چرا فسفر برای گیاه ضروری است؟
فسفر یکی از عناصر پرکاربرد و مهم در اجزای مختلف موجودات زنده و حتی خاک محسوب می شود. بنابراین می توان گفت که یکی از اجزای ضروری یک خاک حاصلخیز برای رشد گیاه، فسفر است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ فسفر یکی از عناصر پرکاربرد و مهم در اجزای مختلف موجودات زنده و حتی خاک محسوب می شود. بنابراین می توان گفت که یکی از اجزای ضروری یک خاک حاصلخیز برای رشد گیاه، فسفر است. فسفر در اجزا و عملکردهای مختلف گیاهان مثل فتوسنتز، تنفس، ذخیره و انتقال انرژی، انتقال آب، رشد و نمو گیاهان نقش دارد. گیاهان برای رشد مطلوب خود به سطح مناسبی از فسفر در خاک احتیاج دارند. از این رو فسفر در رشد گیاهان کشاورزی و بهره وری محصولات نیز بسیار حائز اهمیت است. در ادامه بیشتر با نقش کودهای فسفر در کشاورزی و نحوه به کار بردن آنها آشنا می شویم.
نقش فسفر در رشد گیاهان چیست؟
فسفر یک عنصر شیمیایی است که بخش قابل توجهی از سیاره زمین از آن تشکیل شده است. این عنصر به طور طبیعی در تمام سلول های زنده یافت می شود و به همین دلیل وجود آن برای تداوم حیات و بسیاری از عملکردهای حیاتی موجودات ضروری است. فسفر یکی از عناصر اصلی خاک های حاصلخیز است و برای تداوم حیات و رشد گیاهان ضروری است. این عنصر در ساختار DNA، RNA و غشا سلول های گیاهی حضور دارد و حتی در تولید انرژی آنها نیز ضرورت دارد. از این رو فسفر یکی از مهم ترین مواد مغذی است که به کودها اضافه می شود تا از رشد و تولید مناسب محصولات کشاورزی اطمینان حاصل شود.
یکی از مهم ترین دلایلی که باعث می شود تمام گیاهان به صورت مستمر به فسفر احتیاج داشته باشند این است که در اصلی ترین فعالیت آنها یعنی فتوسنتز و تولید انرژی نقش دارد. فسفر بخش مهمی از مهم ترین ناقل انرژی یعنی ATP است که در تامین و انتقال انرژی مورد نیاز بخش های مختلف گیاه نقش دارد. از این رو فسفر نه تنها در ساخت اجزای مختلف گیاه، بلکه برای ریشه و گلدهی، ساخت سلول های گیاهی، تولید بذر و میوه و حتی رشد طولی و عرضی گیاهان نیز ضروری است.
تاریخچه استفاده از فسفر در کشاورزی
استفاده از فسفر در کشاورزی به قرن نوزدهم، یعنی زمانی که دانشمندان با نقش فسفر به عنوان یکی از مواد مغذی گیاهان آشنا شدند بر می گردد. در آن زمان دانشمندان و گیاه شناسان متوجه شدند که گیاهان در خاکی که غنی از فسفر است رشد بسیار بهتری دارند و محصولات یا میوه های بیشتری نیز تولید می کنند. در نتیجه این کشف کودهای فسفاته ابداع شدند که برای غنی سازی خاک ها مورد استفاده قرار گرفتند. از آن زمان تا کنون اغلب کودهای شیمیایی علاوه بر نیترات، از مقدار قابل توجهی فسفات نیز تشکیل شده اند. به طوری که برخی کودهای مایع مثل اسید فسفریک کشاورزی، صرفا به منظور تقویت فسفات خاک به کار برده می شوند.
چرا فسفر برای گیاهان ضروری است؟
همانطور که قبلا اشاره کردیم، فسفر یکی از ضروری ترین عناصر برای رشد گیاهان محسوب شده و نقش های کلیدی متعددی در ساختار و عملکرد آنها ایفا می کند. از مهم ترین دلایل ضرورت فسفر برای گیاهان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· ریشه و میوه دهی: یکی از اصلی ترین دلایل ضرورت فسفر برای رشد گیاهان، کمک به توسعه و رشد ریشه ها و جذب مواد مغذی و آب بیشتر است. همچنین این عنصر به صورت مستقیم روی تعداد و کیفیت میوه و دانه های گیاه تاثیرگذار است که مهم ترین علت نیاز محصولات کشاورزی به فسفر است.
