افزایش شادکامی زیر چتر هوش معنوی/ مراسم مذهبی ضامن سلامت عمومی است
باتوجه به اخبار ضد و نقیض در راستای تبیین تاثیر مراسم مذهبی و هوش معنوی بر میزان شادکامی و اظهارنظر مسئولین در این باره، بررسی و مطالعه پژوهش‌های متعدد حاکی از تاثیر مثبت و معنادار معنویت بر افزایش میزان شادی و نشاط در میان افراد است.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ چندی پیش اخبار و گزارش‌های متعدد و مفصلی در رابطه با اظهارنظر وزیر بهداشت مبنی بر اینکه مراسم روضه و عزاداری برای حضرت سیدالشهدا(ع) موجب افسردگی و حتی خودکشی در دانشگاه‌ها می‌شود، انتشار پیدا کرد که در ادامه این سخنان و گسترش آن در فضای مجازی، وی بعد از مدتی واکنش نشان داد. سعید نمکی با تاکید بر لزوم ایجاد فضای شادی و نشاط در کشور، گفت: برخی با کج سلیقگی سعی در ایجاد فضای غم و اندوه در جامعه دارند و سعی می‌کنند صحبت‌های بنده را با برداشتی نادرست منتشر کنند.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,لذا لازم است در این گزارش به بررسی و تحلیل تاثیر مراسم مذهبی و هوش معنوی بر میزان شادکامی و نشاط بطور کلی پرداخته شود. درنتیجه این بررسی‌ها و تحلیل‌ها با استناد به منابع معتبر علمی و مطالعه و پژوهش اساتید دانشگاهی در داخل کشور خواهد بود که در ادامه بدان‌ها پرداخته می‌شود.
.jpeg)
بعد معنوی، شرط لازم سلامت و نشاط
از همان آغاز شکل‌گیری روانشناسی علمی، بعضی از روانشناسان برجسته، همچون جیمز، یونگ، الپورت، فرام، فرانکل دین، خدا و معنویت را جزو نیازهای اساسی بشر برشمرده و بر نقش آن‌ها در تحول شخصیت و سلامت روان تاکید می‌کردند؛ اما طی چند دهه گذشته دین و معنویت در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته که در زمینه سلامت جسمی و روانی، فعالیت می‌کنند؛ به نحوی که امروزه بسیاری از صاحبنظران برجسته، بر نیاز به دین و معنویت در بهداشت روانی و روان‌درمانی تأکید دارند و معتقدند که در زمینه سلامت، افزون بر سه بعد زیستی، روانشناختی و اجتماعی، بعد معنوی نیز برای انسان در نظر گرفته می‌شود.
یکی از ابعاد معنوی انسان، می‌تواند انجام آیین‌های مذهبی باشد؛ آیین‌های مذهبی از فرصت‌های ویژه ادیان و مذاهب برای اعلام موجودیت خود به هویت‌های دیگر و همچنین موقعیتی مناسب برای بازنمایی و برساخت اهالی مذهب از وضعیت فرهنگی و اجتماعی خود است. در این میان، مذهب تشییع به عنوان یک اقلیت بزرگ است که، محبت اهل بیت(ع) از ارکان تاثیرگذار آن است. آیین‌های حسینی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مراسم جمعی و اجتماعی شیعیان می‌باشند.
برخی مطالعات درباره نقش اجتماعات دینی بحث کرده‌اند. مجد تیموری، نقش مراسم مذهبی، عبادت‌ها و مکان‌های دینی را در بهداشت روان بررسی کرده و با ارائه تحلیلی در این زمینه نتیجه گرفته است که مراسم عبادی به شکل دست جمعی، در بهداشت روانی تاثیر گذاشته و علاوه بر احساس آرامشی که حاصل همه مراسم عبادی دست جمعی است، همدلی و هم داستانی و نزدیک شدن انسان‌ها بهم و نوعی یکپارچگی را بوجود می‌آورد.
.jpeg)
معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی از صاحبنظران، آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه‌های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می‌دانند. هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد نقش اساسی در زمینه‌های گوناگون به ویژه ارتقا و تامین سلامت روانی دارد و از طرفی اهمیت نقش شادی در بهداشت روانی، سلامت جسمانی، کارآمدی و مشارکت اجتماعی از مهم‌ترین اولویت‌های روانشناسی قرار گرفته است.
دکتر ابوالقاسم یعقوبی استادیار گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان در پژوهشی با هدف بررسی رابطه بین هوش معنوی با میزان شادی دانشجویان به بررسی تاثیر هوش معنوی بر میزان شادکامی دانشجویان پرداخته است.
روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا است و به نسبت جمعیت هر دانشکده با در نظر گرفتن نسبت جنسیت و گروه‌های آموزشی تعداد 380 نفری(180 پسر و 200 دختر) به عنوان نمونه این پژوهش به صورت نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند و از پرسشنامه هوش معنوی با 14 گزینه و فهرست شادکامی آکسفورد با 29 گزینه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل و همبسته و تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین گروه‌های مختلف دانشجویان، تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمره هوش معنوی، میزان نمره شادکامی نیز افزایش نشان می‌دهد.
.jpeg)
از طرف دیگر، اجتماع و اتحاد انسان‌ها بر مدار حق و خوبی‌ها از اهداف دین و دستورات اصلی و اساسی آن است و مراسم پیاده‌روی اربعین یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات دینی و انسانی جهان است،که در بازده زمانی 10 روز بیش از 26 میلیون نفر از سرتاسر جهان با عقاید، مذاهب و ملیت‌های مختلف در آن شرکت می‌کنند.
دکتر آتنا اصفهانی خالقی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر مهدی عرب زاده عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و سید امیر حسین قاسمی روان‌شناس در پژوهشی به بررسی مقایسه‌ای میزان شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی در افرادی که در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده‌اند با افرادی که شرکت نکرده‌اند، پرداختند.
علیرغم گستردگی و اهمیت موضوع، بررسی ابعاد روانشناختی پیاده‌روی مورد غفلت قرار گرفته است و انجام پژوهش‌هایی با استفاده از روش‌های دقیق علمی و ابزارهای پژوهشی معتبر بین‌المللی، ضروری بنظر می‌رسد.
پژوهش حاضر با توجه به هدف بنیادی و روش آن توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه افرادی بود که از شهر کرج در کاروان نذر اربعین، در پیاده‌روی اربعین سال 1396 شرکت کرده بودند و نیز شامل افرادی بود،که در شهر کرج، هرگز تجربه پیاده‌روی اربعین را نداشته‌اند. نمونه پژوهش شامل 120 نفر بود(60 نفر از شرکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین و 60 نفر از غیرشرکت‌کنندگان)بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، به منظور سنجش شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی به ترتیب پرسشنامه‌های شادکامی اکسفورد، سلامت عمومی GHQ، سرسختی روانشناختی کوباسا و هوش معنوی کینگ بود. داده‌های بدست آمده از پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS پردازش و با استفاده از آزمون آماری تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند؛نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که، با 95 درصد اطمینان می‌توان گفت، میزان شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی در افرادی که در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده‌اند، بیشتر از افرادی است که در پیاده‌روی اربعین شرکت نکرده‌اند.
نتایج بدست آمده از این پژوهش‌ها، تنها قطره‌ای از این دریای بیکران معرفت است، لذا انجام پژوهش‌های دقیق علمی به منظور روشن‌تر شدن تاثیر پیاده‌روی اربعین و سایر مناسک دینی بر ابعاد جسمانی و روانی افراد، توصیه می‌شود.
لذا لازم است در این گزارش به بررسی و تحلیل تاثیر مراسم مذهبی و هوش معنوی بر میزان شادکامی و نشاط بطور کلی پرداخته شود. درنتیجه این بررسی‌ها و تحلیل‌ها با استناد به منابع معتبر علمی و مطالعه و پژوهش اساتید دانشگاهی در داخل کشور خواهد بود که در ادامه بدان‌ها پرداخته می‌شود.
,
, بعد معنوی، شرط لازم سلامت و نشاط
,از همان آغاز شکل‌گیری روانشناسی علمی، بعضی از روانشناسان برجسته، همچون جیمز، یونگ، الپورت، فرام، فرانکل دین، خدا و معنویت را جزو نیازهای اساسی بشر برشمرده و بر نقش آن‌ها در تحول شخصیت و سلامت روان تاکید می‌کردند؛ اما طی چند دهه گذشته دین و معنویت در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته که در زمینه سلامت جسمی و روانی، فعالیت می‌کنند؛ به نحوی که امروزه بسیاری از صاحبنظران برجسته، بر نیاز به دین و معنویت در بهداشت روانی و روان‌درمانی تأکید دارند و معتقدند که در زمینه سلامت، افزون بر سه بعد زیستی، روانشناختی و اجتماعی، بعد معنوی نیز برای انسان در نظر گرفته می‌شود.
,یکی از ابعاد معنوی انسان، می‌تواند انجام آیین‌های مذهبی باشد؛ آیین‌های مذهبی از فرصت‌های ویژه ادیان و مذاهب برای اعلام موجودیت خود به هویت‌های دیگر و همچنین موقعیتی مناسب برای بازنمایی و برساخت اهالی مذهب از وضعیت فرهنگی و اجتماعی خود است. در این میان، مذهب تشییع به عنوان یک اقلیت بزرگ است که، محبت اهل بیت(ع) از ارکان تاثیرگذار آن است. آیین‌های حسینی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین مراسم جمعی و اجتماعی شیعیان می‌باشند.
