روزشمار انقلاب 57- چهارم بهمن ماه؛
دستور انحلال ساواک/ بستن فرودگاه مهرآباد به دستور بختیار
چهارم بهمن ماه سال 57 در روزشمار تاریخ پیروزی انقلاب، اتفاقات مهمی افتاد که هر کدام از آنها باعث شد تا روند این پیروزی با سرعت بیشتری گام بردارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ روزهای منتهی به 22 بهمن ماه سال 57 را می شود به عنوان روزهای طلایی و اوج التهابات سیاسی اجتماعی کشور توصیف کرد؛ روزهایی که منجر به تغییر تاریخ این کشور می شود؛ تلاش داریم تا مهمترین اتفاقات این روزها را برای شما مرور کنیم تا با یادآوری آنها به اهمیت این روزها بیشتر پی ببریم.
ساواک؛ از تاسیس تا انحلال
پس از کودتای 28 مرداد 32، محمدرضا پهلوی به کمک انگلیس و آمریکا برای حفظ سلطنت خود تصمیم گرفت تا پایه های این حکومت را استوارتر کند. ساواک مهمترین نهاد امنیتی و اطلاعاتی بود که در تاریخ 23 اسفند 1335 توسط آمریکا تأسیس شد و پس از تصویب قانون آن در مجلس سنا و مجلس شورای ملی، کار خود را رسما از سال 1336 آغاز کرد.
علاوه بر ساواک، واحدهای پلیس شهربانی، گارد شاهنشاهی و ژاندارمری و نیز واحدهای اطلاعاتی و سری رکن 2 ارتش، بازرسی شاهنشاهی و دفتر ویژه اطلاعات، وظیفه ایجاد و حفظ امنیت در قلمرو حکومت شاهنشاهی ایران را عهده‌دار شدند.
به تدریج ساواک با استفاده از امتیازات خاصی که از شخص شاه کسب می کرد دایره نفوذ فعالیت های خود را گسترده کرد و علاوه بر سرکوب نیروهای مخالف رژیم، با اعمال نفوذ در احزاب دولتی، سازمان ها و ارگان ها تلاش داشت تا در همه جا نیروهای نفوذی خود را داشته باشد تا بتواند میزان کنترل خود را بر همه جا بیشتر کند. اما ساواک برخلاف عملکرد اولیه خود در زمان تاسیس، عملا دستاورد خاصی در روزهای منهی به پیروزی انقلاب نداشت و نتوانسته بود جلوی حرکت عظیم مردم، سدی ایجاد کند.
شاه تحت فشار آمریکا و شرایط داخلی ناشی از گسترش انقلاب اسلامی در سال 55 مجبور به اتخاذ استراتژی «فضای باز سیاسی» شد. اما اجرای این سیاست نه تنها اعتراض‌ها را کاهش نداد، بلکه فرصت مناسبی برای اعتراض های بیشتر انقلابیون فرام کرد.
این بحران ها برای شاه تمامی نداشت و در دو سال آخر منتهی به پیروزی انقلاب، نخست وزیران زیادی در رفت و آمد بودند تا بلکه با تغییر رویکرد و انجام دادن اصلاحاتی بتوانند دوباره بر اوضاع مسلط شوند؛ آخرین حربه شاه برای جلوگیری از پیروزی انقلاب اسلامی، تشکیل کابینه بختیار برای استفاده از اعتبار جبهه ملی بود. چون بختیار یکی از اعضای اصلی این حزب سیاسی به شمار می رفت و محمدرضا پهلوی فکر می کرد که می تواند با اعتبار بخشیدن به این حزب، نظر مخالفان را جلب کند. درصورتی که بختیار نه چهره سرشناسی بود، نه محبوبیتی بین مردم داشت و نه عموم مردم طرفدار جبهه ملی بودند.
دستور انحلال ساواک به دستور بختیار
به هر حال در هشتم دی ماه 57 بختیار، نخست وزیری را پذیرفت و در مصاحبه ای که در روز چهارشنبه 13 دی ماه در برابر خبرنگاران انجام داد، دستور انحلال ساواک، آزادی زندانیان سیاسی و لغو تدریجی حکومت نظامی را از مهمترین اولویت های کابینه خود اعلام کرد تا با این کار مقداری از خشم عمومی مردم بکاهد.
اما دو اقدام تمام نمایش ساختگی بختیار برای انحلال ساواک را بر هم زد و باعث شد تا مردم دست به تظاهراتهای بیشتری بزنند؛ یکی از آن اقدام ها انتشار نوار کاستی با صدای شاه از طرف انقلابیون در بین مردم بود که شاه خطاب به همه فرماندهان گفته بود: « ساواک منحل شود، ولی ساواک قوی‌تر تشکیل شود که به کسی رحم ننماید. هر کس با مقام سلطنت مخالفت کرد، از زن و مرد بگیرید و اعدام کنید. نفت و بنزین را به روی مردم ببندید که مردم ناراحت باشند و ...» و مورد دیگر دستور بختیار به بانک سپه برای افتتاح حساب جدیدی برای ساواک بود که با مطلع شدن مردم به خشم عمومی آنها افزوده شد.
بستن فرودگاه مهرآباد به دستور بختیار
وقتي كه خبر بازگشت حضرت امام خميني(ره) به كشور قوت گرفت، دولت بختيار، براي جلوگيري از ورود امام به كليه شركتهاي هواپيمايي بين المللي اعلام كرد كه به تهران پرواز نكنند. علاوه بر اين به دستور بختيار، تعداد زيادي تانك و زرهپوش در فرودگاه مهرآباد تهران مستقر شدند تا از ورود امام به ميهن اسلامي جلوگيري نمايند. همچنين كليه فرودگاههاي كشور براي سه روز بسته اعلام شد و در نتيجه، نزديكان امام اعلام كردند، به دلیل بسته بودن فرودگاهها، سفر امام به تهران، دو روز به تعويق افتاده است. عكسالعمل مردم در برابر اين عمل بختيار به حدي شديد بود كه دستور بختيار در ظرف چند روز لغو شد.
مصطفی پورکیانی
ارسال دیدگاه