دانا گزارش می دهد؛
حشیش؛ دام بیصدا برای نسل امروز/ باورهای غلط و واقعیتهای تلخ پشت پرده مصرف نوجوانان
حشیش دیگر واژهای ناشناخته یا دور از ذهن نیست. در کوچهها، مهمانیها و فضای مجازی حضوری پررنگ دارد و نوجوانان و جوانان نخستین قربانیان آن هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در کوچهپسکوچههای شهرها، در مهمانیهای دوستانه و حتی در فضای مجازی، نام «حشیش» بهطور فزایندهای به گوش میرسد؛ مادهای که در نگاه بسیاری از نوجوانان و جوانان تنها یک تجربه موقتی و تفریحی است، اما در عمل، همانند ماری خوشخطوخال به دور جسم و روانشان حلقه میزند.
در حالی که خانوادهها اغلب یا بیاطلاعند یا موضوع را دستکم میگیرند، برخی نوجوانان با اعتماد به جملهای تکراری «حشیش اعتیاد نمیآورد» قدم در مسیری میگذارند که بازگشت از آن آسان نیست.
روایت میدانی از کوچه تا مهمانی
در یکی از بوستانهای مرکزی تهران، چند نوجوان ۱۶ تا ۱۸ ساله روی نیمکتها جمع شدهاند. وقتی از آنها درباره تجربه مصرف حشیش پرسوجو میکنیم، یکی با خنده میگوید: «برای اولین بار توی مهمونی امتحان کردم، یکی از بچهها آورد، گفت طبیعیه، از گیاه درست شده، اعتیاد هم نمیاره.»
دیگری اضافه میکند: «سیگار و قلیون که دیگه قدیمی شده، حشیش حس بهتری میده، ولی خب گرونه.»
خانوادهها عموماً در مواجهه با این مسئله دو دستهاند؛ گروهی که اصلاً اطلاعی ندارند و با شنیدن آن شوکه میشوند و گروهی که موضوع را بیاهمیت جلوه میدهند.
باور غلط «حشیش اعتیادآور نیست»
یکی از دلایل رواج حشیش در میان نوجوانان و جوانان، باور غلطی است که میگوید این ماده اعتیاد ندارد.
دکتر علیرضا رضایی، روانپزشک و کارشناس اعتیاد، در گفتوگو با خبرنگار دانا تأکید میکند: «این یک فریب بزرگ است. حشیش هم وابستگی روانی شدید ایجاد میکند و هم در مصرف طولانیمدت باعث اعتیاد جسمی میشود. جوانی که به مصرف آن عادت کند، بعد از مدتی نمیتواند بدون آن بخوابد یا تمرکز کند.»
به گفته وی، این باور اشتباه ریشه در تبلیغات غیررسمی و روایتهای ناقص دارد: «برخی از نوجوانان در اینترنت یا در بین دوستان میشنوند که حشیش از گیاه است و صنعتی نیست، پس خطر ندارد. در حالی که همین گیاه، حاوی موادی است که مستقیماً بر مغز اثر میگذارد و عملکرد شناختی فرد را مختل میکند.»
روند مصرف
روند مصرف حشیش معمولاً از تجربههای کوچک آغاز میشود. بسیاری از نوجوانان ابتدا با سیگار یا قلیان آشنا میشوند و در جمعهای دوستانه، پیشنهاد حشیش مطرح میشود.
یکی از نوجوانان ۱۸ ساله میگوید: «بار اول رفیقم داد. گفت خیلی باحاله. بعدش توی پارک هم زدیم. کمکم شد عادت.»
برخی از نوجوانان بهمنظور پنهانسازی مصرف خود، از روشهای مختلفی استفاده میکنند. یکی از این روشها، مخلوط کردن حشیش با سیگار است. در این روش، توتون سیگار را با حشیش مخلوط میکنند و بار دیگر در ورق سیگار میپیچند. این عمل اصطلاحاً «بار زدن» نامیده میشود.
