تجلی سیاست خارجی دولت سیزدهم در سفر رئیسی به چین/ روابط تمدنی و نفی یکجانبه‌گرایی
آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران شامگاه چهارشنبه پس از پایان سفر به چین، عازم تهران شد تا با ارمغان تقویت روابط میان قدرت‌های تمدنی ایران و چین و نفی یکجانبه‌گرایی به کشورمان بازگردد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در جریان این سفر و در حضور روسای جمهوری دو کشور، علاوه بر برگزاری نشست مشترک هیات‌های عالیرتبه، ۲۰ سند همکاری به امضای مقامات بلندپایه دو طرف رسید.
رئیس جمهور در این سفر همچنین در برنامه‌هایی جداگانه با مسئولان، اساتید و دانشجویان دانشگاه پکن، جمعی از اندیشمندان و فرهیختگان برتر چین، مسئولان دهها شرکت بزرگ اقتصادی چین و فعالان اقتصادی ایرانی و سایر ایرانیان مقیم این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
دیدارها و توافقنامه‌های امضا شده در این سفر نشان می‌دهد که دو کشور عزم جدی خود را برای ادامه مناسبات کهن خود را حفظ کرده‌اند و قرار است این روابط در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و فناوری بیش از پیش تقویت شود.
شریک قابل اعتماد
از همین رو، رئیس‌جمهوری چهارشنبه در جمع نمایندگان دهها شرکت بزرگ اقتصادی چین از توافق با رئیس جمهوری آن کشور درباره تشریک مساعی دو کشور برای مقابله با یکجانبه‌گرایی خبر داد و گفت: تهران، پکن را شریک قابل اعتماد تجاری برای خود می‌داند و معتقد است که می‌توان از ظرفیت همکاری‌های دو کشور در مسیر توسعه ایران بهره برد.
رئیس‌جمهوری با اشاره به ظرفیت‌های کم‌نظیر اقتصادی و ژئواستراتژیک ایران و نقش بسیار مهمی که ایران در تجارت کالا با آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا دارد، افزود: شرکت‌های چینی می‌توانند از این ظرفیت‌ها برای تبادل کالا و همچنین سرمایه‌گذاری استفاده کنند.
آیت الله رئیسی با استقبال از فعالیت شرکت‌های چینی در زمینه سرمایه‌گذاری اقتصادی و انتقال تکنولوژی تصریح کرد: پیشرفت‌های چین در فناوری‌های نوین و توسعه و پیشرفت شرکت‌های دانش بنیان در ایران زمینه مناسبی برای همکاری ایجاد کرده که باید از آن استفاده کرد.
تاسیس دفاتر تجاری
رئیس جمهوری چهارشنبه شب به وقت محلی در دیدار با ایرانیان مقیم چین، مذاکرات با مقامات چینی در این سفر را موفقیت‌آمیز ارزیابی کرد و گفت: پیگیری و اجرای مصوبات این سفر مسئولیتی مضاعف برای سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن ایجاد کرده است.
دکتر رئیسی همچنین با اشاره به دیدار خود با نمایندگان دهها شرکت بزرگ چینی، عدم اطلاع و آگاهی آنها از ظرفیت‌های بسیار بزرگ در ایران را از جمله موانع موجود در تعاملات اقتصادی این شرکت‌ها با ایران عنوان کرد و گفت: خوشبختانه در طی یک سال و نیم گذشته بیش از ۱۰ دفتر تجاری در کشورهای منطقه با هدف معرفی ظرفیت‌های ایران به تجار و بازرگانان آنها تاسیس شده که لازم است این ماموریت با جدیت دنبال شود.
آیت‌الله رئیسی عضویت در پیمان شانگهای و فراهم شدن ارتباط‌گیری با زیرساخت‌های همه کشورهای عضو آن را از جمله اقدامات مهم دولت در مسیر بسترسازی برای توسعه تجارت خارجی عنوان و اظهار کرد: این فرصت‌ها بسترهای مناسبی برای فعال‌سازی ظرفیت‌های اقتصادی کشور است.
تهدید و تحریم‌های ظالمانه ، فرصت سازی های ملت
آیت‌الله رئیسی همچنین در دیدار با اندیشمندان و فرهیختگان برتر چین گفت: ارتباط کشورهای مستقل با یکدیگر ۲ دستاورد مهم تبادل ظرفیت و خنثی‌سازی تهدید و تحریم‌ها را به همراه دارد؛ ملت ایران از تهدید و تحریم‌های ظالمانه برای خود فرصت‌های زیادی ساخته و در مسیر پیشرفت خود به موفقیت‌های بسیاری دست یافته است.
