کتابی خواندنی در حوزه جامعه شناسی

کتاب «مبانی و اصول جامعه شناسی اسلامی» اثر دکتر یونس و با ترجمه جمشیدیها در چهارده فصل تدوین شده است.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اکنون چند سالی است که توجه مجامع علمی کشور به حوزه علوم انسانی بومی و اسلامی افزایش یافته است و در این راستا به لطف دغدغه متفکران مسلمان، بازار نشر در این حوزه نیز رونقی نو یافته است. در این بین، حوزه جامعه شناسی و علوم اجتماعی از حوزههایی است که جامعه شناسان مسلمان و متعهد را به تکاپو واداشته است و منجر به تولید آثاری نو در این عرصه شده است. موضوع بومی سازی و اسلامی سازی در حوزه علوم اجتماعی به واسطه جایگاه ویژهای که این عرصه در میان علوم انسانی دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. علوم اجتماعی در واقع عرصه ای است که به سبب حضور مساله «فرهنگ» به عنوان یکی از موضوعات اصلی مورد مطالعه آن، بستری مهم برای تبیین و ترمیم فضای فرهنگی کشور است. از همین روست که رهبری معظم انقلاب نیز در سخنان خود در باب علوم انسانی، تاکیدی ویژه بر این حوزه دارند.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا,

ترجمه کتاب «مبانی و اصول جامعه شناسی اسلامی» از تلاشهای کوچک اما ارزندهای است که در این عرصه انجام شده است. نویسنده کتاب دکتر فرید یونس، جامعه شناس افغانی الاصل ساکن آمریکا میباشد. یونس، مدرک دکتری خود را در رشته جامعه شناسی از دانشگاه سان فرانسیسکو دریافت کرده است. وی همچنین صاحب مقالات و کتب مختلفی در حوزه های موضوعی جامعه شناسی است. علاوه بر این کتاب، «برابری جنسیتی در اسلام»، «امپریالیسم دموکراتیک: دموکراتیزاسیون در برابر اسلامی سازی»، «فرهنگ اسلامی: مطالعهای در باب انسان شناسی فرهنگی» از دیگر آثار او به زبان انگلیسی هستند. یونس همچنین پس از یازده سپتامبر مطالعات گسترده ای را در باب خشونت و صلح با تمرکز بر افغانستان انجام داده است.

مترجم کتاب دکتر غلامرضا جمشیدیها عضو هیئت علمی و از موسسان گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. وی که دکترای خود را در سال 1376 در رشته جامعه شناسی از دانشگاه منچستر انگلستان دریافت کرده است، اکنون با مرتبه دانشیاری در دانشگاه تهران مشغول به تدریس میباشد. از جمشیدیها آثار متعددی در حوزه تالیف و ترجمه با تمرکز بر حوزههای نظریه های جامعه شناسی، اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان و نیز جامعه شناسی تاریخی به چاپ رسیده است.

کتاب «مبانی و اصول جامعه شناسی اسلامی» اثر دکتر یونس و با ترجمه جمشیدیها در چهارده فصل تدوین شده است. فصول چهارده گانه کتاب عبارتند از: «توحید»، «مدینه، اولین جامعه اسلامی»، «بنیان جامعه اسلامی»، «مفهوم امت»، «جامعه پذیری اسلامی»، «طبقات اجتماعی»، «روابط نژادی»، «مسائل جنسیتی»، «جامعه شناسی سیاسی در اسلام»، « نظام اقتصادی اسلام»، «انحراف اجتماعی از منظر اسلام»، «جامعه شناسی آموزش و پرورش از منظر اسلام»، «سلامتی و رژیم غذایی»، «پویایی اجتماعی و تغییر اجتماعی» .

نویسنده تلاش کرده است تا در این کتاب با ترکیب مفاهیم اسلامی و جامعه شناختی گامی در جهت معرفی امکان تحقق جامعه شناسی اسلامی بردارد. فرید یونس میکوشد تا از دیدگاهی اسلامی به سوال های بنیادی جامعه شناختی مانند جامعه پذیری، طبقات اجتماعی، مساله نژاد، مساله جنسیت و... پاسخ دهد. رویکرد نویسنده در کتاب ترکیبی از استدلالها و تحلیلهای جامعه شناختی با ارجاع به متون دینی است و همین مساله، خواندن کتاب را جذابتر میکند. همچنین تاکید نویسنده بر نشان دادن عملی و مصداقی جامعه شناسی اسلامی بوده و صرفا در کلی گوییهایی مرسوم در این حوزه متوقف نمانده است؛ مروری بر تنوع عناوین فصول چهارده گانه کتاب، موید این موضوع است. مضاف بر این موارد، نوآوری کتاب آن هم در مغرب زمین، طرح مفاهیم جامعه شناسی اسلامی، توحید، نبوت و مفهوم امت است. در این میان، ترجمه روان کتاب نیز مطالعه آن را برای علاقه مندان بسیار آسان کرده است. نقطه قوت دیگر ترجمه کتاب این است که مترجم تلاش کرده تا با بهرهگیری از نظرات کارشناسان این حوزه، برخی اصلاحات لازم پیرامون پاره ای مستندات تاریخی صدر اسلام، مباحث فقهی و استفادههای نا به جا از آیات قرآن را- با حفظ ساختار کتاب- انجام دهد و از این حیث مخاطب می تواند با خاطری آسوده نسبت به مستندات اطمینان داشته باشد.

تالیف کتاب «مبانی و اصول جامعه شناسی اسلامی» بر چند اصل اساسی استوار بوده است که کلیت کتاب را تحت تاثیر قرار میدهد. نویسنده معتقد است« طبق جامعه شناسی اسلامی، جامعه اسلامی نمی بایست نتیجه قراردادیِ متغیرهای اجتماعی و عوامل اقتصادی از قبیل روش تولید یا کار افرادی که ابزار تولید را کنترل می کنند، باشد؛ بلکه طرح بزرگی است که توسط خالق ایجاد شده است. البته در طرح این مطلب بایستی به تفاوت میان «آنچه هست» و «آنچه باید باشد» توجه داشت.» دکتر یونس ضمن تاکید بر اهمیت قوانین الهی در جامعه شناسی اسلامی و قرار گرفتن همه تعاملات اجتماعی در این حیطه، بر اصول زیربنایی تحول جامعه در اسلام اشاره می کند و اظهار میدارد که «جامعه در اسلام پدیده ای ایستا و ثابت نیست، بلکه متحرک و پر تکاپو می باشد. این بدان معناست که بر اساس پیشرفتهای بشری، جامعه هنجارهای خود را تغییر میدهد اما اصول زیربنایی یعنی قوانین بنیادی و فطری آن یکسان باقی می مانند.»

کتاب دکتر یونس را در مجموع باید کتابی موجز اما پر مغز برای علاقه مندان به جامعه شناسی بومی واسلامی دانست. این کتاب در 159 صفحه توسط انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است و با قیمت 10 هزار تومان به فروش میرسد.