یک آتش و سه گزارش؛
محیطزیست در آتشسوزی الیت تمامقد پای کار بود
جنگلهای الیت که بخشی از هیرکانی هستند آبان ماه امسال دچار آتش سوزی شد که در همان ساعات اولیه بروز آتش نیروهای حفاظت محیطزیست و منابع طبیعی در محل حاضر و با کمک همدیگر موفق به اطفای حریق شدند، بعد از آن مجلس شورای اسلامی سه گزارش جداگانه با هدف بررسی ابعاد مختلف این اتفاق تهیه کرد که سازمان محیط زیست معتقد است در یکی از آنها جنبه انصاف رعایت نشده و نظرات کارشناسی نیست.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ جنگلهای هیرکانی، یکی از قدیمیترین و ارزشمندترین اکوسیستمهای جهان با قدمت بیش از ۴۰ میلیون سال و ثبتشده در فهرست میراث جهانی یونسکو، در ماههای اخیر بارها طعمه حریق شدهاند. آتشسوزی اخیر در منطقه الیت (مرزنآباد، شهرستان چالوس، استان مازندران) یکی از شدیدترین موارد بوده که از ۱۰ آبان ۱۴۰۴ آغاز شد و با وجود تلاشهای گسترده، تا اوایل آذر ادامه یافت.
این آتشسوزی در دو مرحله اصلی رخ داد: مرحله نخست از ۱۰ آبان شروع شد و پس از چند روز مهار گردید، اما از ۲۴ آبان با وزش باد و خشکی شدید پوشش گیاهی دوباره شعلهور شد. کارشناسان علت بیش از ۹۰ درصد آتشسوزیهای جنگلی در ایران را انسانی (عمداً یا سهوی) میدانند، از جمله سهلانگاری گردشگران، شکارچیان غیرمجاز یا عوامل مرتبط با تغییر کاربری زمین. خشکسالی مداوم، کمبارشی، گرمایش جهانی و انباشت مواد خشک (برگ و درختان افتاده) نیز شدت حریق را افزایش داد و اکوسیستم را در برابر آن آسیبپذیرتر کرد.
وسعت خسارت و عملیات مهار
برآورد اولیه نشان میدهد حدود ۸ تا ۱۰ هکتار از جنگلهای منطقه الیت (از مجموع محدودهای حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ هکتار درگیر) به طور کامل یا جزئی سوخته است. حدود ۲۰ درصد پوشش گیاهی آسیب دیده و امیدواریم در فصل بهار احیا شود. عملیات مهار با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از محیطبانان، جنگلبانان، نیروهای هلال احمر، امدادگران و مردم محلی انجام شد. تجهیزات داخلی شامل چندین بالگرد، هواپیماهای ایلوشین و ابزارهای زمینی بود. همچنین کمکهای بینالمللی از ترکیه (دو هواپیمای آبپاش، یک بالگرد و هشت نیروی متخصص) و در صورت نیاز از روسیه دریافت شد.
آمار کلی آتشسوزیهای جنگلی در ایران
آتشسوزیهای جنگلی در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. سال گذشته بیش از ۱۸ هزار هکتار (و گاهی تا ۵۰ هزار هکتار) از جنگلها و مراتع کشور سوخت. در هشت ماه سال ۱۴۰۳ حدود ۲ هزار و ۸۰ فقره حریق به وسعت بیش از ۴۸ هزار هکتار و در مدت مشابه سال ۱۴۰۴ حدود ۲ هزار و ۱۷۷ فقره به وسعت بیش از ۵۹ هزار هکتار رخ داد. این روند نشاندهنده تشدید پدیده به دلیل تغییرات اقلیمی و عوامل انسانی است.
واکنشها به گزارش مجلس و انتقادها
پس از آتشسوزی، مجلس شورای اسلامی سه گزارش از کمیسیونهای امور داخلی و شوراها، کشاورزی و فراکسیون محیط زیست تهیه کرد. حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، گزارش کمیسیون امور داخلی را غیرکارشناسی، متناقض و فاقد مبانی علمی خواند. وی تأکید کرد که ادعای کوتاهی سازمان محیط زیست در جلوگیری از برداشت درختان افتاده برای کنترل سوخت، از نظر اکولوژیکی مردود و خلاف قانون تنفس جنگل است. در مقابل، گزارش کمیسیون کشاورزی و فراکسیون محیط زیست علمیتر و قدردان تلاشهای نیروهای امدادی و مردمی ارزیابی شد.
اقدامات پیشگیرانه سازمان حفاظت محیط زیست
سازمان حفاظت محیط زیست با برگزاری جلسات آموزشی تخصصی برای جوامع محلی، تقویت سامانههای هوشمند شناسایی حریق (با همکاری شرکتهای دانشبنیان) و پیشنهاد ایجاد یگان تخصصی اطفای حریق، گامهایی برای پیشگیری برداشته است. تأکید بر مشارکت مردمی و هوشمندسازی حفاظت مناطق طبیعی، از اولویتهای آینده است.
آتشسوزی الیت یادآوری تلخی از تهدیدات رو به رشد جنگلهای هیرکانی است؛ جنگلهایی که با خشکسالی، تغییرات اقلیمی و فشار انسانی روبهرو هستند. حفظ این گنجینه طبیعی نیازمند مدیریت جامع، تجهیزات پیشرفته و همکاری همهجانبه است.
ارسال دیدگاه