نگاهی به اختلالات بزرگ اینترنت؛
اینترنت هنوز بستر قابل اطمینانی برای زندگی نیست
تجربه نشان داده است هنوز به نقطه پایداری اینترنت و سیستم‌های رایانه‌ای نرسیده‌ایم و بارها و بارها اختلالات گسترده در اینترنت و در شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای سبب دردسر برای انسان‌ها و ایجاد اختلال در زندگی مردم نقاط مختلف جهان شده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی «صاحب نیوز»؛ امروزه قریب به اتفاق امور اقتصادی، اداری، شخصی و غیره بر روی بستر اینترنت انجام می‌شود و از تبادلات مالی گرفته تا خرید و فروش و از پیگیری پرونده‌های قضایی گرفته تا ثبت درخواست‌های اداری و از جستجوی اخبار گرفته تا برقراری تماس تصویری همه و همه وابسته به اینترنت است.
این موضوع نشان می‌دهد اینترنت امروز چه جایگاه مهمی پیدا کرده و چقدر حائز اهمیت است و در شرایطی که چند میلیارد نفر جمعیت کره زمین به صورت مدام از آن استفاده می‌کنند، یک لحظه اختلال در آن می‌تواند نظم زندگی انسان‌ها را دچار خلل کند و در بسیاری موارد ضرر و زیان کلانی به ایشان وارد نماید.
اما آیا این فضا آن قدر امن هست که هیچ گاه دچار اختلال نشود؟ آیا سیستم‌های رایانه‌ای به میزان کافی پایداری و ثبات دارند که بتوان کلیه امور جهان را به آنها سپرد؟
تجربه نشان داده است هنوز به این نقطه نرسیده‌ایم و بارها و بارها اختلالات گسترده در اینترنت و در شبکه‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای سبب دردسر برای انسان‌ها و ایجاد اختلال در زندگی مردم نقاط مختلف جهان شده است.
*بزرگترین شکست فناوری اطلاعات تاکنون
همین سه روز پیش میلیون‌ها دستگاه ویندوزی در سراسر جهان هنگام راه‌اندازی با مشکل صفحه آبی مرگ (BSOD) مواجه شدند. نشریه The Verge در گزارش خود دلیل این مشکل را به‌روزرسانی معیوب شرکت امنیت سایبری CrowdStrike اعلام کرد که باعث شده رایانه‌های شخصی و سرورهای آسیب‌دیده به‌درستی راه‌اندازی نشوند. بسیاری از کسب‌و‌کارهای سراسر جهان از CrowdStrike برای مدیریت امنیت رایانه‌ها و سرورهای ویندوزی خود استفاده می‌کنند.
در پی این اتفاق بانک‌های استرالیایی، خطوط هوایی و پخش‌کننده‌های تلویزیون زنگ‌های هشدار را به صدا درآوردند. با آغاز روز کاری در اروپا مشکلات به سرعت گسترش یافت. شبکه تلویزیونی انگلیسی اسکای نیوز نتوانست بولتن‌های خبری صبحگاهی خود را برای ساعت ها پخش کند و پیامی را نشان می داد که در آن از وقفه در این پخش عذرخواهی می‌کرد.
به گفته سرویس ردیابی پرواز، FlightAware، بیش از سه هزار پرواز در داخل یا خارج از آمریکا تا جمعه شب لغو شد و بیش از ۱۱ هزار و ۴۰۰ پرواز دیگر با تأخیر مواجه شدند. در سراسر جهان، بیش از ۴۲هزار پرواز روز جمعه به تعویق افتاد. رایان ایر، یکی از بزرگترین خطوط هوایی اروپا، گفت که با مشکل فناوری اطلاعات مواجه است که بر خروج پروازها تأثیر می‌گذارد.
