دانا از کشتارگاه های حاشیه تهران گزارش میدهد؛
گزارش میدانی از گرانی دام زنده و دامدارانی که مجبورند دام مولدشان را بفروشند
در بازاری که هر کیلو گوشت گوسفند به ۷۰۰ هزار تومان رسیده، ریشه مشکل نه در کشتار، که در ذرت، جو و سویایی است که دامداران می گویند دولت به آنها نمیرساند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در یکی از کشتارگاههای حاشیه تهران، ساعت ۴ صبح است. هوای خنکِ پاییز، بوی خاکِ تازه را با خود آورده — اما بوی گوشت تازه، جایی نیست. قیمت دام زنده در بازار ۳۳۰ هزار تومان است — اما دامداران، دامهای مولدشان را زودتر از موعد میفروشند. چرا؟ چون نمیتوانند هزینه خوراکشان را تأمین کنند.
این در حالی است که صبح امروز دوشنبه 17 شهریور 1404 خبر آمد که نمایندگان با بررسی طرح حمایت از تولید کشاورزی و افزایش تابآوری تأمین نیازهای غذایی در شرایط جنگی موافقت کردند و امید می رومد دولت با اجرای این طرح قیمت گوشت و مرغ را با توزیع به موقع نهاده هها کنترل نماید.
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونیهای کشاورزی دامداران ایران، در گفتوگویی اعلام کرده است که:“دولت نهادهها را قطرهقطره میدهد — و ما مجبوریم دامهای مولد را بفروشیم. نمیشود دام را با هوا نگه داشت.”
قیمتها در بازار: از تهران تا یزد — گوشت، دیگر کالای مصرفی نیست
جدول قیمت دام زنده و کشتار در ۱۶ شهریور ۱۴۰۴:
🔹 گوشت گوسفند در برخی نقاط به ۷۰۰ هزار تومان رسیده — یعنی یک خانواده چهارنفره، برای یک غذای ساده، باید ۱.۴ میلیون تومان هزینه کند.
🔹 دامداران، دامهای مولدشان را میفروشند — چون نمیتوانند هزینه خوراکشان را بپردازند.
🔹 واسطهها، دامها را خریده و در سردخانه ذخیره میکنند — تا بازار تشنه شود و قیمت بالا برود.
نهادهها: وقتی ذرت، گرانتر از گوشت میشود
عالی میگوید:“ذرت که باید در سامانه بازارگاه با ۱۱,۳۰۰ تومان به ما برسد، یا نیست یا بهسختی پیدا میشود. در بازار آزاد، قیمتش به ۲۵ هزار تومان رسیده — و سویا هم بالای ۳۰ هزار تومان است.”
یعنی:
- هزینه تولید هر کیلو گوشت، بیش از قیمت فروش آن است — چون نهادهها گرانتر از محصول نهایی شدهاند.
- دامدار، یا باید زیان کند — یا دامش را زودتر بفروشد — یا از تولید دست بردارد.
واردات: برنامهریزی کردهاند — اما اجرا؟ نامعلوم!
رضا سالمی، دبیر انجمن واردکنندگان نهادههای دامی، نیز میگوید:“وزارت جهاد کشاورزی برای نیمه دوم سال، برنامهریزی کرده: ۱۳۵ هزار تن گوشت منجمد، ۴۰ هزار تن دام زنده، و ۷۰ هزار تن گوشت گرم. اما باید دید چقدر از آن اجرا میشود.”
او ادامه میدهد:“تولید داخلی سالانه ۶۰۰ تا ۶۵۰ هزار تن است — پس باید ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن وارد کنیم. اما وزارت جهاد میگوید ۹۰۰ هزار تن تولید داریم — که با جمعیت ۸۰ میلیونی، سرانه مصرف فقط ۱۰ کیلو میشود — عددی غیرواقعی!”
واقعیت چیست؟
- ذخایر استراتژیک گوشت تمام شده — چون سالها واردات کافی نبوده.
