران، بیشترین عرصه جنگل و منابع طبیعی در استان فارس متعلق به شهرستان ممسنی است، همچنین از این حیث استان فارس رتبه اول استانی کشور را به خود اختصاص داده است، در نتیجه از لحاظ شهرستانی به نسبت وسعت شهرستان ممسنی، اولین شهرستان جنگلی و منابع طبیعی کشور است.
وی مطرح کرد: متأسفانه هر روز در این شهرستان و شهرستان هم‌جوار شاهد زبانه‌های سرکش آتش در منابع طبیعی و مراتع هستیم، ممسنی و رستم جولانگاه زبانه‌های آتش، بر پیکر نحیف جنگل‌های زاگرس است، لازمه جلوگیری از این جنایات بر ضد طبیعت، هشیاری و احساس مسئولیت بیش‌ازپیش شهروندان احساس می‌شود.
این فعال محیط‌زیست بیان کرد: آتش‌زدن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول، آسان‌ترین ولی بدترین و پرخطرترین شیوه‌ای است که برای تسریع در آماده‌سازی مزرعه برای کشت بعدی رایج شده است، در دیگر نقاط دنیا زمانی که جنگلی طعمه حریق می‌شود سازمان‌های ذی‌ربط برای احیای آن دست‌به‌کار می‌شوند و نهال می‌کارند، محیط‌زیست و منابع طبیعی باید جوابگو باشد که برای جنگل‌های سوخته فارس چه کارهایی انجام داده است.
حسینی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه آمار مصدومین آتش‌سوزی‌ها در سال جاری ۳ رقمی شد.
با از بین رفتن پوشش‌های گیاهی برای رویش یک گیاه بعضاً به سالیان سال زمان نیازمندیم؛ از این رو نباید اجازه داد درختانی با قدمت زیاد این‌گونه راحت از بین بروند؛ برگزاری رده‌های آموزشی، اطلاع‌رسانی در فضای مجازی، تهیه برنوشته، اطلاعیه و آموزش چهره‌به‌چهره در مناطق مختلف استان فارس از اقدامات مؤثر در آگاه‌سازی جامعه نسبت به مضرات آتش‌زدن بقایای گیاهی است.
اصغر پارسایی دیگر فعال محیط‌زیست اظهار کرد: شهرستان ممسنی از جمله نقاطی است که امتداد جنگل‌های زاگرس و درختان بلوط در آن قرار دارد، تکرار این موضوع در سال ۱۴۰۳، به یک فرضیه تبدیل شده است که چه کسانی قصد دارند، ذخیره اکولوژیک زاگرس در این شهرستان‌ها به خاکستر تبدیل شود؟
وی افزود: علت طولانی شدن زمان مهار آتش سخت‌گذر بودن منطقه و وزش مداوم باد است، آتش‌سوزی در جنگل‌های مشرف به ممسنی به علت قرار داشتن پوشش انبوه گیاهان علفی به‌سرعت گسترش پیدا کرده و به مناطق کوهستانی می‌رسد همچنین متأسفانه در سال‌های اخیر این آتش‌سوزی‌ها، محلی برای قاچاقچیان چوب فراهم می‌آورند، که مسئولین و متولیان امر همچنان در برخورد جدی و شناسایی متخلفین عاجز مانده‌اند.
این فعال حوزه محیط‌زیست با اشاره به اینکه میزان قابل‌توجهی از آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی منشأ انسانی دارد، گفت: متأسفانه همین سهل‌انگاری‌های مردم در فصول گرم باعث آتش‌سوزی‌های گسترده در عرصه‌های جنگلی فارس شده به‌گونه‌ای که در این آتش‌سوزی‌ها میزان قابل‌توجهی از پوشش‌های گیاهی و درختان از بین رفته است.
پارسایی خاطرنشان کرد: کارشناسان حوزه محیط‌زیست بر این باورند که از بین رفتن پوشش‌های گیاهی در این آتش‌سوزی‌ها در آینده فارس را در حوزه‌های مختلف از جمله تغییر اقلیم، اختلاف شدید درجه دما در روز و شب، فرسایش خاک با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد کرد، همچنین آتش‌سوزی در کنار چرای بی‌رویه دام، سبب پایین آمدن مقاومت زیستی مناطق ممسنی و رستم شده است و که با از بین بردن پوشش گیاهی و جنگلی، کانون ریزگردها تقویت شده و سرعت فرسایش خاک در این مناطق دوچندان شده است.
