• شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۹۴ ۱۰:۵۳
• کد خبر : 379371

• اخبار
• سایر رسانه ها

رازلیق(در گویش محلی رازلِخ) یکی از روستاهای شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا مرکز دهستان رازلیق در بخش مرکزی شهرستان سراب است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از صدای سراب, رازلیق(در گویش محلی رازلِخ) یکی از روستاهای شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا مرکز دهستان رازلیق در بخش مرکزی شهرستان سراب است.
در پنج هزارگزی شمال سراب واقع است و ۵ هزار گز به شوسه سراب به تبریز فاصله دارد. ناحیه‌ای است جلگه و معتدل و ساکنان آن ۳۰۰۳ تن می‌باشند. آب آن از چشمه تامین می‌شود و محصول آن غلات و حبوب است. شغل ساکنان آنجا زراعت و گله داری است وراه آن مالرو است.

کتیبه رازلیق

بر پیشانی کوه بلندی از سلسله کوههای شمال سراب کتیبه‌ای اورارتویی نقر گردیده و به کتیبه رازلیق مشهور است.

این کتیبه به خط میخی اورارتویی است و در زیر آن سکویی ایجاد کرده‌اند و برای رسیدن به کتیبه باید از آن بالا رفت. ابعاد کتیبه ۸۰ در ۱۲۰ سانتیمتر است. در کنار کتیبه آثار قلعه‌ای مخروبه به چشم می‌خورد و در گذشته در این محل دژ دفاعی اورارتویی قرار داشته‌است.

این کتیبه یادگار آرگیشتی یکم شاه اورارتویی است و متن آن به این قرار است:

بیاری خدای خالدی، آرگیشتی روزاهینلی گوید:

من به سرزمین آریو لشگر کشیدم.

من سرزمین اوئوشو را تسخیر کردم.

من تا کنار رود مونا رسیدم و از آنجا بازگشتم.

من سرزمین گیردو؟، گتوها؟ و توایشیدو را تسخیر کردم.

شهر روتومنی؟ را من گرفتم.

سرزمینهایی را که من تسخیر کردم تحت سلطه و باج خود قرار دادم.

این قلعه را به زور گرفتم و دوباره آنرا ساختم.

من آنرا به آرگیشتی ایردو نامگذاری کردم.

تا بخاطر یاری بیا اونی=اورارتو.

برای مطیع ساختن سرزمینهای دشمن.

به یاری و عظمت خدای خالدی و آرگیشتی بزرگ.

شاه جهان، شاه شاهان، شاه شهر توشپا آرگیشتی گوید: هر کس نام مرا محو کند، یا به این نوشته خسارتی رساند.

امیدوارم خدای خالدی (ته‌ای شیا) و (شیوانی) او را از این گردون بر اندازد.

قلعه رازلیق

قلعه رازلیق در شمال، ۱۱ کیلومتری شهر سراب و یک کیلومتری غرب روستای دیزج سفید کنار رودخانه رازلیق چای قرار دارد. سنگ نبشته در روی صخره‌ای از سنگ خارا در دره رودخانه پسلر روبه جنوب واقع است. کتیبه اورارتویی رازلیق بر یک صخره نقر شده و تا کنون کاوش‌های علمی باستان شناسی در این قلعه به صورت کامل انجام نشده‌است.

قلعه رازلیق به موقعیت جغرافیایی شهرستان سراب ـ دهستان رازلیق پنج کیلومتری شمال این روستا و به شماره ۲۲۵۴۲ سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید این قلعه که قدمت آنها مربوط به هزاره اول قبل از میلاد و قرون میانه اسلامی می‌رسد مربوط به استقرار دوره اورارتو می‌باشد. برای دستیابی به این کتیبه تاریخی باید از روستای رازلیق عبورکرده و به روستای دیزج سفید رسید. درگذشته پلکانی در پای آن تعبیه گردیده بود که به مرور زمان از بین رفته وفقط چند پله ویران باقی‌مانده‌است. پس از آن صفحه‌ای طبیعی به چشم می‌خورد که درارتفاع ۳ متری آن کتیبه رازلیق به ابعاد ۸۲*۱۱۰ سانتیمتر در شانزده سطر حاوی فرمان ارگیشتی دوم فرزند (روسا) پادشاه اورارتور قرار گرفته‌است.

