همه ما میدانیم که با توجه به وضعیت اقتصادی موجود، خیلی از مردم دچار مشکلات شده اند. خیلی از افراد هستند که شغل خود را از دست داده اند و یا در بازارهای سرمایه گذاری دچار ضرر شده اند. وجود این مسائل تنش های شدید روانی را ایجاد میکند که افسردگی بعد از ضرر مالی یکی از رایج ترین آنهاست. این مشکل اختلالات بسیاری در کیفیت زندگی به وجود می آورد.  در این مقاله، سعی داریم دیدگاه های تخصصی یک دکتر روانشناس را در خصوص دلایل ایجاد این نوع افسردگی، نشانه های آن، و راهکارهای درمانی موثر، مورد بررسی قرار دهیم.

افسردگی مالی چیست؟

افسردگی مالی به نوعی از اختلال افسردگی گفته می شود که افراد بعد از تجربه شکست در حوزه های گوناگونی مثل بورس، شکست کسب وکار، افزایش بدهی ها، یا بیکاری به آن دچار میشوند. این نوع از افسردگی مستقیما به شرایط محیطی و اقتصادی مربوط میباشد که حس شکست، بی ارزشی، ناامیدی و ترس از آینده را در فرد ایجاد میکند.

چه کسانی در معرض افسردگی بعد از ضرر مالی هستند؟

• صاحبان کسب و کارها و افراد کارآفرینی که دچار شکست مالی و اقتصادی میشوند.
• کسانی که ناگهانی و بر حسب اتفاقی قسمت عمده ی سرمایه شان از دست میرود. 
• افرادی که به بانک مقروض هستند، بدهی های شخصی دارند و فاقد شغل میباشند.
• کسانی که سرپرست خانوار هستند و مخارج خانواده بر عهده آنهاست و توان تامین این هزینه ها را ندارند.

نشانه های افسردگی مالی چیست؟

ممکن است برخی از علائم افسردگی بعد از ضرر مالی شبیه به افسردگی کلاسیک باشد، اما تفاوت آنها در افکار سرزنشگرانه ای است که مربوط به شکست اقتصادی میباشد. برخی از علائم این مشکل عبارتند از :

• حس گناه و عذاب وجدان به دلیل اشتباهاتی که منجر به شکست مالی شده است.
•  خواب زیاد در طول روز یا بی خوابی های شبانه
• در تصمیم گیری ها ناتوان شده و بر هیچ موضوعی تمرکز ندارد.
• قطع رابطه با دیگران، گوشه گیری در جمع و نداشتن انگیزه 
• فکر کردن به موضوعات ناامید کننده که امکان دارد به افکار خودکشی بیانجامد.

نقش دکتر روانشناس در درمان افسردگی بعد از ضرر مالی

این طبیعی است که افراد بعد از مواجه با بحران های اقتصادی و شکست های مالی حس گناه داشته باشند و افکار منفی به سراغشان بیاید. در این مواقع حتما باید به یک دکتر روانشناس مراجعه کرد. حضور یک مشاور یا روانشناس که در زمینه بحران های اقتصادی و روانی تخصص داشته باشد، کمک میکند تا فرد از لحاظ روحی و روانی بازسازی شود و به شرایط معمول زندگی برگردد. 

در جلساتی که به صورت اختصاصی برای روان درمانی تشکیل میشود، بر تاثیری که شکست مالی بر هویت فرد میگذارد تمرکز شده، مکانیزم های دفاعی ناکارآمد شناسایی میگردد و مهارت هایی که به فرد کمک میکند تا ذهن خود را کنترل نماید، اعتماد به نفس دوباره ای پیدا کند و دید واقع بینانه تری به موضوعات داشته باشد، آموزش داده میشود. اصولا روانشناسان برای درمان افسردگی بعد از ضرر مالی از  تکنیک هایی استفاده می کنند که در ادامه به شرح آنها میپردازیم:

۱. روان درمانی شناختی-رفتاری (CBT)

 یکی از تاثیرگذارترین تکنیک های مورد استفاده برای درمان افسردگی بعد از ضرر مالی، CBT است. زمانیکه افکار منفی بر شخص غلبه میکند و دائما به او حس گناه میدهد که شکست خورده است، روانشناس با این رویکرد آنها را شناسایی کرده و کمک میکند تا افکار منطقی جایگزینشان گردد. افراد با استفاده از این روش درمانی کنترل بیشتری بر شرایط خواهند داشت و برای آینده برنامه ریزی و هدف گذاری خواهند کرد.

