بازخوانی فرهنگ در سالی که گذشت (۲)؛
سال کم فروغ سریال های تلویزیون/ نصف گیشه سینما برای کمدی ها
در سال ۱۴۰۱ علی رغم اینکه نزدیک به ۳۰ مجموعه نمایشی در ژانرهای مختلف و از شبکه های مختلف تلویزیون به نمایش درآمد اما به جز یکی دو سریال، آمار پایین مخاطبان خبر از کم فروغی جعبه جادویی در حوزه سریال داشت.
به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مطابق هر سال بنا داریم تا در گزارش های متعدد یک بازخوانی از حوزه فرهنگ در سال 1401 داشته باشیم و مهمترین اتفاقات، حاشیه ها و مسائل مهم حوزه هایی همچون سینما، تئاتر، تلویزیون، کتاب و ادبیات، شبکه نمایش خانگی، موسیقی و هنرهای تجسمی را مورد خوانش قرار دهیم تا از اتفاقات خوش، خرسند و با امیدواری بیشتر دل خوش به سال جدید باشیم و از اتفاقات تلخ درس بگیریم تا پلی برای مسیر آینده باشند.
نصف گیشه سینما برای کمدی ها
سال 1400 فیلم سینمایی «دینامیت» به کارگردانی سید مسعود اطیابی فاتح گیشه سینماهای ایران شد و اطیابی بار دیگر در سال 1401 با دو فیلم «افرادی» و «بخارست» این رکورد را تکرار کرد. فیلم سینمایی «انفرادی» با فروش 77 میلیاردی و «بخارست» با فروش 43 میلیاردی خود رتبه های اول و دوم گیشه سال 1401 را از آن خود کردند؛ فیلم سینمایی «بخارست» همچنان به فروش خود ادامه می دهد و قرار است تا عید فطر بر پرده سینماها باشد. همچنین فیلم سینمایی «سگ بند» به کارگردانی مهران احمدی توانست با فروش 42 میلیارد و 147 میلیون تومان رتبه سوم گیشه را از آن خود کند.
در سال 1401 فیلمهای کمدی انفرادی، بخارست، سگ بند، چپ راست، چند می گیری گریه کنی 2، شادروان، خط استوا، بانک زده ها و کوزوو بر پرده سینماها به نمایش درآمدند که در مجموع با فروش 202 میلیارد و 457 میلیون تومان، نیمی از فروش کل گیشه سینمای ایران را به خود اختصاص دادند.
اجتماعی های پرفروش
در سال 1401 ژانر اجتماعی حضور درخشانی در سینمای ایران داشت و جوان ترها گوی سبقت را از قدیمی های سینما ربودند و فیلم هایشان در گیشه با استقبال تماشاگران مواجه شد. فیلم سینمایی «علف زار» اولین ساخته کاظم دانشی با بازی متفاوت پژمان جمشیدی در نقش یک قاضی دادگاه، به تهیه کنندگی بهرام رادان توانست با فروش 22 میلیارد و 112 میلیون تومان رتبه نخست این ژانر را مال خود کند. بعد از آن آخرین ساخته آیدا پناهنده با عنوان «تی تی» توانست حضوری جذاب را در گیشه تجربه کند و با فروش 21 میلیارد و 545 میلیون تومان، تماشاگران شاهد بازی متفاوتی از الناز شاکردوست و هوتن شکیبا بودند. فیلم سینمایی «ابلق» به کارگردانی نرگس آبیار به نمایش درآمد که موفق شد با فروش نزدیک به 21 میلیارد تومان رتبه سوم گیشه این ژانر شود. در مجموع 30 فیلم در این زانر اکران شدند که توانستند 154 میلیارد و 740 میلیون توماتن برای گیشه درآمدزایی کنند.
سال کم فروغ سریال های تلویزیون
یک مرور کلی بر سریالهایی که از ابتدای سال 1401 روی آنتن شبکههای مختلف رفتند، کافی است تا به کیفیت عملکرد تلویزیون در تولید و پخش سریالها در سالی که رو به پایان است، پی ببریم. مجموعههای نوروزی و پس از آن سریالهای رمضانی توفیق ویژهای در جذب مخاطب به دست نیاوردند، مجموعههای کمدی شبکههای مختلف پربیننده نشدند، سریالهای چند فصلی که در طول سال روی آنتن رفتند، انتظارات را برآورده نکردند. امسال مجموعههایی مانند «زیرخاکی 3» و «مستوران» نیز روی آنتن رفتند که حسابشان از دیگر آثار جداست و مجموعههای موفقی بودند، اما به دلیل تعداد کم این سریالها، میتوان کارنامه سریالی تلویزیون در سال 1401 را «کمفروغ» دانست.