رئیس جمهوری بر اهمیت نقش مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در بررسی وضع موجود جهان و آسیب‌شناسی آن و همچنین ارائه راهکار آینده‌پژوهانه برای بهبود وضعیت سیاسی اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی جوامع تأکید کرد.
رئیس جمهوری تصریح کرد: امروز شرایط در جهان به گونه‌ای در حال رقم خوردن است که با نفی یک جانبه‌گرایی، اقداماتی نظیر آنچه که آمریکا و هم‌پیمانانش در منطقه و جهان برای سلطه بر ملت‌ها اعمال می‌کنند، در افکار عمومی جهان مطرود و محکوم است.
آیت‌الله رئیسی سلطه فرهنگی و اقتصادی را از روش‌های نوین نظام سلطه برای تسلط بر ملت‌ها عنوان کرد و افزود: امروز بر محققان، پژوهشگران و صاحبان اندیشه در کشورهای مستقل فرض است که به مثابه یک دیده‌بان تیزبین از فرهنگ و هویت‌های تمدنی کشورشان در مواجهه با تهاجمات نظام سلطه، حراست کنند.
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه آنچه دو کشور ایران و چین را در کنار هم قرار داده سابقه تمدنی، مواضع مشترک در مخالفت با یکجانبه‌گرایی، استقلال‌طلبی و نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری است، اظهار داشت: ایران دارای ظرفیت‌های اقتصادی فرهنگی و جغرافیایی عظیمی است که بالفعل شدن این ظرفیت‌ها می‌تواند در رشد و ارتقاء کشورهای منطقه و حتی قاره آسیا بسیار موثر باشد و آینده را به نام آسیا رقم بزند.
وی با بیان اینکه نظام سلطه به دلیل ترس از قدرت‌افزایی کشورهای مستقل، به اقداماتی نظیر ایران‌هراسی و چین‌هراسی روی آورده است، تاکید کرد: اما مسلم این است که آینده جهان شاهد یکجانبه‌گرایی نخواهد بود و چند جانبه‌گرایی در جهان گسترش خواهد یافت که مقدمات آن نیز از هم اکنون قابل مشاهده است.
دنیای نوین ، نظمی نوین ، چند جانبه گرایی
رئیس جمهوری صبح چهارشنبه به وقت محلی، در سخنانی در جمع مسئولان، اساتید و دانشجویان دانشگاه پکن، با بیان اینکه جهان جدیدی در حال شکل‌گیری و نظم کهنه رفتنی است، گفت: دنیای نوین، نظمی نوین می‌طلبد که در آن چندجانبه‌گرایی واقعی، هم‌افزایی حداکثری، همبستگی و دوری هر چه بیشتر از یک جانبه‌گرایی رواج یابد تا در نهایت نظمی عادلانه و منصفانه پدید آید.
آیت‌الله رئیسی با اشاره به پیشینه تاریخی روابط ایران و چین گفت: چین از طریق جاده ابریشم باستانی، جهانی شد و این سعادت و رفاه از رهگذر این مسیر تجاری و بازرگانی در ایران زمین پایداری یافت که نه تنها مهمترین مسیر در تسهیل تجارت و همکاری میان ملت‌های مختلف بوده، بلکه به مثابه ریسمانی فرهنگی جوامع گوناگون را در طول تاریخ به یکدیگر پیوند داده است.
رئیس جمهوری در ادامه با استقبال از ابتکار کمربند-راه از طرف دولت چین تصریح کرد: با احیای این ابتکار در جهان جدید، دو ملت بار دیگر عزم راسخ خود را برای تحکیم دوستی و برداشتن گام‌های استوار در راه توسعه همگون و شراکت راهبردی برای شکل دادن به آینده امیدبخش برای سعادت جامعه بشری نشان داده‌اند.
