در خانه‌هایمان به فکر بی‌خانمان‌ها باشیم؛
یخ‌بندان شبانه زاهدان و کمبود گرم‌خانه بانوان
شهر زاهدان با وجود جمعیت بالا و سرمای زمستانی، از کمبود شدید گرم‌خانه‌ها رنج می‌برد، در حال حاضر، تنها یک گرم‌خانه فعال در خیابان رجایی برای مردان وجود دارد و زنان بی‌خانمان به دلیل نبود سرپناه در معرض خطرات جدی هستند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ از عصرهامون، شهر زاهدان، به‌عنوان بزرگ‌ترین شهرستان سیستان و بلوچستان، با وجود داشتن گرم‌خانه‌هایی محدود برای مردان، همچنان با کمبود جدی در تأمین سرپناه برای بی‌خانمان‌ها و افراد آسیب‌پذیر مواجه است.
در این میان، نبود گرم‌خانه ویژه بانوان به یک معضل جدی تبدیل شده است؛ هرچند اخیراً صحبت‌هایی درباره احداث یک گرم‌خانه مخصوص بانوان به میان آمده، اما نیازهای گسترده شهر، اقدامات جدی‌تر و سریع‌تری را می‌طلبد.
گرم‌خانه‌ها در زاهدان ناکافی و محدود هستند
در حال حاضر، زاهدان تنها یک یا دو گرم‌خانه فعال دارد که ظرفیت پذیرش تعداد محدودی از افراد بی‌خانمان و معتادان مرد را دارد؛ اما این گرم‌خانه‌ها به دلیل تقاضای بالا، نمی‌توانند پاسخگوی همه نیازها باشند.
از سوی دیگر، زنان بی‌خانمان و آسیب‌پذیر به دلیل نبود گرم‌خانه اختصاصی، شب‌ها را در خیابان‌ها، خرابه‌ها یا دیگر اماکن غیرایمن سپری می‌کنند؛ این موضوع نه‌تنها امنیت آنها، بلکه بهداشت و سلامت عمومی شهر را نیز تهدید می‌کند.
امنیت و بهداشت در خطر
قربان علیزاده یکی از ساکنان محله شیرآباد، درباره کمبود گرم‌خانه‌ها با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی عصرهامون بیان کرد: ما شاهد افزایش افراد بی‌خانمان در محله هستیم؛ در شب‌های سرد زمستان، دیدن این افراد که بدون هیچ امکاناتی کنار خیابان می‌خوابند، واقعاً ناراحت‌کننده است، گرم‌خانه‌هایی که داریم کافی نیستند.
معصومه شیری یکی از ساکنان محله کارگران در گفتگو با خبرنگار ما، به نبود گرم‌خانه بانوان اشاره کرد و گفت: زنان آسیب‌دیده در خیابان‌ها وضعیت بسیار خطرناکی دارند؛ چرا هیچ امکاناتی برای این افراد در نظر گرفته نشده است؟ آیا نباید به این مسئله اولویت داد؟
نیاز به حمایت بیشتر
احمد شیدایی یکی از مردانی که شب‌ها در گرم‌خانه موجود زاهدان سر می‌کند، در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: گرم‌خانه خوبی است، ولی جا کم است؛ بعضی از ما مجبوریم بیرون بخوابیم، اگر امکانات بیشتری باشد، خیلی‌ها می‌توانند از اینجا استفاده کنند.
لیلا زنی که در خیابان‌های زاهدان زندگی می‌کند، از وضعیت خود شکایت دارد و به خبرنگار ما گفت: ما زنان جایی نداریم؛ شب‌ها مجبوریم در خرابه‌ها بخوابیم یا به خانه‌های خطرناک برویم؛ اگر گرم‌خانه‌ای برای ما باشد، حداقل احساس امنیت خواهیم کرد.
نیاز به گسترش زیرساخت‌ها
سمیه محمدیان کارشناس مسائل اجتماعی، درباره اهمیت گرم‌خانه بانوان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی عصرهامون بیان کرد: زنان بی‌خانمان و آسیب‌پذیر در معرض خطرات بیشتری هستند، از جمله خشونت، سوءاستفاده و بیماری، نبود گرم‌خانه بانوان در زاهدان یک خلأ جدی است که باید هرچه زودتر پر شود.
