فصل هامین با طعم شیرین خرمای سراوان
در فصل هامین، نخلستانهای سراوان جان میگیرند و خرماها به رنگ مینشینند و کشاورزان با صبر و مهارت نسل به نسل، محصولی ناب و شیرین برداشت میکنند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در جنوب شرق ایران، جایی میان ریگزارهای داغ و بادهای نرم کویری، شهرستان سراوان با نخلستانهای کهن خود، فصل تازهای از زندگی را تجربه میکند. نام این فصل در گویش محلی «هامین» است؛ فصلی که در آن، نخلها سرشار از ثمر میشوند، خرما رنگ میگیرد، عطر شیرین محصول در هوا میپیچد و لبخند رضایت بر لب کشاورزان مینشیند.
هامین فقط یک فصل از سال نیست، بلکه بخشی از هویت مردم سراوان است. روزهایی که آفتاب تند تابستان بر تن نخلها میتابد، نخلداران با صبر و دانش نسل به نسل منتقلشده، وارد مرحلهای ظریف و حساس از نگهداری درختان میشوند؛ از آرایش و مچبند زدن خوشهها گرفته تا مراقبت از مرحله تب رنگی و هوادهی، همه چیز بهدقت و باتجربه انجام میشود.
فصل هامین، نماد همزیستی مردم سراوان با طبیعت کویری و دشوار این منطقه است. در این فصل، نخلداران با بهرهگیری از تجربههای دیرینه و تلاش روزافزون، محصولی ناب و باکیفیت تولید میکنند که نهتنها مایهی رزقوروزی خانوارهاست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی این دیار نیز به شمار میآید.
در این روزها، رنگآوری خرما در نخلستانها آغاز شده و نخلهای بلندقامت، با خرماهای سرخ و زرد خود، شکوهی بینظیر به دشتهای سراوان بخشیدهاند. در کنار آن، سنتهای بومی مثل تهیه سور آپک از خرمای زودرس، هنوز زنده و پویا هستند و به اقتصاد و فرهنگ منطقه جان میبخشند.
هامین یعنی زندگی
عبدالحکیم بارانزهی نخلدار باسابقه اهل سراوان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: هامین برای ما تنها فصل برداشت خرما نیست، بلکه بخش مهمی از زندگیمان است. از کودکی در کنار پدرم در نخلستان کار کردهام و امروز هم همراه فرزندانم هر روز از صبح زود مشغول مراقبت از نخلها هستیم. این روزها زمان رنگگیری خرماست و اگر در این مرحله دقت و صبر نداشته باشی، هم ریزش محصول پیش میآید و هم کیفیت کاهش مییابد. اما با رسیدگی دقیق، خرمایی سالم، باکیفیت و بازارپسند برداشت میشود.
ایوب درزاده، کشاورز سراوانی نیز گفت: ما بهصورت خانوادگی در نخلستان کار میکنیم و در تمیزکردن و جداسازی خوشهها نقش داریم و در فصل هامین، همه اعضای خانواده با هم پایکار هستند. اگرچه کار سخت و طاقتفرسایی است، اما زمانی که خرمای سالم و خوشرنگ در سبد جمع میشود، تمام خستگیها از تن بیرون میرود.
آغاز مرحله هوادهی و رنگآوری درخت خرما در سراوان
ایرج رستمزهی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سراوان در گفتگو با پایگاه خبری شستون بیان کرد: با فرارسیدن تیرماه، نخلستانهای شهرستان سراوان وارد یکی از مراحل مهم در چرخه رشد و تولید خرما شدهاند. این مرحله شامل عملیات آرایش درختان نخل است که در گویش محلی به آن «مچبند» گفته میشود. پس از انجام این عملیات، خرماها بسته به نوع رقم، وارد مرحله «رنگآوری» میشوند و رنگهایی مانند زرد، قرمز یا نارنجی به خود میگیرند.
وی ادامه داد: چند روز پس از آغاز رنگآوری، خرماها وارد مرحلهای به نام «تب رنگی» میشوند که در آن، بخشی از میوهها به طور طبیعی دچار ریزش میشوند. این پدیده، امری فیزیولوژیک و ذاتی در درخت خرماست و معمولاً حدود یکسوم از خوشهها دچار ریزش میشوند. این ریزش طبیعی نهتنها نگرانکننده نیست، بلکه به سبکشدن خوشهها، بهبود کیفیت، و یکنواختی در رسیدن خرما کمک میکند. در بین کشاورزان، این مرحله به نام هوادهی خوشهها نیز شناخته میشود.
مدیر جهاد کشاورزی سراوان با اشاره به ارقام زودرس خرما افزود: در منطقه سراوان، ارقام زودرس نیز وجود دارد که از جمله آنها میتوان به رقم محبوب ربی اشاره کرد. این رقم عمدتاً در بخش کوهک و شهرستان گلشن کشت میشود. یکی از فرآوردههای سنتی و بومی که از خرمای زودرس ربی تهیه میشود، محصولی به نام «سور آپَک» است.
رستم زهی درباره این محصول سنتی توضیح داد: در روش تهیه سور آپک، خرمای نیمرس یا رنگگرفته را به مدت حدود ۲۴ ساعت در محلولهای قلیایی یا شور (آب و نمک) گذاشته میشود و نتیجه این فرایند، خرمایی با بافت ترد، طعم ملس است که به دلیل ویژگیهای خاص خود، مورد استقبال بازارهای محلی و منطقهای قرار دارد.
وی همچنین اظهار داشت: علاوه بر ارقام زودرس، شهرستان سراوان دارای ارقام دیررس نیز هست که برداشت آنها تا پایان آبانماه ادامه دارد. از جمله مهمترین این ارقام میتوان به خرمای هَلیله اشاره کرد که به دلیل بافت مناسب، طعم شیرین و مقاومت بالا، از جایگاه ویژهای در بازار برخوردار است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سراوان در پایان خاطرنشان کرد: همانطور که در سراسر شهرستان مشاهده میشود، وجود ارقام متنوع خرما از جمله ربی و هلیله و بهصورت عمده مصافتی، شرایط اقلیمی مناسب، خاک حاصلخیز، و از همه مهمتر دانش بومی کشاورزان سراوان، ظرفیت و چشماندازی روشن برای توسعه نخلداری و افزایش بهرهوری فراهم کرده است. باتوجهبه کیفیت بالای خرمای تولیدی در سراوان، میتوان امیدوار بود که این محصول نهتنها در بازارهای داخلی، بلکه در صادرات منطقهای و فرامنطقهای نیز بیشازپیش بدرخشد.
ارسال دیدگاه