· تولید و انتقال انرژی: فسفر در فتوسنتز (تولید انرژی) و واحد مولکولی انرژی (انتقال انرژی) نقش دارد.
· ساخت اجزای ساختاری: فسفر بخش مهمی از نوکلئیک اسیدها است که در تولید DNA و RNA که ساختار ژنتیکی گیاهان هستند، نقش اصلی دارد.
· سیستم ایمنی: در تحقیقات جدید فسفر نقش قابل توجهی در ایمنی گیاهان نسبت به بیماری ها دارد و به همین دلیل از آسیب به محصولات کشاورزی نیز جلوگیری می کند.
· تنظیم PH: فسفر در تنظیم PH خاک و فضای داخل سلولی گیاهان نقش داشته و به همین دلیل یک عنصر ضروری برای حفظ کیفیت خاک و زنده ماندن گیاه محسوب می شود.
از این رو فسفر یک عنصر ضروری مثل نیتروژن است که در رشد گیاهان و خصوصا محصولات کشاورزی نقش دارد.
چرا از فسفر در تولید محصولات کشاورزی استفاده می شود؟
فسفر یک ماده شیمیایی مغذی و ضروری برای گیاهان محسوب می شود و به همین دلیل در تولید محصولات کشاورزی نیز حائز اهمیت است. اما گذشته از این موضوع کود فسفر در حال حاضر یکی از مهم ترین کودهایی است که کشاورزان به آن احتیاج دارند. از آنجایی که گیاهان و محصولات کشاورزی باعث تحلیل میزان فسفر در خاک می شوند، پس از گذشت چند سال ممکن است یک خاک غنی از فسفر، به خاکی فقیر از این عنصر تبدیل شود. کود اسید فسفریک مایع به همین منظور طراحی شده است تا کمبود فسفر در خاک را جبران کند.
مزایای استفاده از اسید فسفریک در کشاورزی
علی رغم تمام مواردی که گفتیم ممکن است برخی کشاورزان از کودهای فسفر در کشاورزی استفاده نکنند. اما خرید اسید فسفریک کشاورزی مزایای فوق العاده ای به دنبال دارد برخی از آنها عبارتند از:
· تقویت فتوسنتز و افزایش رشد گیاهان
· تسهیل رشد ریشه و جذب بهتر آب، مواد مغذی و سایر کودها
· تقویت ساقه و برگ های محصولات
· تشکیل گل، دانه و میوه های بیشتر و باکیفیت تر
· ترویج یکنواختی محصول
· پر شدن زمین کشاورزی
· افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری ها
· بلوغ سریع تر گیاهان
· بهبود کیفیت کلی محصولات
· افزایش تثبیت نیتروژن خصوصا در حبوبات و غلات
البته زمانی از اسید فسفریک استفاده می شود که خاک زیر کشت از نظر فسفر غنی نباشد. با این حال در کشور ما اغلب زمین های زیر کشت به دلیل فعالیت های کشاورزی مداوم از نظر فسفر فقیر هستند؛ علاوه بر این سایر کودها نمی توانند به خوبی این کمبود را برطرف کنند. به همین دلیل در اغلب موارد می توان اثرات کمبود فسفر را در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی مشاهده کرد. اما با استفاده از اسید فسفریک کشاورزی می توان به خوبی این کمبود را حداقل تا یک سال برطرف نمود.
چگونه از اسید فسفریک در کشاورزی استفاده می شود؟
استفاده از اسید فسفریک کشاورزی بسیار راحت است و کافی است غلظت آن را اضافه کردن آب کاهش دهند. میزان استفاده از اسید فسفریک بسته به کمبود خاک، 7 الی 10 لیتر به ازای هر هکتار است. از اسید فسفریک می توان در ابتدای مسیر آبیاری و سیستم آبرسانی استفاده کرد. توجه داشته باشید که افزایش زمان تماس فسفر محلول با خاک، باعث تثبیت فسفر در خاک می شود و می تواند تا مدت زمان بیشتری به نیازهای کشاورزی پاسخ دهد. از این رو می توان در خاک هایی ظرفیت تثبیت فسفر بالایی دارند، اسید فسفریک را به صورت قطره ای و در مدت زمانی طولانی افزود تا دوام بیشتری در خاک داشته باشد.
ارسال دیدگاه