وی همچنین تأکید کرد: گرم‌خانه‌های موجود نیز از لحاظ ظرفیت کافی نیستند و باید تعداد آنها افزایش یابد تا بتوانیم این بحران اجتماعی را کنترل کنیم.
محمد محمودزاده پزشک حوزه ترک اعتیاد، نیز در این خصوص عنوان کرد: نبود گرم‌خانه بانوان باعث می‌شود بسیاری از زنان معتاد از خدمات درمانی و حمایتی محروم بمانند، این مسئله می‌تواند چرخه اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی را در میان زنان تقویت کند.
لیلا سایگانی مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری سیستان و بلوچستان، نیز در ۲۷ آذرماه سال جاری در بازدید از مراحل ساخت گرم‌خانه بانوان زاهدان از راه‌اندازی اولین گرم‌خانه مخصوص بانوان زاهدانی خبر داد و بیان کرد: راه‌اندازی این گرم‌خانه از طرف شهرداری زاهدان در حال انجام است، زیربنای این فضا یک هزار و ظرفیت پذیرش ۱۰۰ نفر را دارد و تا یک ماه آینده برای بانوان کارتن‌خواب به بهره‌برداری می‌رسد.
وی افزود: با توجه به آغاز فصل زمستان و برودت هوا امیدواریم قدمی مثبت برای ساماندهی مخاطبان و افراد مورد هدف که دارای مشکلات و آسیب‌های ویژه اجتماعی هستند، برداریم. این مقام مسئول تصریح کرد: راه‌اندازی این گرم‌خانه در زاهدان، اگرچه دیرهنگام است، اما می‌تواند مزید توجه به مشکلات زنان باشد که امیدواریم به‌زودی شاهدساماندهی این افراد و برخورداری آنها از سرپناه مناسب باشیم.
به گفته مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری سیستان و بلوچستان گرم‌خانه بانوان یکی از پروژه‌های موردنیاز در حوزه آسیب‌های اجتماعی بود که باید در شهر زاهدان ایجاد می‌شد.
نبود گرم‌خانه بانوان و کمبود ظرفیت برای مردان باعث افزایش رفتارهای پرخطر، از جمله خشونت، سرقت و مصرف مواد مخدر در اماکن عمومی شده و همچنین نبود محیط‌های ایمن و بهداشتی برای بی‌خانمان‌ها به گسترش بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت و ایدز دامن زده است؛ از طرف دیگر حضور افراد آسیب‌پذیر در خیابان‌ها، به‌ویژه در شب‌ها، موجب احساس ناامنی در میان مردم می‌شود.
راهکارهای که کارشناسان در این زمینه ارائه می‌کنند شامل: گسترش گرم‌خانه‌های موجود و ایجاد مراکز جدید برای پاسخگویی به نیازهای بی‌خانمان‌های شهر، تسریع در ساخت و بهره‌برداری از اولین گرم‌خانه ویژه بانوان برای رفع یکی از مهم‌ترین خلأهای خدمات اجتماعی، ترکیب گرم‌خانه‌ها با خدمات مشاوره‌ای و درمانی برای کمک به بازگشت افراد آسیب‌پذیر به جامعه، و در نهایت جلب حمایت سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها برای تأمین منابع مالی و انسانی موردنیاز بسیار ضروری است.
فاجعه‌ای دیگر در سایه کمبود گرم‌خانه‌ها در زاهدان
روز گذشته، در حادثه‌ای تلخ و دردناک، دو معتاد بی‌سرپناه که به دلیل نداشتن جای خواب مناسب به خیابان‌ها پناه برده بودند، در حین تلاش برای دزدی از یک مکان و آنها برای عبور از دیوار از یکدیگر کمک گرفتند؛ اما بخش بزرگی از آن دیوار فروریخته و باعث مرگ مظنونان شده است.
این حادثه که در یکی از محله‌های حاشیه‌ای زاهدان رخ داد، بار دیگر توجه‌ها را به بحران کمبود گرم‌خانه‌ها در این شهر جلب کرد.
این حادثه تلخ، زنگ خطری جدی برای مسئولین است تا هرچه سریع‌تر ظرفیت گرم‌خانه‌های موجود را افزایش دهند و اقدامات لازم برای احداث گرم‌خانه بانوان را نیز به سرانجام برسانند؛ زاهدان، با وجود سردی شب‌های زمستان و جمعیت بالای افراد آسیب‌پذیر، نیازمند تدابیری فوری و پایدار برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی است.
