• یک‌شنبه ۲۴ مرداد ۱۳۹۵ ۱۰:۲۹
• کد خبر : 855522

• اخبار
• سایر رسانه ها

به نظر می رسد که بوکان از جانب استان، رهاشده و در صدها مورد که باید و می توانند نظارت و پیگیری داشته باشند، کاری انجام نمی دهند.گویا معتقدند که َتَرَکْنَا بَعْضَهُمْ یَوْمَئِذٍ یَمُوجُ فِی بَعْضٍ: آنها را چنان رها می‏کنیم که درهم موج می‏زنند. کهف،99.»

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مُکریان، با این مقدمه آغاز کنم که این یکی از ناخوشایندترین مطالب انتقاد توصیفی اوضاع است که نوشته ام. چنان که یک طبیب نمی تواند در قبال بیماری عزیزانش بی تفاوت و ساکت باشد یک جامعه شناس نیز نمی تواند در قبال آسیب ها و معضلات کشور و به ویژه محل زندگی اش، خونسرد و خنثی بماند. گرچه به دلیل جانیفتادن فرهنگ انتقاد از دیرینه ی سلطه گریِ استبدادمنشانِ تاریخ ایران، غالباً نقد و منتقد، خوشایند عموم که خواهان حفظ وضع موجودند، نبوده و نیست اما به فرموده پروین «هر کسی را وظیفه و عملی است... رشته‌ای پود و رشته‌ای تار است» چرا که بر این باوریم که «رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» احقاف،13.

 رهاشدگی (Triggered, Abandonment) به معنای به حال خود رها نمودن تعمّدی فرد یا جامعه ای است که تلوتلوخوران پیش می رود و دارای ثبات وضعیت و مدیریت کارامد نیست. این رهابودگی و رهاشدگی در دو سطح (استان و شهرستان) و سه زمینه اصلی (مدیریتی، نظارتی و آسیب های اجتماعی) قابل توضیح اند:

سطح اول- استان

شاخص هایی کمّی و کیفی در زمینه های متعدد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و... وجود دارند تا بتوان از روی آنها میزان توجه و اهتمام مسئولین استانی به یک منطقه، شهرستان، اولویت توسعه ای و... را برآورد و سنجش نمود. از جمله این شاخص ها دفعات بازدید و سفر مسئولین استان و مفیدفایده بودن آن، دستاوردها و مصوبات قابل اجرا در شورای برنامه ریزی و توسعه استان، میزان اعتبار و تخصیص بودجه حسب اولویت های تدوین شده، همکاری و نظارت در تصویب و اجرایی نمودن سند توسعه شهرستان، تسریع امور اداری و پیشبرد روند کارهای قانونی، نظارت در عزل و نصب های شهرستان، پیگیری تخلفات و مبارزه با فساد و ترغیب مسئولین محلی به همکاری و صدها موارد دیگر را می توان نام برد. روند نزولی توجه استان به بوکان از نیمه دوم دوران خدمت فرمانداری سابق و نمایندگی مجلس آقای عثمانی آغاز گردید چرا که در برخی موارد هر دو سعی در ارتباط مستقیم با تهران و نادیده انگاشتن و حذف شخصیت های استانی را داشته اند و در برخی موارد دیگر تساهل و تسامح افراطی موجب نادیده انگاشتن بوکان گردید. اکنون بهانه تحریم و کمبود بودجه و... مزید بر نابسامانی های داخلی شهرستان سبب شده تا بیش از پیش، بوکان به جز در هنگامه انتخابات، در انزوا رها شود. ساز وکار مطالبه گری و دریافت حقوق و مزایای استانی در داخل شهرستان هم که شکل نگرفته است. برخی شهرستان های دیگر – مانند خوی، مهاباد- نیز هر کدام با تمام توان و ولع در پی جذب اعتبارات خود و پیشبرد اهدافشان هستند. سهم بوکان از صداوسیمای استانی نیز در حد یک خبر ورزشی یا گزارش وضعیت آب و هواست. هر از گاهی رفت و آمدی استانی به شهرستان و بالعکس هم که عادی است. فلذا به نظر می رسد که بوکان از جانب استان، رهاشده و در صدها مورد که باید و می توانند نظارت و پیگیری داشته باشند، کاری انجام نمی دهند.گویا معتقدند که َتَرَکْنَا بَعْضَهُمْ یَوْمَئِذٍ یَمُوجُ فِی بَعْضٍ: آنها را چنان رها می‏کنیم که درهم موج می‏زنند. کهف،99.»