فرودگاه برلین نسبت به تأخیر در سفرها به دلیل مسائل فنی هشدار داد. کی از خطوط هوایی در هند به دلیل قطعی برق حتی به صدور کارت‌های پرواز دست‌نویس روی آورد. بزرگترین فرودگاه سوئیس گزارش داد که به هواپیماها اجازه فرود داده نشده است.
بیمارستان Brigham and Women’s در بوستون تمام اعمال جراحی و ویزیت‌های پزشکی برنامه‌ریزی‌شده قبلی را لغو کرد، زیرا بسیاری از سیستم‌های رایانه‌ای که از کار افتاده بودند اجازه دسترسی به سوابق دیجیتالی حیاتی بیمار را نمی‌دادند. مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ در شهر نیویورک تمام اقدامات درمانی را که نیاز به بیهوشی داشتند به تعویق انداخت.
سیستم مراقبت بهداشتی اموری در آتلانتا انواع خاصی از جراحی‌ها را به تاخیر انداخت. بیمارستان کودکان سیاتل کلینیک سرپایی خود را تعطیل کرد.
بیمارستان‌های آلمان گفتند که جراحی‌های انتخابی را روز جمعه لغو کردند و پزشکان در انگلیس گفتند که در دسترسی به سیستم رزرو آنلاین خود با مشکل مواجه هستند. داروسازان در انگلیس گفتند اختلالاتی در تحویل دارو و دسترسی به نسخه وجود دارد. بورس لندن اعلام کرد که با اختلالاتی در سرویس اخبار نظارتی خود مواجه شده است، اما معاملات تحت تأثیر قرار نگرفته است.
استارباکس گفت که این قطعی مانع از استفاده مشتریان از ویژگی‌های سفارش تلفن همراه آن شد. شرکت‌های خدمات پستی مانند فدکس آمریکا نیز گزارش دادند که رسیدن برخی از بسته‌ها ممکن است به دلیل قطعی‌ها به تأخیر بیفتند.
اختلال بسیار گسترده‌تر بود و حتی برخی بانک‌ها از جمله JPMorgan Chase در پردازش معاملات خود با مشکل مواجه شده بودند. TD Bank که دهمین بانک بزرگ ایالات متحده است نیز مشکل مشتریان خود مبنی بر عدم دسترسی به حساب‌های آنلاین را گزارش کرد.
این‌ها تنها مثال‌هایی از فاجعه فناوری اطلاعات است که روز جمعه در جهان رخ داد و ایلان ماسک آن را «بزرگترین شکست فناوری اطلاعات تاکنون» خواند.
اما این تنها اختلال گسترده در اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری نبوده است و پیش از این نیز بارها این مشکل رخ داده که هر بار یک جزء از این شبکه بزرگ دچار مشکل شده است.
15 اسفند 1402 یک قطعی گسترده در سرویس‌های متا از جمله فیس بوک، اینستاگرام تردز سبب شد تا کاربران نتوانند به حساب‌های کاربری خود دسترسی یابند. برخی کاربران از ناتوانی در دسترسی به هدست واقعیت مجازی این شرکت نیز خبر دادند.
فیس بوک کاربران را از حساب کاربری خود خارج و به آنها اجازه نمی‌داد دوباره وارد آن شوند. برخی کاربران اینستاگرام نیز اعلام کردند فید آنها رفرش نمی‌شود. از سوی دیگر تردز به طور کامل مختل شد.
وب سایت نت بلاکس قطعی این سرویس‌ها را در چند کشور تأیید کرد. همچنین به نوشته رویترز در وب‌سایت داون دتکتور بیش از ۳۰۰ هزار گزارش قطعی فیس بوک و حدود ۴۰ هزار گزارش قطعی اینستاگرام در این اختلال به ثبت رسید. به نوشته این خبرگزاری دسترسی هزاران نفر در سراسر جهان به سرویس‌های مذکور قطع شد.
