گزارش دانا از نشست خبری هفته کتاب ۱۴۰۴؛
نظربلند: ۲۶ افتتاحیه، ۱۷ هزار برنامه و جایزه ملی "همخوان" برای این هفته در راه است+فیلم
دبیرکل نهاد کتابخانه های کشور، از ورود به "دهه سوم فعالیت مستقل" با دو شعار اصلی "ارتقای خدماترسانی" و "دسترسی برای همه" خبر داد و گفت: بازآفرینی کتابخانهها به عنوان مراکز فرهنگی پویا و افتتاح ۲۶ کتابخانه جدید و رونمایی سه کتاب تقریظشده رهبر انقلاب در هفته کتاب پیش رو خواهد بود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ساعت ۱۰ صبح یکشنبه، سالن همایشهای نهاد کتابخانههای عمومی کشور مملو از خبرنگاران، کتابداران و فعالان فرهنگی بود. آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد، اعلام کرد: "ما در آستانه دهه سوم فعالیت مستقل هستیم؛ دههای که کتابخانه دیگر فقط قفسههای کتاب نیست، بلکه فضایی زنده برای یادگیری، گفتگو، خلاقیت و تعامل اجتماعی است – نسل چهارم کتابخانهها را در ایران کلید زدهایم." این نشست خبری، که به مناسبت سیودومین هفته کتاب و کتابخوانی برگزار شد، نقشه راه نهاد برای سالهای پیش رو را ترسیم کرد.
کتابخانه برای همه: از نوزاد تا سالمند، از شهر تا عشایر
نظربلند ابتدا به مفهوم "کتابخانه برای همه" پرداخت و گفت: "سن، جنسیت، تحصیلات یا مکان جغرافیایی نباید مانع دسترسی به کتاب شود." او از خدمات ویژه برای گروههای خاص خبر داد: ۶۲ بخش نابینایان با خط بریل و کتابهای صوتی، ۳۰ بخش ناشنوایان با محتوای تصویری و زبان اشاره، و برنامههای اختصاصی سالمندان با فونت درشت و نشستهای خاطرهگویی. کارگروههای تخصصی این بخشها تشکیل شده و گزارش عملکردشان بهزودی عمومی میشود.
برای مناطق صعبالعبور، طرحهای خلاقانهای اجرا میشود: کتابخانههای سیار با ۶۷ خودرو که ۵۰۰ نقطه روستایی و عشایری را پوشش میدهند، "پیک کتاب" برای ارسال پستی، و "کولهسیار" که کتابداران با کولهپشتی به درب منازل میروند. نظربلند تأکید کرد: "عدالت فرهنگی یعنی کتاب به دست کودکی در دورافتادهترین نقطه برسد."
شبکه عظیم ۴۲۲۹ نقطه خدمت: از پیشخوان شهری تا تالار مطالعه
دبیرکل نهاد آمار دقیقی ارائه داد: ۲۷۴۱ کتابخانه و پیشخوان در شهرها، ۸۰۰ کتابخانه روستایی، حدود ۵۰۰ کتابخانه سیار، و ۱۸۸ تالار مطالعه مستقل. این شبکه، ۲.۵ میلیون عضو فعال دارد و ۷۵۰۰ کتابدار به عنوان "سفیران فرهنگی محلی" عمل میکنند. نظربلند گفت: "هر کتابدار، نقطه تماس مستقیم با مردم است؛ او نه تنها کتاب امانت میدهد، بلکه برنامه فرهنگی اجرا میکند."
تحول دیجیتال: از اپلیکیشن تا تصمیمگیری دادهمحور
همراستا با سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد به سمت هوشمندسازی حرکت کرده است. سامانه هوشمند مشاوره کتاب، سامانه تصمیمگیری مبتنی بر داده، و پلتفرم مشارکت خیرین برای مدیریت کمکها راهاندازی شدهاند. نظربلند اعلام کرد: "بهزودی اپلیکیشنی داریم که کاربر با اسکن بارکد، کتاب مناسب سن و علاقهاش را پیدا کند."
تمرکز ویژه بر کودکان و نوجوانان: از بوتکمپ تا جذب خانواده
یکی از ستونهای اصلی دهه سوم، نوجوانان هستند. نظربلند گفت: "کودکان را جذب کردیم، حالا نوبت نوجوانان است." طرح "بوتکمپ طراحی برای نوجوانان" با حضور ۱۰۰ کتابدار منتخب از میان ۵۰۰۰ متقاضی در کرمان و همدان برگزار شد. هدف: تبدیل کتابخانه به "پاتوق امن" برای این گروه سنی با برگزاری کارگاههای رباتیک، گیمینگ آموزشی و کلابهای کتاب.
توسعه فیزیکی: ۲۶ افتتاحیه جدید و بازطراحی ۷۲ کتابخانه
سیامک محبوب، معاون توسعه کتابخانهها و ترویج کتابخوانی، جزئیات را تکمیل کرد: در ۱۰ ماه گذشته، ۲۴ کتابخانه جدید اضافه شده، ۴۰ کتابخانه در ۱۴ استان بازطراحی و بهرهبرداری شده، و ۳۲ کتابخانه دیگر در ۸ استان در حال نوسازی است. کتابخانههای مرکزی گیلان، مازندران، هرمزگان، اراک و کرمانشاه بیش از ۸۰ درصد پیشرفت دارند و بهزودی افتتاح میشوند.