 سطح دوم- شهرستان

این رهاشدگی در سطح شهرستان، ملموس تر و عینی تر به نظر می آید که در سه زمینه اصلی زیر قابل بحث اند:

زمینه اول- مدیریت

فرمانداری تبدیل به قلعه مرکزی نماینده مجلس شده و عده ای خواص، با تمام اختیارات قانونی و امکانات دولتی و بیت المال، مشغول هستند و الباقی شهر رها شده است. نماینده مجلس هم با اتصال به برخی جریان های سیاسی و جناحی، یکه تازی می کند.بقیه مدیران و روسا هم یا از همان دایره اند یا سکوت و مصلحت و منافع را ترجیح داده اند. امام جمعه محترم که صرفاً مشغول برگزاری نمازجمعه است و شورای شهر آشفته و به هم ریخته است و شهرداری هر روز نقطه ای از دل و روده این شهرستان را بدون برنامه ریزی و چشم اندازی مشخص، بیرون می ریزد. زد و بندها و معاملات و فساد و پرونده سازی و شایعه پراکنی و بداخلاقی نیز غوغا می کند. این خلاصه مدیریت شهری در بوکان است. عده ای دلسوز هم در این مجموعه قرار دارند که با تلاش شبانه روزی سعی در بهبود اوضاع دارند اما متاسفانه قدرت اجرایی و میدان عمل چندانی ندارند. روسای محترم ادارات مختلف و معاونت های آنان نیز بر این نابسامانی و به هم ریختگی مدیریتی و عدم استقلال و اقتدار لازم، ناظر و واقف اند و هر کدام سعی در بهبود حداقل ها در زیرمجموعه با همان امکانات و محدودیت های خود را دارند.

مدیریت شهری در بوکان تبدیل شده به ظاهر و ژستی متین و لبی خندان و چند شعار و تصویر زیبا اما پشت پرده ای شوم و کینه ورزانه که انتظار می رفت شهر فرهیختگان دارای چندین تیم مشورتی و چندین حلقه دانشگاهی و مردمی برای نقل و انتقال ایده ها و طرح ها و برنامه ها باشد. صدها مورد واقعی دیگر را می توان ذکر کرد که مجال نیست اما آیا چنین شهری، دچار رهاشدگی نشده است؟

زمینه دوم-نظارت

درخصوص نظارت شهرستان بوکان ذکر 3 مورد لازم است که

1-امور غیرقانونی و مشکل دار و زدوبندها و رشوه خواری ها و... نیاز به دلیل، مدرک، سند و یا شاکی (عمومی، خصوصی) دارند که مراجع نظارتی بتوانند اقدامی قانونی به انجام برسانند. مگر آنکه این امرغیرقانونی در ملاعام، حوزه امنیت، علیه نظام و بی حرمتی دینی باشد. بنابراین اغلب منفعت طلبان، از این خلأ سوءاستفاده می کنند.

2- رهبر معظم انقلاب در فرمان 8 ماده ای خود تاکید مستقیم نموده اندکه «مسئولان خیرخواه در قوای سه گانه بیاموزید که تسامح در مبارزه با فساد، بنوعی همدستی با فاسدان و مفسدان است. اعتماد عمومی به دستگاههای دولتی و قضائی در گرو آن است که این دستگاهها در برخورد با مجرم و متخلف، قاطعیت و عدم تزلزل خود را نشان دهند. دستی که میخواهد با ناپاکی دربیفتد باید خود پاک باشد. به دست اندرکاران این‌مهم تاکید کنید که بجای پرداختن به ریشه‌ها و ام‌الفسادها به سراغ ضعفا و خطاهای کوچک نروند و نقاط اصلی را رها نکنند.»

3- مطالبه گری عمومی و انزجار از فساد و مشکلات مدیریتی و انعکاس آنها و اعتراض به قانون گریزی ها در جامعه یا وجود ندارد یا بسیاری از مردم، خود به نوعی منافع و کارشان لنگ و گیر یکی از همین اداره هاست. اغلب آنان (نه تماماً) در ظاهر به سخنان حق و زیبا معتقدند اما در عمل به دنبال ترجیح منافع شخصی و صرفاً پیشبرد کار خود به هر روشی هستند. این آفت اپیدمیک سبب شده نوعی سکوت در فضایی ناراضی شکل بگیرد که به دلیل داشتن منفعت یا نقطه ضعف، فرد نتواند حتی انتقاد و اعتراض و یا درخواست توضیح و مدرک هم بنماید. همکاری با نهادهای نظارتی، انتقال نظرات، رفت و آمد مردمی با آنها و شکل گیری تشکل های مدنی سبب می شود تا بازوان نظارتی نیز با دلگرمی و دست پر و مدارک لازم و اقبال عمومی برخورد نمایند.

زمینه سوم- آسیب های اجتماعی

آسیب های اجتماعی، مجموعه وسیعی از معضلات و مشکلات جدی شهرنشینی را شامل می شود مانند مسئله بیکاری، اعتیاد، طلاق، ترافیک، درگیری و منازعه، احتکار و رانت اخبار و اطلاعات (مثلا مناقصه ها، مزایده ها، بخش نامه ها، قوانین و...)، رابطه گرایی و جناح زدگی، حجاب گریزی، ماهواره و شبکه های اجتماعی افراطی، مشکلات جنسی، وضعیت فقرا و حاشیه ها و... که هر یک به نوعی مستقیم و غیرمستقیم، زیاد یا کم، به تک تک شهروندان و افراد این شهرستان، مربوط است. کدام طرح ها و برنامه های عملیاتی برای کاهش یا کنترل و یا پیشگیری از آسیب های اجتماعی به صورت فراگیر و جدی، به انجام رسیده است؟ آیا می توان تمام این آسیب ها را صرفاً بر دوش نیروی انتظامی انداخت و منتظر بود که با امکانات و اختیارات محدود، پروسه پاکسازی و پیشگیری را با موفقیت تمام به انجام برساند؟

