منتقد سینما در گفت و گو با راه دانا؛
از یاد رفته یا فرهنگ بربادرفته؟/ «از یاد رفته» نه پلاک فرهنگی ایران را دارد و نه به رشد نمایش خانگی کمک کند
علی رفیعی عنوان کرد: به نظر میرسد سریال از یاد رفته نماد بزرگترین شکست نمایش خانگی در سال جاری است و نشستن پای آن، چیزی جز خیانت به فرهنگ خانواده ایرانی نیست.
علی رفیعی وردنجانی، منتقد سینما در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا در خصوص سریال از یاد رفته بیان کرد: برزو نیکنژاد پیشتر با سریالهای تلویزیونی و فیلمهایی چون «دوزیست» و «زاپاس» نشان داده بود که نبض سلیقه ایرانی را میشناسد. اما اینبار قواعد نمایش خانگی را اشتباه فهمیده و همان نسخه تلویزیونی را تکرار کرده است. نمایش خانگی دنیای متفاوتی از تلویزیون است؛ نیاز به ساختار دراماتیک قوی و شخصیتهای چندبعدی دارد. نیکنژاد در این اثر هیچیک از این عناصر را رعایت نکرده و تنها به زرقوبرق ظاهری اکتفا کرده است.
تکیه بر کلیشههای نخنما
وی در این خصوص افزود: بازیگرانی چون فرهاد اصلانی و آذرنگ که توانایی خلق لحظات ماندگار را دارند، در این مجموعه به حاشیه رفتهاند. حضورشان بیشتر جنبه فهرست تبلیغاتی داشته تا موتور محرک درام.
رفیعی تصریح کرد: قصه پر است از دعوای ارث و میراث، خانوادههای طردشده، هویت پنهان، عذاب وجدان ثروتمندان؛ همان تمهای خالهزنکی که پیشتر صدبار در تلویزیون دیدهایم.
خط قرمز زیر پا گذاشتهشده
وی با اشاره به دیالوگی که این روزها از سریال از یاد رفته به کرّات مورد نقد قرار گرفته، گفت: یکی از شدیدترین نقدها به توهین به مقام مادر ایرانی برمیگردد. دیالوگ «توی کارت ملیات اسمش نیست…» در نگاه منتقدان بیحرمتی مستقیم به زن ایرانی است که ستون خانواده و فرهنگ ملی محسوب میشود.
این منتقد سینما عنوان کرد: درام باید بازتاب معضلات اجتماعی باشد، نه ابزار تمسخر و تحقیر ارزشها. سریال مرز میان این دو را نادیده گرفته است. رقص، مستی، روابط سطحی و مواد مخدر، نه در قالب نقد، بلکه در قالب عادیسازی نمایش داده میشود و این، مصداق نفوذ فرهنگی است. در شرایطی که فرهنگ ایرانی در خط مقدم جنگ نرم قرار دارد، این سریال دروازه نفوذ را باز گذاشته و داستانش را با ابزارهای غربزده پیش میبرد.
پرسش بیپاسخ/ چه کسی مجوز میدهد؟
این منتقد سینما تصریح کرد: همیشه گفتهام که شبکه نمایش خانگی، بدون ناظر کیفی سختگیر، دیر یا زود به ابتذال میرسد. بزگترین ابهام این است، بزرگترین ابهام این است که چه نهادی به چنین متن و محتوایی مجوز داده و آیا حمایت پشتپرده باعث عبور بیدردسر اثر از فیلتر نظارتی شده یا نه.
وی عنوان کرد: از یاد رفته، نه متعلق به فرهنگ ایران است، نه توان ساخت یک درام جدی را دارد، نه در دفاع از سرمایههای اجتماعی قدمی برمیدارد. به نظر میرسد این سریال نماد بزرگترین شکست نمایش خانگی در سال جاری است و نشستن پای آن، چیزی جز خیانت به فرهنگ خانواده ایرانی نیست.
رفیعی خاطرنشان کرد: سریال به جای پرداختن به تراژدی دراماتیک، به مونتاژ صحنههای پرزرقوبرق و بحرانهای ساختگی بسنده کرده است.آثاری چون «بوی پیراهن یوسف» حاتمیکیا نمونه درام اصیل ایرانیاند؛ در حالیکه «از یاد رفته» فاقد ریشه عاطفی و فرهنگی مورد نیاز است.
به باور این منتقد سینما، این محصول بیش از آنکه سرگرمکننده باشد، سرمایه اجتماعی یعنی خانواده ایرانی را زیر سؤال میبرد. «از یاد رفته» نه پلاک فرهنگی ایران را دارد، نه میتواند به رشد نمایش خانگی کمک کند. در تاریخ این مدیوم، به عنوان نمونهای از خیانت فرهنگی ماندگار خواهد شد.
رفیعی در پایان عنوان کرد: تماشای چنین محصولی، تماشای خود نفسِ تخریب است؛ مشارکت در غفلتی که ارزشهای مادرانه، پدرانه و هویت ملی را در برابر چشم مخاطب بیدفاع رها میکند.
ارسال دیدگاه