گرم‌خانه‌های زاهدان چالشی برای ساماندهی بی‌خانمان‌ها و معتادین
محمدرضا آذرنیا، مسئول ستاد ساماندهی متکدیان شهرداری زاهدان، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی عصرهامون، به توضیحاتی درباره وضعیت گرم‌خانه‌های زاهدان پرداخت و بیان کرد: در حال حاضر، در خیابان رجایی بین کوچه‌های ۳۳ و ۳۵، تنها گرم‌خانه زاهدان فعال است که به‌صورت دوطبقه طراحی شده است؛ طبقه پایین به آقایان و طبقه بالا به بانوان اختصاص‌داده‌شده و ظرفیت هر طبقه ۷۰ نفر است.
وی افزود: این گرم‌خانه هر شب به افراد بی‌خانمان غذای گرم ارائه می‌دهد و صبح‌ها نیز وعده صبحانه سرو می‌شود، افراد حاضر در این مکان، ساعت هفت صبح از گرم‌خانه خارج می‌شوند.
کمبود امکانات برای بانوان بی‌خانمان
وی در ادامه تصریح کرد: اداره بهزیستی استان نیز دو پناهگاه برای بانوان در نظر گرفته است که تا قبل از احداث گرم‌خانه ویژه بانوان، از این ظرفیت برای ساماندهی زنان بی‌خانمان استفاده می‌شود، گرم‌خانه جدید بانوان در نزدیکی پارک گل‌ها و پنج راه بابایان در حال احداث است.
آذرنیا تأکید کرد: همکاری ۱۱ دستگاه از جمله شهرداری، بهزیستی و نیروی انتظامی در این زمینه ضروری است تا ساماندهی این افراد به‌صورت مؤثرتری انجام شود.
مشکلات و چالش‌های گرم‌خانه‌های زاهدان
مسئول ستاد ساماندهی متکدیان شهرداری زاهدان به مشکلات موجود در روند ساماندهی نیز اشاره کرد و گفت: متأسفانه ساختمانی که پیش‌تر روبه‌روی پارک گل‌ها برای گرم‌خانه مردان ساخته شده بود، پس از اتمام به مرکز ترک اعتیاد تبدیل شد، این در حالی است که حفظ جان افراد معتاد و بی‌خانمان مقدم بر اقدامات ترک اعتیاد است.
وی همچنین به خطرات و محدودیت‌های گرم‌خانه فعلی خیابان رجایی اشاره کرد و تشریح کرد: این ساختمان که پیش‌تر کاربری مسکونی داشته است، به دلیل عدم استحکام کافی، ریسک بزرگی برای ساماندهی معتادین و متکدیان محسوب می‌شود، با این حال، برای جلوگیری از مشکلات بزرگ‌تر، از این مکان استفاده می‌کنیم.
جمع‌آوری بی‌خانمان‌ها با همکاری نیروی انتظامی
آذرنیا درباره روند جمع‌آوری این افراد در سطح شهر خاطرنشان کرد: به دلیل عدم استقبال افراد بی‌خانمان و معتاد از گرم‌خانه‌ها، هر شب از ساعت هشت، با استفاده از دو مینی‌بوس اقدام به جمع‌آوری این افراد در سطح شهر می‌کنیم، این اقدام با همکاری نیروی انتظامی انجام می‌شود و برای ساماندهی بهتر به این مشارکت نیاز داریم. وی در پایان عنوان کرد: در صورت حفظ همکاری میان دستگاه‌های مختلف و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، می‌توان تأثیر بسزایی در ساماندهی بی‌خانمان‌ها و معتادین شهر زاهدان داشت.
با وجود تلاش‌هایی که برای احداث گرم‌خانه‌های جدید در زاهدان در حال انجام است، کمبود ظرفیت این مراکز همچنان یکی از معضلات جدی شهر محسوب می‌شود.
نبود گرم‌خانه بانوان نیز فشار مضاعفی را بر آسیب‌دیدگان زن وارد کرده است. با تکمیل پروژه‌های در دست اجرا و افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه، می‌توان امیدوار بود که این معضلات کاهش یابد و گامی مؤثر برای بهبود شرایط اجتماعی زاهدان برداشته شود.
ارسال دیدگاه