دانا گزارش می‌دهد؛
سکوت مسئولان میراث فرهنگی در سرنوشت پرتره شاه قاجار!
۶بیش از ماه از تایید شدن سرقت نقاشی مظفرالدین شاه می‌گذرد و استرداد پرتره مظفرالدین شاه در دستور کار قرار گرفت، حال باید دید در این ایام مسئولان میراث فرهنگی چه اقدامی برای بازگشت آن انجام داده است؟!.
به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی دانا؛ ۶ ماه از خبر دزدیده شدن پرتره مظفرالدین شاه قاجار اثر کمال‌الملک می‌گذرد، گم شدن پرتره قاچار در آن ایام در صدر اخبار بود و واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.
انتشار خبر مفقود شدن این تابلو، واکنش‌هایی را در فضای مجازی برانگیخته و حرف‌های ضد و نقیض زیادی درباره جعلی بودن پرتره مطرح بود تا اینکه خروج غیرقانونی تابلوی مظفرالدین‌شاه تأیید شد. دراین پرتره مظفرالدین‌شاه قاجار یونیفرم مخصوص به تن کرده که با مدال‌هایی زینت بخشیده شده است. او کلاه سیاه پردار جواهرنشانی به سر دارد و درحالی که سبیل‌هایش را تاب داده، به روبه‌رو خیره شده است.
ماجرا زمانی شروع می‌شود که رضا کسروی پژوهشگر تاریخ در بررسی‌هایش از آثار کمال‌الملک به عکس بی‌کیفیتی از پرتره مظفرالدین‌شاه برمی‌خورد و پس از تحقیق و پژوهش متوجه گم شدن پرتره شاه قاجار می‌شود که بلافاصله آن را رسانه‌ای می کند.
بلافاصله برخی از مسئولان کاخ گلستان به این موضوع واکنش نشان دادند و حتی مدعی شدند این پرتره در سال ۱۳۷۸ از کشور خارج شده و ۲۳ فروردین ۱۳۷۹ (یازدهم آوریل سال ۲۰۰۰) در حراجی کریستیز لندن به مبلغ ۴۴ هزار و ۶۵۰ پوند انگلیس فروخته شده و حتی اطلاعات آن در وب سایت حراجی موجود است.
مسئولان کاخ گلستان بلافاصله بررسی‌های لازم درباره اصل بودن یا نبودن این پرتره را انجام دادند واز تمامی امین اموال کاخ گلستان درباره وجود چنین تابلویی در فهرست اموال تحویلی به آن‌ها پرس‌وجو کردند که تحقیقات اولیه نشان داد که چنین اثر و تابلویی از پرتره مظفرالدین‌شاه در فهرست تحویلی هیچ یک از این امین اموال‌ها ثبت نشده است.
بررسی‌ها نشان دهنده آن است که کاخ گلستان از زمانی که ابواب جمعی داشته و آثار به امنای اموال تحویل داده شده است، هیچ اسنادی درخصوص تابلو پرتره مظفرالدین‌شاه در فهرست‌های ابواب جمعی کاخ گلستان نبوده است. البته این مجموعه از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ توسط گروهی اداره و آثار شماره‌گذاری شدند، در آن سال‌ها کاخ گلستان در زمره وزارت فرهنگ و هنر و آثار ملی نبود و بخشی از اداره دارایی بود.
براساس دفتر ۱۳۱۷ مکاتباتی با کریستیز انجام شده و آثاری که در این اسناد ثبت شده بود به کشور برگردانده شده و نامه‌های آن هم موجود است. اگر اثری وجود داشت که در اسناد ۱۳۱۷ ثبت شده و در اوایل انقلاب از کشور خارج شده باشد، با نامه‌نگاری‌های انجام شده، بازگردانده شده است.
شنیده‌ها حاکی از آن است که در اوایل انقلاب که حساسیت و حراست از میراث به حد و اندازه اکنون نبود، احتمال خروج این اثر وجو داشت. اشیای کاخ گلستان به طور دقیق که در زمره دفاتر ثبت شده است بین سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ بود. همچنین نباید فراموش کرد که کاخ گلستان در دوره پهلوی موزه بود و مواقعی که مهمان ویژه داشتند، کاخ تعطیل و تبدیل به مهمانسرا می‌شد. در واقع می‌توان گفت طی دهه‌های گذشته کاخ گلستان دستخوش تغییر و تحولات زیادی شده و متولیان متعددی داشته است.
جالب است بدانید کشور ما عضو کنوانسیون استرداد اموال فرهنگی است و اگر اثری از میراث فرهنگی کشور ما در هر کجای دنیا عرضه شود، سازمان میراث فرهنگی می‌تواند به پلیس اینترپل شکایت کند تا اثر را توقیف به کشور مبدا بازگرداند.
به نظر می‌رسد پیش از سال ۱۳۱۲ تابلوهای شاهان قاجار در اوایل دوره پهلوی اول از تالار آینه خارج شده و به بنای خوابگاه منتقل شده‌اند و در دفتر سال ۱۳۱۷ مجددا این تابلو جزو اموال انتقالی از خوابگاه به کاخ گلستان ثبت شده است. در دفاتر سال ۱۳۶۱ که مربوط به وزارت فرهنگ و هنر وقت است، هیچ نشانی از نام تابلو مذکور نیست. قطعا تابلو متعلق به کاخ گلستان است و در فاصله سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱، از مجموعه کاخ خارج و بعدها از طریق قاچاق به خارج از کشور منتقل و به فروش رفته است.
با تحقیقات صفحهٔ اینستاگرامی موزهٔ نقاشی ایرانی مشخص شد پرتره مظفرالدین‌شاه اکنون در «دارالآثار الاسلامیه» در مجموعهٔ خاندان الصباح در کویت نگهداری می‌شود.
به گزارش دانا؛ پرتره شاه قاجار به راحتی از طریق شکایت به کشور بازگردانده می‌شود، همان‌طور که سال‌های قبل برخی از آثار غیرقانونی به خارج از کشور منتقل شده بودند که به موزه‌های ما مسترد شدند. حال باید دید سازمان میراث فرهنگی کشور طی ۶ ماه گذشته چه اقدامی در راستای استرداد پرتره مظفرالدین‌شاه از کویت انجام داده است و اینکه اصلا استرداد پرتره به کشور شدنی است؟!
ارسال دیدگاه