لزوم برنامه‌ریزی گسترده و هماهنگی بین اعضای شوراهای عشایری و روستاها با اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و اداره حفاظت محیط زیست، ایجاد ستاد مشترک مقابله با بحران زیر نظر شورای تأمین و تشکیل کارگروه‌های مقابله‌ای در سطح دهستان‌ها و بخش‌ها با مشارکت نیروهای زبده و توانمند، در کنار رصد مکالمات تلفنی و اینترنتی ۲۴ ساعت قبل در مناطقی که دچار آتش‌سوزی شده‌اند؛ همه اینها با ایجاد یک ساختار متوازن می‌تواند از تداوم این سونامی وحشتناک پیشگیری کند.
فرزاد نظری دیگر فعال محیط‌زیست بیان کرد: از نظر اقلیمی شهرستان ممسنی در یک اقلیم نیمه‌خشک واقع شده است، و تقریباً آب ۸۰ درصد مناطق مسکونی آن از منابع زیر زمینی استحصال می‌شود که پوشش گیاهی و جنگلی ضمن جلوگیری از فرسایش خاک و سیلاب، سبب تقویت بافت رویی خاک و حفظ شکل اولیه ساختمان خاک و افزایش ضریب نفوذ آبگذری خواهد شد، و در نتیجه سفره‌های زیر زمینی بر اثر بارش برف و باران تقویت می‌شود.
وی ادامه داد: با رشد فزاینده آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های ممسنی خلل و فرج بافت رویی خاک از بین رفته و با افت تغذیه سفره‌های زیر زمینی در بارش‌ها، خطر در یک‌قدمی جمعیت این شهرستان برای تأمین آب شرب قرار دارد.
این فعال زیست‌محیطی بیان کرد: به دلیل جهت باد غالب در منطقه اگر چنانچه آتش‌سوزی مهیبی در این ارتفاعات به‌واسطه سرایت آتش ناشی از پسماندهای وبگاه زباله رخ دهد نه‌تنها اراضی باغی و کشاورزی بلکه کلیه روستاهای هم عرض جغرافیایی منطقه را هم احتمالاً دچار حریق و تبعات ناشی از آن خواهد نمود.
نظری گفت: این آتش‌سوزی‌ها باعث برهم‌کنش اکوسیستم و از بین رفتن تعادل در چرخه حیات‌وحش این شهرستان‌ها می‌شود که حتی آینده کشاورزی و دامداری را با خطر جدی مواجه خواهد کرد؛ بنابراین بهتر است که گروه‌های مجهز گشت مشترک توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و اداره حفاظت محیط زیست، مرکز بهداشت و نیروی انتظامی تشکیل و به‌منظور پیشگیری از آتش‌زدن بقایای گیاهی مزارع را پایش کنند.
با آغاز فصل بهار، مخاطرات آتش‌سوزی جنگل نیز دامن‌گیر فارس می‌شود از این رو به نظر می‌رسد باید هرچه سریع‌تر نسبت به تجهیز امکانات اطفای حریق اقدامات مناسب صورت گیرد و درعین‌حال پیشگیری لازم نیز برای کاهش این معضل زیست محیط انجام داد، سهل‌انگاری مسئولین اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و اداره حفاظت محیط زیست در این شهرستان‌ها، حلقه مفقوده آموزش گسترده جوامع بومی محلی، نبود تعامل سازنده با سازمان‌های مردم‌نهاد، مناسبات محلی، و نتایج غیرشفاف برخورد با مسببان آتش‌سوزی‌های قبلی، نبود کارگروه تجزیه‌وتحلیل حوادث در ستاد بحران شهرستان‌ها، از جمله عواملی است که باعث شده است، آتش‌سوزی شریان طبیعت ممسنی و رستم را روزانه بیشتر از پیش بخشکاند.
ارسال دیدگاه