گزارش دانا از شمول قانون مالیات بر سوداگری؛
سفتهبازان بازارهای مسکن، طلا و رمزارزها مشمول قانون مالیات بر سوداگری میشوند
قانون مالیات بر سوداگری و سفتهبازی که در تیرماه ۱۴۰۴ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و در مرداد ۱۴۰۴ ابلاغ شد، به مرحله اجرا درآمده است. این قانون، با هدف کاهش حباب قیمتی، مقابله با معاملات غیرمولد و هدایت سرمایه به بخش تولید، فعالان مکرر بازارهای مسکن، خودرو، طلا، ارز و رمزارزها را مشمول مالیات میکند، در حالی که مصرفکنندگان واقعی و خانوادههای عادی از آن معاف هستند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سال گذشته، وقتی قیمت یک آپارتمان در تهران طی چند ماه چند برابر شد، یا زمانی که یک خودروی دستدوم با سود ۵۰ میلیون تومانی فروخته میشد، بسیاری پرسیدند: «آیا این سود باید خالص به جیب فروشنده برود؟» امروز، پاسخ این سوال در قالب قانون مالیات بر سوداگری (عایدی سرمایه) مشخص شده است.
این قانون، یکی از مهمترین اصلاحات اقتصادی اخیر، با هدف ایجاد عدالت مالیاتی، شفافیت در بازارها و کاهش فعالیتهای سفتهبازانه طراحی شده و از این پس، هر کسی که به صورت غیرحرفهای و با هدف سود کوتاهمدت در بازارهای دارایی معامله کند، موظف به پرداخت مالیات بر سود حاصل از فروش است.
🔹 چه کسانی مشمول این مالیات هستند؟
محمد برزگری، معاون تحول هوشمند نظام مالیاتی، در حاشیه جلسه رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با اصحاب رسانه در گفتوگو با خبرنگار راه دانا توضیح داد:
«قانون دو دسته اصلی مشمول دارد:
- افراد حقیقی (همه ایرانیان با شماره ملی و اتباع خارجی با شماره فراگیر)
- و افراد حقوقی (شرکتها، مؤسسات انتفاعی و غیرانتفاعی، شعب شرکتهای خارجی در ایران)»
اما نکته مهم این است:
«این مالیات برای مصرفکنندگان واقعی نیست. اگر کسی یک خانه بخرد تا زندگی کند، یا یک ماشین بخرد تا استفاده کند، مشمول این قانون نیست. اما اگر کسی در بازه کوتاهی خرید و فروش کند و سود کسب کند، باید بخشی از آن سود را به عنوان مالیات به کشور پرداخت کند.»
🔹 چه بازارهایی مشمول هستند؟
معاملات در بازارهای زیر، تحت پوشش این قانون قرار میگیرند:
- املاک و مستغلات (مسکن، زمین، واحدهای تجاری)
- خودرو (انواع وسایل نقلیه موتوری)
- طلا، جواهر، نقره و پلاتین
- ارزهای داخلی و خارجی
- رمزارزها و داراییهای دیجیتال
اما انتقالاتی مانند ارث، هبه، صلح حقوقی یا اهدا، از شمول مالیات معاف هستند.
🔹 نرخ پلکانی: هرچه زودتر فروشی، مالیات بیشتر میپردازی
نرخ مالیات بر اساس مدت نگهداری دارایی تعیین شده است:
- کمتر از ۱ سال: نرخ تنبیهی ۳۵ درصد (برای بازدارندگی از سفتهبازی کوتاهمدت)
- ۱ تا ۲ سال: نرخ بین ۱۰ تا ۱۵ درصد
- بیش از ۲ سال: نرخ کاهش یافته و در برخی موارد معافیت در نظر گرفته میشود
این ساختار، به وضوح سرمایهگذاری بلندمدت را تشویق و سفتهبازی کوتاهمدت را تنبیه میکند.
🔹 معافیتهای مهم: حمایت از مصرفکننده واقعی
برای جلوگیری از فشار بر خانوارهای عادی، معافیتهای گستردهای در نظر گرفته شده است:
- نخستین واحد مسکونی هر خانواده
- یک دستگاه خودرو برای استفاده شخصی
- املاک مرتبط با فعالیتهای تولیدی مانند زمینهای کشاورزی، دامداری، صنعتی و معدنی
- انتقالات خانوادگی و وراثتی
همچنین، در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی، قوانین مالیاتی متفاوتی اعمال میشود.
🔹 سامانه ملی رهگیری معاملات: چشم مراقب دولت
برای جلوگیری از فرار مالیاتی، سامانه ملی رهگیری معاملات ایجاد شده که به مراکز زیر متصل است:
- سازمان امور مالیاتی
- اداره ثبت اسناد و املاک
- بانک مرکزی
- سایر نهادهای مالی و بانکی
دفاتر اسناد رسمی موظفند پیش از ثبت سند انتقال، گواهی پرداخت مالیات را دریافت کنند. در غیر این صورت، سند قابل ثبت نیست.
🔹 نظارت فعال و پیگیری هوشمند
ناظرین مالیاتی میتوانند:
- رفتارهای معاملاتی غیرعادی (مثل خرید و فروش مکرر یک دارایی) را رصد کنند.
- در صورت تخلف، جریمههای مالیاتی اعمال کنند.
- و حتی محرومیت از خدمات دولتی (مانند صدور پروانه کسب، خدمات بانکی ویژه) را اجرا کنند.
پرداخت مالیات معمولاً تا پایان سال مالی انجام میشود، اما برای معاملات کوتاهمدت، پرداخت علیالحساب در لحظه انتقال الزامی است.
🔹 چرا این قانون مهم است؟
هدف اصلی این قانون، تغییر رفتار در بازارها است:
- کاهش حباب قیمتی در مسکن، طلا و خودرو
- جلوگیری از ورود سرمایه به بازیهای غیرمولد
- هدایت پول از سفتهبازی به سمت تولید و اشتغالزایی
برزگری تأکید کرد:«بیش از ۹۵ درصد خانوارهای ایرانی به دلیل معافیتهای گسترده، مشمول این مالیات نمیشوند. این قانون بیشتر متوجه سفتهبازان حرفهای و فعالان مکرر بازارها است.»
از سفتهبازی به سرمایهگذاری
به گزارش راه دانا؛ قانون مالیات بر سوداگری، تنها یک قانون مالیاتی نیست، بلکه یک اصلاح ساختاری در رفتار اقتصادی است. این قانون میخواهد:
- بازارهای دارایی را از دست سفتهبازان خارج کند.
- سرمایه را از چرخه خرید و فروش سریع خارج و به سمت تولید سوق دهد.
- و عدالت را در توزیع سودهای ناشی از افزایش قیمت داراییها برقرار کند.
در پایان باید یادآور شد که "مالیات بر سوداگری، نه برای گرفتن از مردم، بلکه برای بازگرداندن پول به جیب تولید اجرایی شده است."
ارسال دیدگاه