۲. پذیرش شکست و بازسازی ذهنی

خیلی از اشخاص وقتی دچار شکست مالی میشوند حس میکنند که از نظر شخصیتی شکست خورده اند و دچار بحران هویتی می شوند. آن ها شکست مالی را با شکست شخصیتی یکی می دانند. که در صورت مواجهه با این شرایط باید به یک مرکز مشاوره و روانشناسی مراجعه نمود. روانشناسان یا مشاورین راهکارهایی به افراد ارائه میدهند که بتوانند از شکست به عنوان بخشی طبیعی از مسیر رشد نام ببرند. در واقع افراد متوجه میشوند که هر اشتباه یا ضرری، می تواند شروعی برای یادگیری و بلوغ روانی باشد. زمانیکه که شخص واقعیت را بپذیرد و احساس سرزنش نداشته باشد، انرژی روانی لازم برای بازسازی مسیر زندگی را به دست خواهد آورد.

۳. بازیابی اعتماد به نفس و عزت نفس

شکست اقتصادی علاوه بر اینکه سرمایه مالی را از بین میبرد، به سلامت روان و اعتماد به نفس شخص نیز آسیب میزند.از وظایف دکتر روانشناس است که به فرد کمک کند تا به وسیله راهکارهایی مثل یادآوری موفقیت های گذشته، هدف گذاری های کوچک اما امکان پذیر و شناخت هویت اصلی خود جدای از شغل و دارایی، نسبت به خود یک  تصویر ذهنی مثبت بسازد. با انجام این کارها شخص به ارزش های درونی خود پی برده و مجددا امید به زندگی پیدا میکند.

۴. طراحی سبک زندگی جدید و اصلاح رفتارهای روزمره

متاسفانه افسردگی تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد و پیامدهایی نظیر کاهش انرژی، اختلال خواب، تغذیه ناسالم و دوری از جمع را به همراه دارد. دکتر روانشناس میتواند برنامه ای ترتیب دهد که شخص با رعایت آن خوابی منظم و تغذیه مناسب داشته، فعالیت بدنی انجام دهد و به مرور زمان به تعادل جسمی و روانی برسد.البته مهم است که در این شرایط، از عوامل تنش زا مانند اخبار بد، مقایسه خود با دیگران و رابطه با افراد منفی نگر دوری نمود.

داشتن سبک زندگی سالم بر خلق و خو تاثیر مثبتی داشته، موجب نگرش منطقی برای تصمیم های مهم و افزایش قدرت ارزیابی خواهد شد. به خاطر داشته باشید که این موارد اصلی ترین گزینه ها برای بازگشت به مسیر موفقیت اقتصادی است.

حمایت اجتماعی؛ مکمل مشاوره تخصصی

این نکته را در نظر داشته باشید که علاوه بر مشاوره با روانشناس که اهمیت زیادی دارد، حضور خانواده و دوستان احساس امنیت و امیدواری را در فرد ایجاد میکند. در بسیاری از موارد دیده شده که حمایت عاطفی توانسته از پیشرفت افسردگی جلوگیری نماید. گروه درمانی و عضویت در شبکه های حمایتی نیز می تواند مفید باشد. 

چطور از تکرار افسردگی مالی جلوگیری کنیم؟

برای اینکه بتوان از بروز مجدد افسردگی مالی پیشگیری کرد، میبایست مواردی مثل مدیریت مالی شخصی، یادگیری تفکر بلندمدت و خودآگاهی را آموزش دید. روانشناسان تکنیک های تصمیم گیری آگاهانه را به افراد می آموزند و رفتارهای اقتصادی شان را ساماندهی میکنند تا آنها بتوانند برای آینده خود عاقلانه و با دقت بیشتر تصمیم گیری کنند.

بهترین مرکز مشاوره و روانشناسی و دکتر روانشناس

برای پیدا کردن بهترین مرکز مشاوره و روانشناسی و دکتر روانشناس ، باید نکاتی نظیر سابقه، تخصص، سبک درمانی و نظرات مراجعین را مورد بررسی قرار داد. در پلتفرم های معتبری مانند کسب لند این امکان برای مخاطبین فراهم شده است که اطلاعات روانشناسان مختلف را مشاهده و مقایسه کرده و انتخاب صحیح و راحت تری داشته باشند. 

جمع بندی

حفظ سلامت روان پس از بحران مالی، به اندازه جبران ضرر اقتصادی مهم بوده و نباید در آن غفلت کرد. هرگز نباید این تصور را داشته باشید که با شکست مالی و افتادن در دام افسردگی مالی به پایان راه رسیده اید. در صورت مواجهه با این مشکل باید به مرکز مشاوره و روانشناسی مراجعه نمود. دکتر روانشناس کمک میکند تا با پذیرش واقعیت و اصلاح نگرش بتوان زندگی دوباره ای را شروع کرد.