*قطعی‌های مکرر اینترنت به دلیل آسیب دیدن زیرساخت‌ها
این قطعی در ابعاد کوچکتر برای یک منطقه، یک شهر و حتی یک کشور بارها رخ داده است. به عنوان مثال بارها این اتفاق افتاده است که به دلیل بریدگی کابل اینترنت، این بستر در یک منطقه، شهر و یا یک کشور به صورت کلی قطع شده است. کشور ما سالی یکی دو بار این مسأله را تجربه می‌کند که در اثر بریدگی خطوط بین‌المللی انتقال داده در کف دریا، اینترنت بخش اعظمی از کشور دچار اختلال شده است و با قطعی یا کندی شدید سرعت نت روبرو بوده‌ایم.
همین 5 ماه پیش در 14 اسفند 1402 در بحبوحه جنگ محور مقاومت با کشورهای حامی رژیم کودک‌کش صهیونیستی، سه کابل انتقال دیتا در عمق آب‌های دریای سرخ که اتصال اینترنت و ارتباط تلفنی راه دور را برقرار می‌کردند، قطع شدند. شرکت هنگ کنگی HGC Global Commuinications در بیانیه‌ای قطع شدن این کابل‌ها را تأیید کرد، اما به دلیل آن اشاره نکرد.
این شرکت اعلام کرد خطوط قطع شده شامل «آسیا-آفریقا-اروپا ۱»، «دروازه هند»، «سی‌کام» و «تی‌جی‌ان-گالف» هستند و با این قطعی ۲۵ درصد از جریان تبادل اطلاعات عبوری از زیر دریای سرخ دچار اختلال شده است. در این بیانیه همچنین بیان شد مسیر کابل‌های دریای سرخ برای انتقال دیتا از آسیا به اروپا حیاتی است و شرکت هنگ کنگی تغییر مسیر دیتا را آغاز کرده است.
یا در مثالی دیگر در 20 آبان 1402 شرکت ارتباطات زیرساخت در اطلاعیه‌ای با اشاره به کُندی سرعت اینترنت، اعلام کرد: به دلیل قطعی فیبر نوری در خارج از کشور برخی از لینک‌های بین الملل ورودی از خاک ارمنستان دچار قطعی و با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده، بالانس پهنای باند روی سایر مسیرها انجام شد.
یک هفته قبل از این اتفاق نیز به دلیل قطعی فیبر نوری در گرجستان و ترکیه، اختلالی در اینترنت کشور ما به وجود آمده بود که همان زمان شرکت ارتباطات زیرساخت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که به دلیل قطعی فیبرنوری در خاک گرجستان برخی از لینک‌های بین‌الملل ورودی از خاک ارمنستان و ترکیه دچار قطعی شد که پس از چند ساعت عملیات رفع عیب، لینک‌های اینترنت دوباره در وضعیت نرمال قرار گرفت.
این‌ها مثال‌هایی از اختلال در شبکه جهانی نت در اثر اشتباهات سهوی بود ولی اشتباهات عمدی انسانی مانند هک گسترده اطلاعات نرم‌افزارها و شبکه‌های پرکاربرد دردسر دیگری است که مکرراً در فضای مجازی و فضای اینترنت به چشم می‌خورد.
*هک اطلاعات
دو ماه پیش یعنی در 12 خرداد 1403 بانک «سانتاندر» در انگلیس اعلام کرد که هکرها اطلاعات آن را هک کردند و در تلاش برای فروش اطلاعات محرمانه متعلق به میلیون‌ها کارمند و مشتری آن هستند.
این بانک ۲۰۰ نیرو در سراسر جهان دارد که ۲۰ هزار نفر آن در انگلیس هستند. هکرها از همان گروهی بودند که هفته قبل شرکت Ticket Master را هک کردند. گروه هکری که خود را «شکارچیان درخشان» معرفی کرده است در یک تبلیغ در یک انجمن هکری عنوان کرده که به جزئیات حساب ۳۰ میلیون نفر، ۶ میلیون شماره و باقیمانده حساب، ۲۸ میلیون کارت اعتباری و اطلاعات منابع انسانی کارمندان دسترسی دارد.