در حوزه سیار، ۱۰ خودرو جدید اضافه شده و ۸ دستگاه دیگر در حال تحویل است. از ابتدای سال، ۱.۲ میلیون جلد کتاب به ارزش ۲۰۰ میلیارد تومان خریداری و ۱۵۷ عنوان نشریه در ۸۷ هزار نسخه توزیع شده – بخش عمده برای کودکان و نوجوانان.
هفته کتاب ۱۴۰۴: ۱۷ هزار برنامه، ۳ رونمایی و جایزه ملی
محبوب برنامههای هفته کتاب را فاش کرد:
- ۲۴ آبان (روز کتابدار): جایزه ملی "همخوان" با ۱۲ نشان خرد برای کتابداران و فعالان ترویج. تاکنون ۴۲۳۶ پرونده ثبت شده (۷۹ نفر خبرنگار کتاب). تقدیر گروهی، جایزه نقدی، نشان دائمی در کتابخانه و طبقه تشویقی ماهانه.
- رونمایی سه کتاب تقریظشده رهبر انقلاب: "خانمها" (راوی: نازعلینژاد، بنیانگذار دو کتابخانه)، "همسفر آتش" و "تب ناتمام".
- نشستهای علمی: "نقش خانواده در سواد خواندن" و "تجربه کاربران کتابخانه".
- رویدادهای تاریخی: گرامیداشت صدمین سالگرد کتابخانه شیخ شهابالدین اهلی در اهر و رونمایی نسخ خطی نخجوانی در تبریز.
- افتتاح ۲۶ کتابخانه جدید + پویش اهدای کتاب + بخشودگی جریمه دیرکرد.
- ۱۷ هزار برنامه محلی: از قصهگویی برای کودکان تا کارگاه نویسندگی برای نوجوانان – هر کتابخانه بر اساس نیاز محله طراحی میکند.
حمایت از کتابداران: از فوقالعاده ویژه تا کمک رفاهی
نظربلند از اقدامات رفاهی خبر داد: ۵۰ درصد فوقالعاده ویژه، طرح همافزا برای بازنشستگان، حق مسکن برای اولین بار، شیفتبندی قانونی، حقوق پنجشنبه، و پاداش ویژه هفته کتاب. او گفت: "کتابدار شایسته حقوق شایسته است."
سفرهای استانی: ۷۰۰ کتابدار چهرهبهچهره
در ۱۰ ماه، ۱۴ سفر استانی انجام شد (با احتساب معاونان، ۲۰ استان). اهداف: ارزیابی مدیریت، افتتاح پروژهها، و گفتوگوی مستقیم با کتابداران. بیش از ۷۰۰ نفر برای اولین بار مشکلاتشان را رو در رو مطرح کردند.
تعامل بینالملل و خیرین
عضویت در مؤسسات جهانی، دیدار با رئیس کتابخانههای عراق، و پلتفرم دیجیتال برای کمک خیرین از دیگر اقدامات بود.
چالشها و نیاز به حمایت دولت و مجلس
نظربلند صریح گفت: "مشکلات ساختاری مثل قراردادها و جذب نیرو نیاز به حمایت دولت و مجلس دارد. تعامل با استانداران و کمیسیونهای تخصصی آغاز شده و قول همکاری دادهاند."
نهاد کتابخانهها: متولی قانونی از ۱۳۸۲
بر اساس قانون مصوب مجلس، نهاد کتابخانههای عمومی کشور تنها مرجع رسمی اداره این شبکه عظیم است.
جمعبندی اختصاصی از نشست
نشست خبری ۱۸ آبان، نوید دههای طلایی برای کتابخوانی داد: کتابخانههایی که دیوار ندارند، خدماتی که سن نمیشناسند، و کتابدارانی که قهرمانان محلیاند. با ۴۲۲۹ نقطه خدمت، ۲.۵ میلیون عضو، ۷۵۰۰ سفیر فرهنگی، ۲۶ افتتاحیه و ۱۷ هزار برنامه، هفته کتاب ۱۴۰۴ آغازگر تحولی عمیق خواهد بود. آیا این بار، کتاب واقعاً به خانه هر ایرانی راه پیدا میکند؟ پاسخ در دستان ماست – با یک عضویت ساده شروع کنید.
به گزارش راه دانا؛ نهاد کتابخانهها از قفسههای خاکگرفته به مراکز فرهنگی پویا جهش کرده است. تحول دیجیتال، تمرکز بر نوجوانان، عدالت فرهنگی در مناطق محروم، و حمایت از کتابداران، ستونهای دهه سوم هستند. هفته کتاب، فرصتی برای پیوستن به این موج است – کتابخانه بعدی، شاید در محله شما افتتاح شود.
ارسال دیدگاه