همچنین، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی نقش مهمی در ترویج مصرف حشیش دارند؛ در این فضا، آموزشهای نادرست و تبلیغات غیررسمی باعث میشوند که نوجوانان بهراحتی به این ماده دسترسی پیدا کنند و آن را بیخطر بدانند.
عوارض واقعی؛ از حافظه تا سلامت روان
با وجود آنکه برخی نوجوانان تصور میکنند حشیش تنها موجب خنده یا آرامش موقت میشود، اما واقعیت کاملاً متفاوت است. مصرف حشیش به ریهها آسیب میزند، حافظه کوتاهمدت را مختل میکند و احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد.
تحقیقات نشان داده است زمانی که کودکان و نوجوانان از محصولات شاهدانهای استفاده میکنند، دچار آسیب به مناطق سفید مغز میشوند که میتواند بهطور منفی بر یادگیری و حافظهشان تأثیر بگذارد و حتی بعد از مدتی آن را مختل کند.
دکتر زهرا کاظمی، روانشناس بالینی، میگوید: «مصرفکنندگان به مرور دچار اختلال تمرکز، اضطراب، توهم و حتی افسردگی میشوند. بسیاری از بیمارانی که برای ترک مراجعه میکنند، ابتدا با حشیش شروع کردهاند.»
نوجوان مصرفکننده معمولاً از جمع خانواده فاصله میگیرد، دوستان سالم خود را از دست میدهد و به گروههایی نزدیک میشود که احتمال ارتکاب جرم در آنها بیشتر است؛ افت تحصیلی و ترک تحصیل نیز از تبعات شایع این روند است.
خانوادهها؛ درک دیرهنگام خطر
مشکل جدی دیگر، نبود آگاهی کافی در میان خانوادههاست. بسیاری از والدین هنوز حشیش را در ردیف مواد «سنگین» نمیدانند و آن را با موادی مثل شیشه یا هروئین مقایسه میکنند.
دکتر حمید احمدی، کارشناس حوزه پیشگیری اعتیاد، میگوید: «این تفکیک غلط است. شاید شدت آثار ظاهری حشیش در کوتاهمدت کمتر از برخی مواد صنعتی باشد، اما اثرات مخرب آن در بلندمدت کمتر از آنها نیست. اتفاقاً همین تصور غلط باعث میشود خانوادهها دیرتر متوجه خطر شوند.»
در بسیاری از موارد، خانوادهها زمانی متوجه مصرف حشیش فرزند خود میشوند که آسیبهای جدی روانی، تحصیلی یا اجتماعی نمایان شده است. این تأخیر در شناسایی مشکل، روند درمان و پیشگیری را پیچیدهتر میکند.
راهکارها؛ از آموزش تا نظارت
برای مقابله با بحران مصرف حشیش در میان نوجوانان، نیاز به رویکردی جامع و چندجانبه داریم:
آموزش نوجوانان و والدین درباره خطرات مصرف حشیش و باورهای غلط رایج میتواند گام اول در پیشگیری باشد.
نظارت مؤثر بر رفتارهای فرزندان، بهویژه در فضای مجازی، میتواند از دسترسی آسان آنها به اطلاعات نادرست و تبلیغات غیررسمی جلوگیری کند.
حشیش دیگر واژهای ناشناخته یا دور از ذهن نیست. در کوچهها، مهمانیها و فضای مجازی حضوری پررنگ دارد و نوجوانان و جوانان نخستین قربانیان آن هستند. باور غلط «اعتیاد ندارد» همچون سپری خیالی عمل میکند و بسیاری از خانوادهها را از درک بهموقع خطر بازمیدارد.
اما واقعیت این است که حشیش اعتیادآور است، عوارض جدی جسمی و روانی دارد و میتواند به مسیر سقوط اجتماعی نوجوانان منجر شود. اگر خانوادهها، مدارس، رسانهها و نهادهای مسئول دست به دست هم ندهند، «حشیش» همچنان بیصدا قربانی میگیرد.
ارسال دیدگاه