,برخی مطالعات درباره نقش اجتماعات دینی بحث کرده‌اند. مجد تیموری، نقش مراسم مذهبی، عبادت‌ها و مکان‌های دینی را در بهداشت روان بررسی کرده و با ارائه تحلیلی در این زمینه نتیجه گرفته است که مراسم عبادی به شکل دست جمعی، در بهداشت روانی تاثیر گذاشته و علاوه بر احساس آرامشی که حاصل همه مراسم عبادی دست جمعی است، همدلی و هم داستانی و نزدیک شدن انسان‌ها بهم و نوعی یکپارچگی را بوجود می‌آورد.
,
, معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی از صاحبنظران، آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه‌های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می‌دانند. هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد نقش اساسی در زمینه‌های گوناگون به ویژه ارتقا و تامین سلامت روانی دارد و از طرفی اهمیت نقش شادی در بهداشت روانی، سلامت جسمانی، کارآمدی و مشارکت اجتماعی از مهم‌ترین اولویت‌های روانشناسی قرار گرفته است.
,دکتر ابوالقاسم یعقوبی استادیار گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان در پژوهشی با هدف بررسی رابطه بین هوش معنوی با میزان شادی دانشجویان به بررسی تاثیر هوش معنوی بر میزان شادکامی دانشجویان پرداخته است.
,روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا است و به نسبت جمعیت هر دانشکده با در نظر گرفتن نسبت جنسیت و گروه‌های آموزشی تعداد 380 نفری(180 پسر و 200 دختر) به عنوان نمونه این پژوهش به صورت نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند و از پرسشنامه هوش معنوی با 14 گزینه و فهرست شادکامی آکسفورد با 29 گزینه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل و همبسته و تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین گروه‌های مختلف دانشجویان، تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمره هوش معنوی، میزان نمره شادکامی نیز افزایش نشان می‌دهد.
,
, از طرف دیگر، اجتماع و اتحاد انسان‌ها بر مدار حق و خوبی‌ها از اهداف دین و دستورات اصلی و اساسی آن است و مراسم پیاده‌روی اربعین یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات دینی و انسانی جهان است،که در بازده زمانی 10 روز بیش از 26 میلیون نفر از سرتاسر جهان با عقاید، مذاهب و ملیت‌های مختلف در آن شرکت می‌کنند.
,دکتر آتنا اصفهانی خالقی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر مهدی عرب زاده عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و سید امیر حسین قاسمی روان‌شناس در پژوهشی به بررسی مقایسه‌ای میزان شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی در افرادی که در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده‌اند با افرادی که شرکت نکرده‌اند، پرداختند.
,علیرغم گستردگی و اهمیت موضوع، بررسی ابعاد روانشناختی پیاده‌روی مورد غفلت قرار گرفته است و انجام پژوهش‌هایی با استفاده از روش‌های دقیق علمی و ابزارهای پژوهشی معتبر بین‌المللی، ضروری بنظر می‌رسد.
,پژوهش حاضر با توجه به هدف بنیادی و روش آن توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه افرادی بود که از شهر کرج در کاروان نذر اربعین، در پیاده‌روی اربعین سال 1396 شرکت کرده بودند و نیز شامل افرادی بود،که در شهر کرج، هرگز تجربه پیاده‌روی اربعین را نداشته‌اند. نمونه پژوهش شامل 120 نفر بود(60 نفر از شرکت‌کنندگان در پیاده‌روی اربعین و 60 نفر از غیرشرکت‌کنندگان)بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، به منظور سنجش شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی به ترتیب پرسشنامه‌های شادکامی اکسفورد، سلامت عمومی GHQ، سرسختی روانشناختی کوباسا و هوش معنوی کینگ بود. داده‌های بدست آمده از پژوهش با استفاده از نرم‌افزار SPSS پردازش و با استفاده از آزمون آماری تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند؛نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که، با 95 درصد اطمینان می‌توان گفت، میزان شادکامی، سلامت عمومی، سرسختی روانشناختی و هوش معنوی در افرادی که در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده‌اند، بیشتر از افرادی است که در پیاده‌روی اربعین شرکت نکرده‌اند.
,نتایج بدست آمده از این پژوهش‌ها، تنها قطره‌ای از این دریای بیکران معرفت است، لذا انجام پژوهش‌های دقیق علمی به منظور روشن‌تر شدن تاثیر پیاده‌روی اربعین و سایر مناسک دینی بر ابعاد جسمانی و روانی افراد، توصیه می‌شود.
,منبع: علم و فناوری
]
ارسال دیدگاه