به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ در طول سال‌ها، تحقیق و توسعه (R&D) به ابزاری حیاتی برای تقویت نوآوری و محرک رشد اقتصادی در سراسر جهان تبدیل شده است. امروزه در جهان پذیرفته شده است که نوآوری نه‌تنها برای بهبود بهره‌وری و ایجاد مشاغل جدید ضروری است، بلکه برای افزایش رقابت، کاهش فقر و افزایش استاندارد زندگی نیز ضرورت دارد. با این‌حال، بسیاری از شرکت‌ها به دلیل هزینه‌های زیاد از سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه اجتناب می‌کنند.
به همین دلیل است که دولت سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه را معرفی کرده است. این سیاست با ارائه اعتبار مالیاتی برای هزینه‌های تحقیق و توسعه واجد شرایط، کسب‌وکارها را تشویق می‌کند تا در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کنند، زیرا اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی، ورود فناوری به صنعت، تأمین مالی اقتصادهای دانش‌بنیان و ایجاد بازار برای شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند مؤثر باشد.
بیشتر بخوانید:
لزوم هدایت صنایع به توسعه زنجیره ارزش باسیاست اعتبار مالیاتی
طبق گزارش بنیاد ملی علوم، صنایعی که نسبت بیشتری از درآمد خود را در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند، بهره‌وری و رشد اقتصادی بیشتری را نسبت به صنایعی که کمتر در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند، تجربه می‌کنند. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که شرکت‌هایی که اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه دریافت می‌کنند، عملکرد مالی بهتری دارند و به احتمال زیاد محصولات و فرایندهای جدیدی را به بازار معرفی می‌کنند که رقابت‌پذیری آنها را افزایش می‌دهد و همین فعالیت مشاغل جدید را ایجاد می‌کند.
یکی دیگر از تأثیرات سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، ورود فناوری به صنعت است. همان‌طور که شرکت‌ها در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند، فناوری‌های جدیدی را توسعه می‌دهند که می‌تواند برای بهبود محصولات و خدمات آنها، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش کارایی و بهره‌وری مورداستفاده قرار گیرد. این فناوری می‌تواند به سایر صنایع نیز منتقل شود و منجر به نوآوری‌ها و رشد اقتصادی بیشتر شود. علاوه بر این، ورود فناوری‌های جدید اغلب منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در زمینه‌هایی مانند مهندسی، طراحی و تحقیقات می‌شود.
تأمین مالی اقتصادهای دانش‌بنیان از دیگر آثار سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه است. اقتصادهای مبتنی بر دانش حول محور توسعه و استفاده از دانش و اطلاعات برای ایجاد و توزیع کالاها و خدمات ساخته می‌شوند. این اقتصادها برای پیشبرد رشد اقتصادی در قرن بیست و یکم ضروری هستند، زیرا نوآوری، بهره‌وری و رقابت را ارتقا می‌دهند. سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری در صنایع مبتنی بر دانش مانند بیوتکنولوژی، توسعه نرم‌افزار، و تولید پیشرفته را تشویق می‌کند که نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در تحقیق و توسعه دارد.
با تشویق سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها، این سیاست تضمین می‌کند که صنایع دانش‌بنیان از بودجه لازم برای توسعه محصولات و خدمات پیشرفته، ایجاد مشاغل پردرآمد و رشد اقتصادی برخوردار باشند.
تسهیل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بر تحقیق و توسعه صنعتی
علاوه بر این، سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه موجب صرفه‌جویی اقتصادی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تحقیق و توسعه می‌شود. تحقیق و توسعه می‌تواند یک کارگران قیمت باشد و بسیاری از شرکت‌ها به دلیل هزینه‌های بالا ترجیح می‌دهند در آن سرمایه‌گذاری نکنند.
با ارائه اعتبارات مالیاتی برای هزینه‌های تحقیق و توسعه واجد شرایط، شرکت‌ها می‌توانند صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌ها داشته باشند که می‌تواند به سمت پروژه‌های دیگر هدایت شود. این سرمایه‌گذاری همچنین می‌تواند در تحقیق و توسعه بیشتر سرمایه‌گذاری شود و منجر به نوآوری‌ها و رشد اقتصادی بیشتر شود؛ بنابراین، سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، نه‌تنها شرکت‌ها را برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه تشویق می‌کند، بلکه انجام این کار را برای آنها آسان‌تر می‌کند.
سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، بازاری را برای شرکت‌های دانش‌بنیان در این صنعت ایجاد می‌کند. همان‌طور که شرکت‌ها در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند، محصولات و خدمات جدیدی را توسعه می‌دهند که می‌توانند برای ایجاد درآمد فروخته شوند.
این سیاست شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا با ارائه اعتبار مالیاتی برای هزینه‌های تحقیق و توسعه واجد شرایط به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه ادامه دهند. این شرکت‌ها اکنون می‌توانند فعالیت‌های خود را از طریق فروش این محصولات و خدمات تأمین مالی کنند که منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و رشد اقتصادی می‌شود.
سعید میرترابی، کارشناس انرژی در خصوص این موضوع به راه دانا، اظهار کرد: در همه جای دنیا مرسوم است که انرژی باقیمت‌های واقعی به صنایع داده می‌شود تا زمینه برای ایجاد ارزش‌افزوده روی آنها فراهم شود و خام‌فروشی گسترش نیابد.
وی توضیح داد: سودآوری بنگاه‌ها بر اساس قیمت‌های واقعی سنجش می‌شود. مشکلی که در کشورمان وجود دارد این است که انرژی را باقیمت‌های بسیار پایین به صنایع می‌دهیم و بنابراین خام و نیمه‌خام فروشی برای شرکت‌ها سودآوری دارد. در حوزه کشاورزی نیز همین مشکل را داریم. آب با قیمت ناچیز در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد و آنها محصولاتی تولید و گاهی صادر می‌کنند که ارزش‌افزوده بالایی ندارد؛ اما به دلیل قیمت‌های پایین انرژی صرفه اقتصادی برایشان دارد.
وی افزود: در واقع ما در حال صادرات آب یا انرژی در قالب محصولات تولیدی با ارزش‌افزوده پایین هستیم که از آن تحت عنوان صادرات انرژی مجازی یاد می‌شود. در این شرایط، صادرات برایمان صرفه اقتصادی ندارد و حتی به زیان اقتصاد ملی هم هست.
وی در ادامه گفت: صنایع در کشور ما همواره انرژی را با قیمت پایین و یارانه‌ای دریافت کرده‌اند و حیاتشان به این یارانه بستگی دارد؛ بنابراین، در عالم واقع شاید امکان حذف کامل این یارانه وجود نداشته باشد. در این شرایط بهتر است به سمت هدفمندسازی اعطای یارانه‌ها حرکت کنیم.
ارسلان قاسمی، عضو اتاق تعاون ایران درباره این موضوع به راه دانا اظهار کرد؛ صنایع خودشان باید هزینه‌های تحقیق و توسعه را بپردازند. اما لازم است برای آنها مشوق‌هایی در نظر بگیریم. دولت در این زمینه می‌تواند از ابزارهای گوناگون مانند اعتبار مالیاتی بهره ببرد تا صنایع را به سمت توسعهٔ زنجیرهٔ ارزش محصولات سوق دهد.
به گفتهٔ این عضو اتاق تعاون ایران، در تمام کشورهای توسعه‌یافته هزینه‌های تحقیق و توسعهٔ صنایع به‌عنوان هزینه‌های قابل‌قبول مالیاتی در نظر گرفته می‌شود و در کشور ما نیز باید از این مشوق‌ها به نحو احسنت استفاده کنیم. اعتبار مالیاتی که در راستای تشویق صنایع به سمت توسعهٔ زنجیرهٔ ارزش محصولات به کار گرفته شده است، می‌تواند کارساز باشد.
قاسمی افزود: اگر قوانینی مانند اعتبار مالیاتی، جهش تولید دانش‌بنیان و تولیدات بار اول به‌درستی اجرا شوند، می‌توان امیدوار بود که اتفاق مثبتی در راستای توسعهٔ زنجیرهٔ ارزش محصولات در کشورمان رخ دهد و از مزیت‌های آن بهره‌مند شویم. ما ناچاریم به سمت ورود فناوری به صنایع حرکت کنیم. در غیر این صورت شاهد برخی صنایع رانتی در کشور خواهیم بود که مضرات زیادی برایمان دارد. نتیجهٔ این گونه صنایع افزایش تورم و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی پیچیده است.