این گروه هکری پیشتر اطلاعات به سرقت رفته از شرکت آمریکایی را AT&T فروخته بود و همچنین در داده‌های شخصی زیادی از شرکت Ticket Master را در معرض فروش گذاشت.
در 10 دی 1402 نیز هکر‌هایی که پیش از آن اطلاعات کاربران «تپسی» را هک کرده بودند مدعی شدند که اطلاعات بیش از ۲۰ میلیون کاربر پلتفرم سفارش غذای آنلاین «اسنپ فود» را هک کرده‌اند.
این هکر‌های در کانال تلگرامی خود اطلاعاتی که هک شده را منتشر کردند. این اطلاعات شامل بیش از ۲۰ میلیون نام کاربری، پسورد، ایمیل، نام و نام خانوادگی، شماره موبایل، ۵۱ میلیون موقعیت مکانی، آدرس کامل، شماره تلفن، اطلاعات بیش از ۱۶۰ میلون سفر انجام شده توسط پیک، اطلاعات بیش از ۶۰۰ هزار پرداخت سفارش شامل نام مشتری، شماره کارت و غیره می‌شد.
شرکت مخابرات آمریکا AT&T در 12 فروردین 1403 اعلام کرد: «در حال اطلاع‌رسانی به میلیون‌ها مشتری خود در مورد سرقت داده‌های شخصی که اخیراً در اینترنت درز کرده، است». الشرق الأوسط در این باره نوشت: «مجموعه داده‌ها در دارک وب حاوی اطلاعاتی مانند شماره‌های تأمین اجتماعی متعلق به تقریبا ۷.۶ میلیون دارنده حساب فعلی در این شرکت و ۶۵.4 میلیون دارنده حساب قبلی است».
بنا به اعلام این شرکت، داده‌های هک شده به سال ۲۰۱۹ یا قبل از آن بازمی‌گردد و به نظر نمی‌رسد شامل اطلاعات مالی یا سابقه تماس باشد. این اطلاعات علاوه بر رمز عبور و شماره‌های تأمین اجتماعی ممکن است شامل آدرس ایمیل، آدرس پستی، شماره تلفن و تاریخ تولد باشد.
22 مهر 1402 نیز اطلاعات میلیون‌ها کاربر 23andMe در سطح اینترنت فاش شده است که شامل انواع داده‌ها ازجمله نام کاربران، جنسیت، تاریخ تولد، موقعیت جغرافیایی، تصویر پروفایل و نتایج ژنتیکی آنها می‌شود. علاوه‌براین اطلاعات حساب‌های برخی افراد مشهور مانند ایلان ماسک، سرگی برین (بنیان‌گذار گوگل) و مارک زاکربرگ نیز ظاهراً در جریان این حمله سایبری سرقت شده است.
23andMe افشا شدن این اطلاعات را تأیید و در بیانیه‌ای به Gizmodo اعلام کرده است: «معتقدیم که هکرها از طریق اعتبار ورود کاربران به حساب‌های خاصی دسترسی پیدا کرده‌اند، یعنی نام‌های کاربری و رمزهای عبوری که در 23andMe استفاده شده، همان مواردی بوده که در وب‌سایت‌های دیگری که قبلاً هک شده‌اند استفاده شده است.»
*سوءاستفاده از اطلاعات
در اینترنت به غیر از اختلالات ناشی از مشکلات سخت‌افزاری و نرم افزاری و یا دستبرد به اطلاعات توسط هکرها، پدیده نامطلوب دیگری نیز وجود دارد که این فضا را بیش از پیش ناامن و غیرقابل اطمینان می‌کند.
در جدیدترین رسوایی مرتبط با شبکه‌های اجتماعی، مسئول سابق واحد سایبری سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسرائیل «شین بت»، در برنامه «ما خفی اعظم» الجزیره از همکاری سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم صهیونیستی با فیسبوک برای حذف محتوای ضدصهیونیستی خبر داد.
