دانا از دلایل عدم موفقیت تحریم کشورهای مستقل گزارش می دهد؛
تیغ دولبه تحریم| از تحریم تا بازتعریف اقتصاد، خودکفایی و مقاومت
تحریمهای اقتصادی غرب برای فشار بر ایران، روسیه، ونزوئلا و کره شمالی، امروز به یک بحران استراتژیک برای امریکا تبدیل شده و موجب بازآرایی ساختارهای داخلی و جستوجوی مسیرهای جایگزین در این کشورها شده و تحریم را به فرصتی برای تحول تبدیل کرده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ایران، با دههها تجربه تحریم، الگویی روشن از مقاومت اقتصادی ارائه کرده است. با وجود تحریمهای سنگین نفتی، بانکی و فناوری، اقتصاد ایران نه تنها متوقف نشد، بلکه راههای هوشمندانهای برای عبور از فشار پیدا کرد.
باید یادآور شد:«ایران با توسعه تجارت منطقهای، استفاده از رمزارزها و تقویت تولید داخلی، توانست بخشی از نیازهای ارزی و کالایی خود را بدون وابستگی به سیستم بانکی بینالمللی تأمین کند.»
- نظام بانکی، با ایجاد مسیرهای انتقال ارز غیررسمی و پیمانهای دوجانه، محدودیتها را دور زد.
- صنایع نفت و پتروشیمی، با فروش غیرمستقیم و تخفیفهای هدفمند، همچنان در بازار جهانی حضور داشتند.
نتیجهاین عملکرد این موضوع شد که تحریمها فشار بر مردم را افزایش دادند، اما ساختار سیاسی و راهبردی کشور را تغییر ندادند.
روسیه؛ از تحریم تا خودکفایی
روسیه پس از حمله به اوکراین، با شدیدترین بسته تحریمی تاریخ روبرو شد:
- قطع دسترسی به سوئیفت
- توقیف داراییهای بانک مرکزی
- ممنوعیت صادرات فناوریهای پیشرفته
اما نتیجه چیست؟
اقتصاد روسیه، با وجود کاهش رشد و افزایش تورم، از شوک اولیه عبور کرد.
- روبل دیجیتال و سیستم پرداخت داخلی، جایگزین سوئیفت شدند.
- صادرات انرژی به چین، هند و ترکیه ادامه یافت.
- صنایع دفاعی، با تکیه بر ظرفیت داخلی، به سمت بومیسازی حرکت کردند.
این کشور نشان داد که حتی در شدیدترین تحریمها، میتوان با بازتعریف روابط تجاری بقا داشت.
ونزوئلا و کره شمالی؛ داستانهای متفاوتی از مقاومت در برابر تحریم
ونزوئلا با تحریمهایی که به تورم چند میلیون درصدی و مهاجرت گسترده منجر شد، به نظر فروپاشیده میرسید. اما در سالهای اخیر، با تغییر رویکرد دولت و کاهش فشار تحریمی، نشانههایی از بازیابی ظاهر شد:
- توافقات نفتی با شرکتهای خارجی
- اصلاحات ارزی و مالیاتی
- بازگشت تدریجی سرمایهگذاران منطقهای
اما کره شمالی نمونهای منحصربهفرد است. با ایزوله شدن کامل، این کشور:
- برنامههای هستهای و موشکی خود را متوقف نکرد.
- با تجارت مرزی با چین و اقتصاد غیررسمی، نیازهای اساسی را تأمین کرد.
- تحریمها را به تقویت انسجام داخلی و توجیه سیاستهای امنیتی تبدیل کرد.
تحریم، فقط برای غرب هم گران تمام شد
تحریمها فقط برای کشورهای هدف هزینه نداشتند، بلکه غرب را نیز زانو زده است:
افزایش قیمت انرژی
- تحریم نفت روسیه → جهش قیمت گاز در اروپا
- خانوارهای آلمان، فرانسه و ایتالیا با قبضهای چندبرابری روبرو شدند
- صنایع انرژیبر (فولاد، پتروشیمی) با کاهش تولید مواجه شدند
کاهش رقابتپذیری صنعتی
- افزایش هزینه تولید به دلیل اختلال در زنجیره تأمین
- تضعیف موقعیت رقابتی صنایع اروپایی در بازار جهانی
وابستگی به تأمینکنندگان جدید
- اروپا پس از قطع نفت روسیه، به نفت عربی گرانتر وابسته شد
- این وابستگی، نقطه ضعف راهبردی جدیدی ایجاد کرد
تهدید امنیت غذایی
- روسیه یکی از بزرگترین صادرکنندگان گندم و کود شیمیایی است
- تحریم آن، قیمت جهانی غذا را بالا برد و کشورهای در حال توسعه را تهدید کرد
غیرغربیسازی تجارت؛ آغاز یک نظم جدید
تحریمها، به طور غیرمستقیم، سرعت «غیرغربیسازی» تجارت جهانی را افزایش دادهاند. کشورهایی مانند:
- چین
- هند
- ترکیه
- امارات
با گسترش روابط تجاری با ایران، روسیه و ونزوئلا، نظام اقتصادی جدیدی را رقم زدهاند. این روابط ابتدا واکنشی به تحریم بودند، اما امروز به مسیری مستقل و پایدار تبدیل شدهاند.
