دانا گزارش می دهد؛
احضار روح و فرشتۀ نگهبان؛ کاسبی جدید اینستاگرامیها با جیب و احساس مردم
در روزهایی که خرافهفروشی چهرهای تازه به خود گرفته، برخی صفحات اینستاگرامی با عناوین پرزرقوبرق «احضار روح»، «سفر به گذشته» و «دیدار با فرشته نگهبان» توانستهاند احساسات و داغ مردم را به سرمایهای برای کاسبی تبدیل کنند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاعرسانی دانا؛ در روزگاری که بازار خرافه و عرفانهای نوظهور بیش از همیشه داغ شده، فضای مجازی و بهویژه اینستاگرام به محلی برای جولان افرادی تبدیل شده که با عناوین جعلی و ادعاهای ماورایی، از احساسات و ناآگاهی مردم سوءاستفاده میکنند.
در ماههای اخیر، صفحات متعددی در شبکههای اجتماعی تبلیغ جلسات «احضار روح»، «سفر به زندگی گذشته» و حتی «دیدار با فرشته نگهبان» را به بهای چند میلیون تومان به مخاطبان وعده میدهند. در تبلیغ یکی از این صفحات آمده است: «۷/۵ میلیون بپردازید تا شما را با روح عزیز از دسترفتهتان ملاقات دهیم.» وعدهای که بسیاری از کارشناسان آن را نه تنها فریبکارانه، بلکه نوعی تجارت با غم و داغ مردم میدانند.
روایتهای عجیب؛ از ماندانا هخامنشی تا شفای فرشته نگهبان
کافی است چند دقیقه وقت بگذارید و در اینستاگرام جستوجویی با کلیدواژههای «هیپنوتراپی»، «احضار روح» یا «سفر به گذشته» داشته باشید؛ ویدیوهایی را خواهید دید که بیشتر شبیه یک نمایش تئاتری است تا تجربهای علمی. مردی با چشمبند ادعا میکند: «برگشتم به دوران هخامنشی، دختر بودم و اسمم ماندانا بود!» در کلیپ دیگری زنی با حالتی احساسی میگوید: «با فرشته نگهبانم ملاقات کردم، او مرا شفا داد.»
اما نگاهی دقیقتر به صاحبان این صفحات، حکایت دیگری دارد. یکی از زنان گرداننده این جلسات که خود را «دکتر» معرفی میکند، در واقع هیچ مدرک علمی معتبر ندارد و تنها چند گواهینامه فتوشاپی و جعلی به نام خود دستوپا کرده است. او در جلسات خصوصی با دریافت ۷/۵ میلیون تومان، وعده «احضار روح» میدهد و مدعی است میتواند پل ارتباطی میان افراد و درگذشتگانشان باشد.
تجارت با داغ مردم
کارشناسان اجتماعی معتقدند پدیدهای که امروز شاهد آن هستیم، در حقیقت امتداد همان جریان «فالگیری» و «رمالی» است، اما با شکل و شمایلی مدرنتر و ابزارهای رسانهای. در این باره دکتر علیاصغر خانی، جامعهشناس، در گفتگو با خبرنگار دانا میگوید: افرادی که بهتازگی عزیزان خود را از دست دادهاند، بیشترین قربانیان این صفحات هستند. درد و رنج از دست دادن عزیز، زمینهای عاطفی برای پذیرش هر وعدهای فراهم میکند.
وی افزود: وقتی به آنها گفته میشود میتوانند یکبار دیگر صدای عزیزشان را بشنوند یا با روح او حرف بزنند، طبیعی است که در شرایط روحی شکننده حاضر به پرداخت مبالغ سنگین شوند. این نوع کلاهبرداری دقیقاً بر احساسات انسانی سوار میشود.
خلأ نظارتی و جولان در سایه بیقانونی
در حالی که فعالیت چنین صفحات، آشکارا مصداق کلاهبرداری و فریب عمومی است، هنوز سازوکار مشخصی برای برخورد جدی با این نوع محتوای مجازی دیده نمیشود. پلیس فتا بارها درباره «رمالی اینترنتی» هشدار داده اما به نظر میرسد در عمل حجم بالای تخلفات و گستردگی فضای مجازی، باعث شده بسیاری از این صفحات همچنان آزادانه فعالیت کنند.
به گفته کارشناسان؛ طبق قانون مجازات اسلامی، هر نوع کلاهبرداری، حتی در فضای مجازی، جرم محسوب میشود. اگر فردی با ادعای غیرواقعی و فریبنده از مردم پول دریافت کند، میتواند تحت پیگرد قرار گیرد.ث؛ اما مشکل اینجاست که قربانیان این ماجرا معمولاً به دلیل ترس از قضاوت اجتماعی یا باور شخصی، کمتر حاضر به شکایت میشوند.
عرفانهای نوظهور و بحران هویت
از منظر فرهنگی، موج جدید علاقهمندی به «احضار روح» و «دیدار با فرشته نگهبان» را باید در بستر بحران هویت و کاهش معنویت اصیل در جامعه بررسی کرد. زمانی که ارزشهای دینی و معرفتهای اصیل کنار گذاشته شود، بازار خرافه و معنویتهای جعلی رونق پیدا میکند.
در این باره حجتالاسلام محمدرضا شاکری، کارشناس دینی، در گفتگو با خبرنگار دانا میگوید: انسان ذاتاً نیازمند ارتباط با ماوراست، اما اگر این نیاز از مجرای درست تأمین نشود، به سمت خرافه و فریب کشیده میشود.
وی افزود: امروز کسانی که با عنوان دکتر یا درمانگر روحی فعالیت میکنند، در واقع خلأ معنوی جامعه را پر نمیکنند؛ بلکه با خرافهسازی، هم به دین ضربه میزنند و هم به سلامت روان افراد.
هشدار به خانوادهها
یکی از نکات مهم در این ماجرا، غفلت خانوادهها نسبت به حضور فرزندانشان در فضای مجازی است. بسیاری از مخاطبان این صفحات، نوجوانان و جوانانی هستند که بدون آگاهی کافی، در دام این ادعاها میافتند. کارشناسان روانشناسی توصیه میکنند والدین ضمن نظارت بر فضای مجازی فرزندان، باید آموزشهای لازم درباره تشخیص خرافه از حقیقت را در خانواده نهادینه کنند.
بازار پرسود «احضار روح» و «فرشته نگهبان» در اینستاگرام، بار دیگر نشان داد که هر جا پای احساسات و خلأ معنوی در میان باشد، فرصت برای سوءاستفادهگران فراهم است. اگرچه این نمایشهای رنگارنگ در ظاهر شاید برای عدهای جذاب به نظر برسد، اما در واقع چیزی جز کلاهبرداری مدرن نیست.
ضروری است دستگاههای نظارتی و قضایی با جدیت بیشتری به این مسئله ورود کنند و در کنار آن، رسانهها نیز با آگاهیبخشی مستمر، زمینه را برای مقابله با چنین پدیدههایی فراهم آورند؛ چرا که هزینه ناآگاهی، گاه نه تنها میلیونها تومان، بلکه آرامش روانی و اعتماد اجتماعی است.
ارسال دیدگاه