احمد ابوعمو، کارمند امریکایی- لبنانی توئیتر به جرم جاسوسی برای بدر العساکر یکی از نزدیکان ولیعهد سعودی و انتقال اطلاعات مخالفان حکومت سعودی از سوی هیئت منصفه دادگاه فدرال در کالیفرنیا مجرم شناخته شد. این سیاست تنها در خط مشی چند کشور عربی دیده نمی‌شود؛ بلکه در سیاست‌های متحدان کلیدی واشنگتن نیز به چشم می‌خورد.
27 فروردین 1400 در گزارشی بحث‌برانگیز اعلام شد اطلاعات شخصی بیش از ۵۳۰ میلیون نفر از کاربران فیسبوک (Facebook) به سرقت رفته و در انجمنی آنلاین به فروش گذاشته شده است؛ در همین راستا سی‌نت گزارش می‌دهد که اروپا تحقیقاتی را روی فیسبوک به دلیل این اتفاق آغاز کرده است.
کمیسیون حفاظت از داده‌ی ایرلند، نهاد ناظری که وظیفه دارد پای‌بند ماندن فیسبوک به قوانین حریم خصوصی اروپا را بررسی کند، اعلام کرد تحقیقات گسترده‌ای را آغاز کرده است تا بفهمد افشای اطلاعات شخصی کاربران فیسبوک باعث نقض مقررات عمومی حفاظت از داده‌ی اتحادیه‌ی اروپا موسوم به GDPR شده است یا خیر.
اطلاعات شخصی صدها میلیون کاربر فیسبوک شامل نام، تاریخ تولد، آدرس ایمیل و شماره تلفن در نخستین ماه از سال جاری میلادی در وب‌سایتی که مخصوص هکرها است رؤیت شد. گزارش بیزینس اینسایدر می‌گوید این مجموعه داده شامل داده‌های ۵۳۳ میلیون کاربر از ۱۰۶ کشور است.
فیسبوک ضمن تأیید افشای اطلاعات کاربرانش گفت این اتفاق نتیجه‌ی هک شدن سرورهای این شرکت نیست. آن‌طور که شرکت تحت مدیریت مارک زاکربرگ اعلام کرد، نقصی امنیتی در سیستم‌های فیسبوک وجود داشته و هکرها با بهره‌برداری از این نقص امنیتی داده‌ها را استخراج کرده‌اند. فیسبوک می‌گوید نقص امنیتی مورد اشاره را در سال ۲۰۱۹ رفع کرده است.
هدف تحقیقات کمیسیون حفاظت از داده‌ی ایرلند فهمیدن این موضوع بود که آیا فیسبوک به تعهدات خود به‌عنوان «کنترل‌کننده‌ی» داده‌های شخصی کاربران پای‌بند مانده است یا خیر. یکی از وظایف تعریف‌شده برای فیسبوک این است که در صورت افشای اطلاعات شخصی، به موقع به نهادهای حفاظت از داده و کاربرانی که اطلاعات‌شان فاش شده است اطلاع دهد در صورتی که این کار را نکرده بود.
همه این موارد مثال‌هایی از بین صدها مورد اعلام شده است و این مسائل به غیر از مهندسی اطلاعات است که در فضای سایبر برای اثرگذاری بر روی کاربران توسط شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات با همکاری سرویس‌های جاسوسی انجام می‌شود.
ماحصل همه این مباحث نشان می‌دهد هنوز اینترنت آن قدر امن و قابل اطمینان نیست که بتوان کل زندگی مردم دنیا را به آن سپرد و یا دست کم به آن وابسته کرد. هر چند این ابزار تسهیل‌کننده بسیاری از امور و استفاده از ان اجتناب‌ناپذیر است ولی باید برای استفاده از آن جهت رویارویی با مشکلات این چنینی نیز تدابیر لازم اندیشیده شود.
ارسال دیدگاه