زندگینامه صاحب کتیبه

آرگیشتی یکم از سال – ۷۸۵ تا ۷۶۳ پیش از میلاد – فرمانروایی کرد و پایتختی که به نام اربونی بنیاد نهاد هم‌اکنون شهر ایروان، پایتخت کشور ارمنستان است. اما از مجموع اسناد بررسی شده چنین بر می‌آید که سال – ۷۷۴ پ. م. – با سال ششم جکومت آرگیشتی مطابق است و بنابر این وی در سال – ۷۷۹ پ. م. – به تخت سلطنت اورارتو جلوس کرد. شاید هم سال اول آرگیشتی طبق متن سال‌نامهٔ خورخور^[۱] که محفوط مانده سال اول حکومت آرگیشتی نبوده و سال دوم باشد. بدین قرار دوران حکومت آرگیشتی یکم را باید از سال – ۷۸۰ تا ۷۵۸ پ. م. – دانست و به همهٔ ارقام سال‌های حکومت این پادشاه که ذکر شد واحدی افزود.

آرگیشتی پسر منوآس بود و کار پدرش در کشورگشایی را ادامه داد. وی بر آشور چیرگی یافت و شمال سوریه را نیز تصرف کرد و اورارتو را تبدیل به نیرومندترین کشور در دوران پس از هیتی‌ها در خاور نزدیک کرد.

از سوی شمال، آرگیشتی پادشاهی خود را تا دریاچه سوان گسترش داد و بیشتر نواحی دیائهی و دره آرارات را متصرف شد. آرگیشتی، دژ اربونی را در سال ۷۸۲ و دژ آرگیشتی‌خینیلی را در سال ۷۷۶ ساخت.
کتیبه رازلیق سراب دوره اورارتویی در آستانه تخریب

اگر بخواهیم از قدمت تاریخی سراب سخنی به میان آوریم به آثار خط میخی به جای مانده از دوره اورارتویی اشاره باید کرد که به صورت سنگ نوشته در نشتبان و رازلیق وجود دارد که مشاهدات از آسیب تدریجی کتیبه نشتبان حکایت دارد.

اگر زمان را از دست دهیم و توجهی نشان ندهیم شاید با تاسف عمیق آسیب دیدن کتیبه رازلیق را نیز در تیتر خبرهای آینده داشته باشیم.

با توجه به اینکه تجربه آسیب دیدگی عمده در کتیبه «نشتبان» وجود دارد به نظر می رسد مسئولان مربوطه باید با اجرای طرح     کوتاه مدت با ایجاد حفاظ های ویژه و محکم می توانند این کتیبه را از خطرات طبیعی و نیز خرابکارهای احتمالی برخی حفاران آثار تاریخی در امان دارند، کاری که متاسفانه در «نشتبان» انجام نگرفت و آسیب دیدگی خط میخی برجای مانده از دوره اورارتویی را سبب شد.

درمان داشی (سنگ آسیاب)

رازلیق با توجه به فراوانی آب از روزگاران قدیم یکی از مناطقی بوده که  آسیاب های آن معروف بوده است واز جاهای مختلف منطقه سراب برای آرد کردن گندم های خود به این روستا می آوردند البته آسیاب  روغن کرچک هم وجود داشته است و هنوز هم چند نمونه از سنگ های بزرگ و مدور آن به حال خود رها شده است.

روستای رازلیق سال های نه چندان دور دارای آسیاب های آبی زیادی  بوده است ودر گوشه وکنار این روستا آثار سنگ های بزرگ مدور همین طور سال ها رها شده است  باید بدانیم این سنگ ها نماد  سخت کوشی و همت مردان رازلیق بوده است .

اهالی می گویند اگر کسانی زورشان به این سنگ ها هم می رسید مثل دیگر آثار تاریخی آنها نیز از ما می گرفتند لذا  پیشنهادی به دهداری محترم دهستان رازلیق دارند که این سنگ ها را به هر صورتی که ممکن هست جابجا کرده و در ورودی روستا ویا در داخل محوطه دهداری که جای مناسبی هم هست قرار دهند.

و معتقدند که می توان از آنه به عنوان سکوی برای نشستن استفاده کرد حتی یک نمونه آن را می توان به عنوان نماد روستای رازلیق بر روی سکویی در ورودی روستا قرار داد.

در ادامه تصاویری از روستا و کتیبه و اطراف روستا را تقدیم کاربرای می کنیم.

انتهای پیام/پ

• برچسب ها
• #
• #
• #