در سالهای اخیر مرکز افکارسنجی صداوسیما، تحقیقاتی در زمینه میزان بینندگان سریالها و برنامههای تلویزیون در بازههای زمانی مختلف انجام میداد و نتایج نظرسنجیاش را به صورت آماری منتشر میکرد. این نظرسنجیها که ملاک ارزیابی استقبال مخاطبان از تولیدات تلویزیون در نظر گرفته میشد، از سال 1400 به صورت نامنظم منتشر میشد و تغییراتی هم در آن اتفاق افتاد. به عنوان مثال نوروز امسال، تنها آمار «زیرخاکی» به عنوان پربینندهترین سریال اعلام شد و میزان مخاطب «نجلا 2»، «پلاک 13»، «خداداد» و «دردسرهای شیرین» با عدد و رقم منتشر نشد. آمار میزان بیننده سریالهای تکراری، هم به صورت ناقص و غیرشفاف منتشر شد. حالا مدتی است که از انتشار میزان بینندگان سریالهای تلویزیون در مرداد، شهریور، پاییز و زمستان خبری نیست.
نوروز 1401، جز «زیرخاکی» با 69.2 درصد مخاطب که تبدیل به یکی از معدود برندهای تلویزیون شده، آماری از میزان مخاطبان دیگر سریالها منتشر نشد، اما آمار مخاطبان سریالها در رمضان امسال ناامیدکننده بود. مجموعههای رمضانی در مقایسه با سریالهای رمضان 1400، با افت مخاطب مواجه شدند و پرمخاطبترین سریال یعنی «نجلا 2» فقط حدود 27 درصد بیننده داشت. «خوشنام» با 26 درصد مخاطب و «از سرنوشت 4» نیز با 21 درصد بیننده در جایگاه دوم و سوم بودند. پخش آثاری با کمتر از 30 درصد بیننده در مناسبتی مانند رمضان یک شکست در کارنامه سریالی تلویزیون است. پخش سریالهای کممخاطب همچنان در ماههای بعد ادامه داشت. نیمه اول تیرماه سریال «تازه وارد» شبکه سه تنها 10.4 درصد مخاطب داشت و در نیمه دوم، «برف بیصدا میبارد 2» و «مستوران» با 36 و 18.5 درصد مخاطب پرمخاطبترین سریالها بودند.
در سال 1401، دست تلویزیون از پخش کمدیهای خوب و پرمخاطب نیز خالی بود. در تعطیلات نوروز، فصل سوم مجموعه «زیرخاکی» روی آنتن رفت و با جذب 69 درصد بیننده توانست مانند فصول قبل مورد توجه قرار بگیرد، اما دیگر سریال کمدی نوروز یعنی «خداداد» با قصهای کلیشهای و شوخیهای ضعیف با استقبال مواجه نشد و سریال «خوشنام» که رمضان امسال روی آنتن رفت نیز کیفیت بالایی نداشت. دیگر سریالهای کمدی مانند «آزادی مشروط» در شبکه یک، «وضعیت زرد 2» و «جزر و مد» در شبکه دو، «چشمبندی» و «کتونی زرنگی» در شبکه سه و «زیر یه سقف» در شبکه نسیم نیز مجموعههای موفقی نبودند و نظر مخاطبان را جلب نکردند. میتوان گفت تنها کمدی قابل دفاع و پربیننده تلویزیون در سال 1401 مجموعه «زیرخاکی 3» است.
طبیعتا سریالهایی که در فصل اول با استقبال فراوان مخاطبان روبهرو میشوند، ادامه پیدا میکنند، اما تلویزیون سریالهای ناکام خود را در فصل دوم و سوم تولید میکند. غیر از «زیرخاکی 3» که سریال پربینندهای است، امسال مجموعههای دنبالهداری مانند «از سرنوشت 4» و «وضعیت زرد 2» از شبکه دو روی آنتن رفتند که به ترتیب تنها حدود 26 و 10 درصد بیننده داشتند. سریال «نجلا 2» هم با وجود کیفیت قابل قبول فصل اول، اما در فصل دوم ضعفهای زیادی داشت و بیننده فراوانی جذب نکرد.
ارسال دیدگاه