این روند، میتواند در بلندمدت:
- جایگاه اقتصادی غرب را تضعیف کند
- قدرت تحریم را بیمعنی کند
-
و به چندقطبیشدن اقتصاد جهانی بینجامد
-
بریکس و شانگهای، ضد سم تحریم
- تا چند سال پیش، غرب با کنترل دلار، سوئیفت و زنجیره تأمین جهانی، تمام کشورها را تحت فشار میآورد. اما امروز، این انحصار در حال شکستن است.
نهادهایی مثل: - بریکس (چین، روسیه، هند، برزیل، آفریقای جنوبی، ایران، عربستان، امارات)
- و سازمان همکاری شانگهای (با حضور ایران، هند، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی)
گروههادر حال ساخت یک نظم اقتصادی موازی:
- روی طراحی ارزهای مشترک
- ایجاد شبکههای پرداخت مستقل
- و توسعه تجارت منطقهای بدون دلار کار میکنند.
«این فقط یک صحبت نیست. چین داره سیستم پرداخت CIPS رو گسترش میده و یوان دیجیتال رو آماده میکنه. اینها میتونن جایگزین واقعی سوئیفت و دلار باشن.»
ایران، از تحریم به فرصت
برای ایران، عضویت در بریکس و شانگهای، یک پرچم قرمز برای تحریمکنندگان است. وقتی دسترسی به بازارهای غربی سخت میشود، این نهادها درهای جدیدی به روی ما میگشایند.
- صادرات نفت و پتروشیمی به کشورهای عضو
- توسعه تجارت غیرنفتی با شرق
- جذب سرمایهگذاری منطقهای
همه اینها حالا ممکن است. حتی با فعال شدن مکانیزم ماشه، ایران دیگر نمیترسد، چون میداند دوستان جدیدی پشت سرش ایستادهاند.
روسیه، چین و هند؛ مثلث مقاومت
روسیه بعد از تحریمهای سنگین اروپا و آمریکا، به جای فروپاشی، راه دیگری رفت:
- نفت خود را با تخفیف به چین و هند فروخت.
- با کمک چین، زیرساختهای مالی جایگزین ساخت.
- و حتی روبل دیجیتال رو راهاندازی کرد.
چین، به عنوان دومین اقتصاد جهان، نقش کلیدی دارد:
- نه فقط خریدار بزرگ کالا و انرژی است.
- بلکه در حال بازسازی کل سیستم مالی جهانی است.
و هند؟ با سیاست خارجی هوشمندانه، هم با غرب روابط دارد، هم با شرق. این موقعیت، آن را به یک بازیگر حیاتی در دور زدن تحریمها تبدیل کرده است.
تحریم، تورم جهانی را بالا برد
اما تحریم فقط بر کشورهای هدف تأثیر نگذاشت، بلکه خود غرب را هم زخمی کرد.
وقتی روسیه از بازار نفت و گاز کنار گذاشته شد:
- قیمت گاز اروپا به شدت بالا رفت.
- خانوارها با قبضهای چندبرابری روبرو شدند.
- صنایع انرژیبر مثل فولاد و پتروشیمی تولیدشان کاهش یافت.
و این فقط اروپا نبود!
کشورهای آسیایی، آفریقایی و لاتین نیز با تورم وارداتی مواجه شدند، چون:
- قیمت جهانی نفت بالا رفت.
- کود شیمیایی گران شد → غذا گران شد.
- مواد اولیه صنعتی کمیاب و گران شدند.
نتیجه؟
تحریم، به جای فشار بر یک کشور، تمام جهان را زیر فشار گرفت.
کشورهای ثالث دیگر همراهی نمیکنند
حالا بسیاری از کشورها که نه تحریم کردهاند، نه از آن لذت بردهاند، دیگر تمایلی به پرداخت هزینه آن ندارند.
- هند نفت روسیه را با تخفیف خرید.
- ترکیه تجارت با ایران را گسترش داد.
- امارات شرکتهای واسطهای را پذیرا شد.
این کشورها میگویند:
«ما نمیخواهیم به خاطر سیاستهای دیگران، اقتصادمان متوقف شود.»
این رفتار، اتحاد تحریمی غرب را ترکیده و نشان میدهد که جهان دیگر یکقطبی نیست.
تحریم، دیگر ترس نیست
به گزارش راه دانا؛ تجربه سالهای اخیر نشان داده است:
- تحریمها نه تسلیم، بلکه مقاومت ایجاد میکنند.
- کشورهای هدف با تنوع شرکای تجاری و سازوکارهای مالی جایگزین، تحریم را دور میزنند.
- و غرب، به جای تضعیف رقبا، خود را تضعیف میکند.
ارسال دیدگاه