- قیمت گوشت گوساله در ۶ ماه گذشته، ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان افزایش یافته.
- گوشت گوسفند ثابت مانده — چون خشکسالی مرتع، عرضه را کاهش داده — نه افزایش!
واسطهها: قهرمانان نامرئی التهاب بازار
عالی هشدار میدهد:“برخی تولیدکنندگان سوسیس و کالباس، دامهای مولد را خریده و در سردخانه ذخیره کردهاند — تا بازار تشنه شود و قیمت بالا برود.”
این یعنی:
- کمبود فیزیکی وجود ندارد — کمبود “مدیریت” وجود دارد.
- وزارت کشاورزی نمیتواند زنجیره تأمین نهاده و دام را کنترل کند — پس بازار به دست واسطهها میافتد.
ریشه مشکل: بیبرنامگیِ ساختاری در وزارت کشاورزی
عالی با صراحت میگوید:“طبق قانون، وزارت جهاد کشاورزی باید برای ذخیرهسازی نهادههای استراتژیک برنامهریزی میکرد — بهویژه با توجه به بحرانهای منطقهای. اما این اتفاق نیفتاد.”
او تأکید میکند:“کمبود دام در کشور نیست — کمبود برنامهریزی است. اگر نهادهها بهموقع برسد، ما خودکفا میشویم.”
اما وزارت کشاورزی:
- نهادهها را قطرهقطره تحویل میدهد — گویی کمکهزینه است، نه وظیفه دولت.
- پیشنهادهای اتحادیه — مثل کشت علوفههای پاییزه — را نادیده میگیرد.
- با تشکلهای دامداری همکاری جدی ندارد — گویی آنها دشمن هستند، نه شریک.
راهکارها: چه کار باید کرد؟
۱. وزارت کشاورزی باید نهادهها را بهصورت منظم و کافی تأمین کند — نه قطرهقطره.
۲. سامانه بازارگاه باید واقعاً فعال شود — نه فقط روی کاغذ.
۳. واردات نهاده و دام باید برنامهریزیشده و بدون تأخیر انجام شود.
۴. فعالیت واسطهها و ذخیرهکنندگان باید زیر نظر دقیق سازمانهای نظارتی قرار گیرد.
۵. همکاری جدی با تشکلهای دامداری — نه نادیده گرفتنِ پیشنهادهایشان.
نقد میدانی: “وزارت کشاورزی، دامدار را تنها گذاشته — و حالا میخواهد مردم را سرزنش کند!”
در مزرعهای در حاشیه قم، یک دامدار ۵۰ ساله میگوید:“من ۳۰ سال است که گوسفند پرورش میدهم — اما الان مجبورم دامهای مولد را بفروشم. چرا؟ چون نمیتوانم جو و ذرت بخرم. دولت میگوید ‘برنامه داریم’ — اما برنامهاش فقط روی کاغذ است.”
در همان روز، در یک سوپرمارکت تهران، یک مادر سهفرزندی از قیمت گوشت عبور میکند — و به سمت قفسه مرغ میرود.
“گوشت؟ دیگر برای ما کالای لوکس شده. فقط برای مهمانیهای خاص میخریم.”
وقتی نهاده کنترل نشود، گوشت هم کنترل نمیشود
به گزارش راه دانا؛ وزارت کشاورزی اگر واقعاً میخواهد قیمت گوشت را کنترل کند، باید از ریشه شروع کند — یعنی از “ذرت و جو و سویا”.
تا زمانی که دامدار نتواند با هزینه منصفانه تولید کند، قیمت گوشت همیشه بالا خواهد بود — حتی اگر هزار تن گوشت وارد کنند.
راه نجات چیست؟
- کنترل قیمت و توزیع نهادهها — نه کنترل قیمت گوشت.
- همکاری با دامداران — نه دور کردن آنها.
- برنامهریزی بلندمدت — نه واکنشهای لحظهای.
ارسال دیدگاه