 تلاش شبانه روزی برخی از این نهادها، ستودنی و قابل تقدیر است اما به هیچ وجه کافی نبوده و از این لحاظ شهر، رهاشده است. به چند کمپ ترک اعتیاد بسنده شده و بازدیدی از زندان صورت می گیرد و پرونده های سرگردان در دالان های دادگاه ها در رفت و آمدند. هر روز کودکان کار بیشتر می شوند. متکدیان همه جا دیده می شوند و... . این رهاشدگی به مرور سبب کاهش اعتماد عمومی مردم به دستگاه های خدمتگزار، تغییر ارزش های انقلابی به منفعت طلبی سرمایه داری، قدرت گرفتن باندهای زورگیری، سست شدن بنیان خانواده، رونق گرفتن کسب و کار موادفروش ها، فرار سرمایه گذاری و انزوای نیروهای ارزشی می شود و در نهایت به فرموده آیه شریفه َیَذَرُهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ: آنها را در طغیان و سرکشیشان رها می‏ سازد تا سرگردان شوند. اعراف،186.» حاصلی جز سرگردانی آن جامعه، به بار نمی نشیند.

 راهکارها و پیشنهادها

برای کسانی که به عقلانیت و درایت، اهمیت می دهند و بر وظایف شهروندی و اهمیت کیفیت زندگی نسل بعد اهتمام می ورزند، توده تاسف آسمان دل زلال و ذهن پاکشان را فرا می گیرد اما شناخت و تشریح وضعیت موجود به وضوح، خود، راهکارها را عیان و برجسته می سازد که برخی از آنها عبارت اند از:

1-مبارزه با فساد

دستگاه های نظارتی و نهادهای مرتبط استان و شهرستان، فسادهای موجود را به صورت جدی پیگیری نموده و برخورد نمایند تا شبهه های ایجاد شده در اذهان عمومی مرتفع گردد و زمینه برای رشد سوءاستفاده های دیگر مهیا و مطبوع نباشد. حمایت مردمی و روشنگری صاحبنظران و همراهی دلسوزان می تواند موجبات افزایش دلگرمی بیشتر و اتحاد و همبستگی جامعه را فراهم آورد. عزل برخی شخصیت ها و منزوی نمودن برخی دست اندرکاران، رونمودن برخی پرونده ها، شفاف سازی برخی پشت پرده ها، ارائه گزارش های مالی و عملکردی برخی اداره ها - مانند شورا و شهرداری و فرمانداری و...- می تواند بخشی از این فرایند باشد.

2- امیدبخشی

شور و نشاط بخشی و امیددهی به جامعه در اصل بر عهده مجموعه مدیریتی شهرستان و به ویژه اداره های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، شورای شهر و شهرداری است که در قالب زیباسازی و مبلمان شهری، ایجاد فضای سبز، رونق بخشی به کسب و کار و کاهش عوارض، برگزاری کنسرت ها، مسابقه ها و جشنواره ها، ورزش های عمومی، پخش موسیقی و فیلم در اماکن عمومی برنامه ریزی شده، ارائه گزارش مصور و مستند از پتانسیل ها و نقاط قوت و برجسته شهرستان، قدردانی از خانواده های موفق و یادواره شخصیت های شهیر محلی، بهره گیری از صداوسیمای استانی و غیره که همه ی این اقدامات به صورت مستمر می توانند موجی از امیدبخشی را به جامعه تزریق نمایند و نیازمند بودجه و اعتبارات آنچنانی نیز نیست.

3- وفاق استانی

درمان رهاشدگی، بروز محبّت و ایجاد رابطه صمیمانه و حلقه اتصال بیشتر و ارزش گزاری و در آغوش کشیدن مردم و جامعه است. این می طلبد که مسئولین استانی، حساب برخی مسئولین شهرستانی را با مردم جدا بدانند و برای این مردم خدمات لایق و شایسته اشان را ارائه دهند و بدانند که مدیون این مردم هم هستند و نباید در دام جناح گرایی و تبعیض و محرومیت افزایی و تعصب قومی و مذهبی گیر کرد چرا که اعتلای هر نقطه از این سرزمین پهناور، کمک به اعتلای ملی است. جذب نیروهای لایق این شهرستان در مدیریت های استانی، دعوت به همفکری اساتید و صاحبنظران بوکان در جلسات استانی، افزایش بازدیدها و سفرهای مسئولین استان به بوکان، افزایش سعه صدر و برنامه های تولیدی صداوسیمای مرکز استان در بوکان و... می توانند بخشی از این وفاق استانی و همگرایی بیشتر باشد تا بخشی از حق سومین شهرستان این استان نیز ادا شود.

* دکتر غفور شیخی/ جامعه شناس و مدرس دانشگاه

انتهای پیام/م

• برچسب ها
• #
• #
• #
• #