وی گفت: سیاست اعتبار مالیاتی که قرار است هزینه‌های تحقیق و توسعهٔ صنایع را به‌عنوان اعتبار مالیاتی برای سال بعد آنها در نظر بگیریم، بسیار خوب است. بعضی از شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور ما کارهای خارق‌العاده‌ای انجام داده‌اند و واقعاً در ورود فناوری به صنایع مؤثر بوده‌اند. اما برخی از شرکت‌ها دانش‌بنیان نیستند و فقط به دنبال مزایای دانش‌بنیانی هستند. از طریق تقویت تحقیق و توسعه در صنایع باید برای شرکت‌های دانش‌بنیان واقعی بازارسازی کنیم. اما لازم است مراقب باشیم که جوانان نخبه به بحث‌های دانش‌بنیان ورود کنند و از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.
مهرداد عباد عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با راه دانا؛ درباره اعتبار مالیاتی و آثار به‌کارگیری این سیاست مالی بر خنثی‌سازی تحریم‌ها و رهایی از تله انرژی فروشی مجازی در کنار نقش ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به صنایع بزرگ و آثار آن بر خنثی‌سازی تحریم‌ها اظهار کرد: اثر تحریم‌ها در صنایع بزرگ و مادر و همچنین صنایع بالادستی نفت باید بررسی شود؛ اما آنچه مسلم است این است که عدم ورود فناوری نوین به صنایع بزرگ از چالش‌های اساسی این صنایع است.
وی ادامه داد: برای خروج از این وضعیت باید یک فکر جدی کرد و با ایجاد مشوق‌های لازم، زمینه تغییر رویکرد صنعتی کشور را از خام‌فروشی فعلی به سمت تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا تغییر داد.
وی افزود: باتوجه‌به آنکه امکان سرمایه‌گذاری بر تمامی فناوری‌ها وجود ندارد؛ بنابراین بهتر است که شناسایی انجام شود تا مشخص شود کدام یک از فناوری‌ها منجر به صادرات رقابت‌پذیر می‌شود و همچنین کدام زنجیره ارزش برای ما اهمیت بیشتری را دارد.
تحقیق و توسعه باید تقویت شود
عباد در ادامه گفت: در صنایع بزرگ همچون سیمان و فولاد، بحث تحقیق و توسعه باید تقویت شود؛ چراکه دنیا به سمت اقتصاد سبز می‌رود، درحالی‌که ما در چرخه تولید این نوع صنایع بسیار عقب هستیم و سرانه مصرف انرژی در این صنایع بسیار بالا است.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران با تأکید بر تقویت اقتصاد سبز در حوزه صنایع بزرگ بیان کرد: باتوجه‌به شرایط تحریم و مشکلات صادرات کالا و بازگشت ارز بهتر است که تحریم‌های داخلی را برای صادرکنندگان کالاهای مزیت دار و با ارزش‌افزوده بالا را کاهش دهیم. ورود دانش چه از طریق دانشگاه‌ها و چه از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان به صنایع بزرگ می‌تواند در تسهیل شرایط صادرات، کاهش واردات و ارزآوری نقش داشته باشد.
این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: طی سنوات گذشته با اعمال تحریم‌های ظالمانه غرب در اقلام راهبردی و دارای مزیت رقابتی صادرات در صنایع بالادست و پایین‌دست کار شده است، اما آنچه که باید موردتوجه قرار گیرد، صنایع بالادستی و پایین‌دستی گاز است؛ زیرا در این موضوع کشور ما نسبت به دنیا خیلی عقب است.
به گزارش راه دانا، سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه ابزاری حیاتی برای تقویت نوآوری و محرک رشد اقتصادی در بخش‌های کلیدی اقتصادهای مبتنی بر دانش است. تأثیرات آن بر اقتصاد شامل محرک رشد اقتصادی، ورود فناوری به صنعت و همچنین ایجاد بازار جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان در این صنعت است.
بیشتر بخوانید:
تخصیص اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه برای تحقق دانش‌بنیان‌شدن اقتصاد ملی