دانا گزارش می دهد؛
انتخابات نظام پزشکی در گرداب شائبههای دخالت دولت/ آزمونی سرنوشتساز برای استقلال جامعه پزشکی
انتخابات پیشروی سازمان نظام پزشکی در حالی برگزار میشود که حاشیههای پررنگ از جمله ردصلاحیتها و شائبه دخالت دولت، این رویداد صنفی را به آزمونی سرنوشتساز برای استقلال جامعه پزشکی بدل کرده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ انتخابات سازمان نظام پزشکی ایران، نهادی که قرار است نماد استقلال صنفی پزشکان و مدافع حقوق آنان در برابر ساختارهای تصمیمگیر باشد، این روزها بیش از هر زمان دیگر در کانون توجه افکار عمومی و رسانهها قرار گرفته است. اگرچه این انتخابات در بستر قانونی مشخص و با آئیننامههای مصوب برگزار میشود، اما حواشی پررنگتر از همیشه، اصل ماجرا را تحتالشعاع قرار داده است.
آنچه بهویژه حساسیتها را دوچندان کرده، صدور بیانیههای متعدد از سوی برخی افراد ردصلاحیتشده و همزمان، ورود نهادهای دولتی به عرصه انتخابات است؛ رخدادی که از دید بسیاری از پزشکان و کارشناسان، شائبه دخالت بیرونی و کاهش استقلال این نهاد صنفی را بهدنبال دارد؛ به بیان دیگر، نگرانی اصلی آن است که انتخابات پیشرو بهجای انعکاس اراده بدنه پزشکان، به ابزاری برای مهندسی سیاسی و اعمال نفوذ دولت یا نهاد ریاست جمهوری تبدیل شود.
نظام پزشکی در ذات خود یک نهاد صنفی است که بر پایه رأی و اعتماد پزشکان شکل میگیرد و قرار است صدای آنان در عرصه سیاستگذاری سلامت باشد. اهمیت این انتخابات از آنجاست که ترکیب هیأتمدیرههای آینده میتواند در موضوعاتی حیاتی همچون تعیین تعرفهها، مقابله با موج مهاجرت پزشکان، تعامل با وزارت بهداشت و حتی تنظیم مناسبات مالی بیمهها با مراکز درمانی نقشی تعیینکننده ایفا کند؛ اما وقتی نشانههای دخالت دولت پررنگ میشود، آیا میتوان به استقلال واقعی نظام پزشکی امید داشت؟
در نگاه بسیاری از اعضای جامعه پزشکی، صدور بیانیههای اعتراضی توسط ردصلاحیتشدگان، فارغ از درست یا غلط بودن محتوای آنها، زنگ خطری است برای اعتماد عمومی؛ وقتی بخشی از بدنه احساس کند صدای منتقدان بهطور سیستماتیک حذف میشود، طبیعی است که مشارکت کاهش یافته و مشروعیت انتخابات زیر سؤال برود.
از سوی دیگر، برخی مسئولان دولتی با رد این اتهامات تأکید دارند که ورود دولت به انتخابات صرفاً در چارچوب «نظارت قانونی» صورت گرفته و هیچ ارادهای برای دخالت یا جانبداری وجود ندارد؛ آنان حتی معتقدند انتشار بیانیهها و فضاسازیهای رسانهای بخشی از بازی انتخاباتی گروههای بازمانده است و نباید آن را نشانه دخالت مستقیم نهاد ریاست جمهوری دانست.
با این حال، تجربه تاریخی جامعه پزشکی در سالهای گذشته نشان میدهد هرگاه دولتها کوشیدهاند نقش پررنگتری در انتخابات ایفا کنند، پیامد آن چیزی جز بیاعتمادی، کاهش مشارکت و تضعیف جایگاه سازمان نبوده است؛ اکنون نیز همین خطر بهوضوح احساس می شود.
باید توجه داشت که نظام پزشکی صرفاً یک نهاد صنفی کوچک نیست، بلکه جایگاهی استراتژیک در نظام سلامت کشور دارد. هرگونه خدشه به استقلال آن میتواند پیامدهایی فراتر از درون صنف داشته باشد.
با وجود همه نگرانیها، انتخابات پیشرو همچنان میتواند به فرصتی برای بازسازی سرمایه اجتماعی بدل شود؛ مشروط بر آنکه هیأتهای اجرایی و نظارت با شفافیت و عدالت عمل کنند؛ انتشار عمومی فرآیند بررسی صلاحیتها، پاسخگویی روشن به اعتراضات و تضمین بیطرفی، میتواند بخشی از بیاعتمادیها را ترمیم کند.
در این مسیر، پرهیز از جانبداری سیاسی و مقاومت در برابر فشارهای احتمالی دولت ضروری است. اگر چنین شود، جامعه پزشکی بار دیگر به این باور خواهد رسید که سازمان نظام پزشکی، خانه امن صنفی آنان است و نه ابزار چانهزنی سیاسی.
فراتر از جامعه پزشکی، این انتخابات در واقع آزمونی برای دولت چهاردهم نیز محسوب میشود؛ دولتی که در آغاز کار با شعار «اعتمادسازی» و «بازگرداندن امید» روی کار آمد، اکنون باید نشان دهد در عمل نیز به استقلال نهادهای صنفی پایبند است یا خیر. هرگونه شائبه دخالت مستقیم نهاد ریاست جمهوری، عملاً سرمایه سیاسی دولت را در میان نخبگان پزشکی و دانشگاهی تضعیف خواهد کرد.
این در حالی است که دولت در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگر به همراهی پزشکان و متخصصان نیاز دارد؛ چه در مدیریت بحران دارو، چه در مقابله با چالش مهاجرت نیروی انسانی متخصص و چه در سیاستگذاریهای کلان حوزه سلامت. بنابراین، مداخله احتمالی در انتخابات نظام پزشکی میتواند هزینههای سنگینی برای دولت در پی داشته باشد.
گفتنی است؛ انتخابات نظام پزشکی ایران، بیش از آنکه یک رخداد صنفی محدود باشد، صحنهای برای نمایش نسبت دولت و جامعه تخصصی کشور است.
اگر هیأتهای نظارت و اجرایی موفق شوند استقلال و شفافیت را حفظ کنند، این دوره میتواند نقطه عطفی برای احیای اعتماد و تقویت جایگاه سازمان باشد؛ اما اگر بیانیههای ردصلاحیتشدگان و نشانههای دخالت بیرونی درست از آب درآید، خطر فروپاشی سرمایه اجتماعی و انفعال جامعه پزشکی جدی خواهد بود.
به بیان دیگر، این انتخابات نه تنها سرنوشت ترکیب هیأتمدیرهها، بلکه جایگاه کل نظام پزشکی و حتی بخشی از نظام سلامت کشور را رقم خواهد زد. آزمونی بزرگ که نتیجه آن نشان خواهد داد آیا استقلال جامعه پزشکی پاس داشته میشود یا در گرداب سیاست گرفتار خواهد شد.
ارسال دیدگاه