تجدید پیوند با مسلمانان چین
سفر به چین فرصتی بود تا پیوندهای جمهوری اسلامی ایران با مسلمان چین نیز تجدید شده و توطئه‌ها و تفرقه‌انگیزی‌هایی که علیه جهان اسلام سازماندهی می‌شود، تقبیح و محکوم شود.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی عصر چهارشنبه به وقت محلی در آخرین روز سفر به چین، با حضور در مسجد تاریخی «دونگ سی» پکن با ابراز خرسندی از حضور در جمع نمازگزاران و مسلمانان این شهر، از سابقه بیش از هزار ساله اسلام در چین گفت و افزود: ۲ هزار سال پیش هم جاده ابریشم دو تمدن بزرگ ایران و چین را به یکدیگر مرتبط کرد.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه روابط ایران و چین پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره رو به گسترش بوده است، اظهار داشت: دو کشور بزرگ ایران و چین ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه ارتباطات در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند.
رئیس‌جمهوری استقلال‌خواهی ایران را دلیل دشمنی‌های آمریکا و نظام سلطه با جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: با وجود همه دشمنی‌های آمریکا امروز انقلاب اسلامی ایران توانسته است، قوی‌تر از قبل به حرکت خود در مسیر پیشرفت و توسعه ادامه دهد.
آیت الله رئیسی با بیان اینکه نظام سلطه در تمام توطئه‌های خود علیه ملت ایران شکست خورده است، تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران برای مردم منطقه امنیت‌ساز بوده، اما آمریکا دنبال این بوده که با راه‌انداختن گروه‌های تکفیری در منطقه ناامنی ایجاد کند.
رئیس جمهوری در ادامه به اهانت به مقدسات دینی در کشورهای اروپایی اشاره و خاطرنشان کرد: غربی‌ها به نام آزادی بیان به مقدسات قریب به ۲ میلیارد مسلمان اهانت می‌کنند که این اهانت به همه انسانیت و اقدامی بر علیه آزادی بیان است، اما یقین داریم که این توطئه‌ها و فتنه‌ها ره به جایی نخواهد برد و وضعیت عالم با امید به اصلاح امور به طرف پاکی و نیکی حرکت خواهد کرد و سلطه‌گران و آمریکایی‌ها و نظام سلطه در آینده جهان جایگاهی نخواهد داشت.
نگاه رسانه‌ها و تحلیلگران به سفر
سفر دکتر رئیسی به چین از جمله تحولات مهم بین‌المللی است که نگاه رسانه‌ها، کارشناسان و اندیشکده‌های جهانی را به خود معطوف کرد و تحلیل‌ها و گزارش‌های فراوانی درباره آن منتشر شد.
اغلب این تحلیل‌ها نه تنها تاثیرات این سفر بر مناسبات دو کشور را بررسی کردند بلکه نتایج آن معادلات بین‌المللی و صلح جهانی را نیز مورد توجه قرار دادند.
تارنمای روزنامه گلوبال تایمز چین در گزارشی نوشت: به اعتقاد کارشناسان این کشور ملاقات شی جین پینگ و آیت الله سید ابراهیم رئیسی روسای جمهوری چین و ایران به مشارکت راهبردی دو کشور شتاب بخشید.
کارشناسان چینی گفتند که سفر سه روزه آیت‌الله رئیسی به چین (اولین سفر از زمان روی کار آمدن وی در اوت ۲۰۲۱) اجرای توافقنامه ۲۵ ساله بین دو کشور را تسریع خواهد کرد. این دیدار بین رهبران دو کشور همچنین همکاری‌های دوجانبه را به سطح بالاتری هدایت خواهد کرد و بر اعتماد متقابل عمیق بین دو کشور تاکید می‌کند.
کارشناسان چینی می‌گویند که برخلاف کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه، کشورهای منطقه از جمله ایران به دنبال روابط متنوع با سایر کشورها هستند که اهمیت مثبتی برای ساختن جهانی چندقطبی عاری از هژمونی آمریکا دارد.
«وو سایک» نماینده ویژه سابق چین در امور خاورمیانه به گلوبال تایمز، گفت: هدف از سفر رئیسی به چین، ارتقای بیشتر روابط ایران و چین و اجرای مشارکت راهبردی جامع (توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین) است.
همچنین «ژو یونگ بیائو» مدیر اجرایی مرکز تحقیقات «کمربند و جاده» در دانشگاه لانژو به گلوبال تایمز گفت: برنامه توسعه ملی ایران و استراتژی «نگاه به شرق» با برجام بسیار سازگار است و همکاری‌های عمیق تضمینی برای توسعه عمیق و اساسی است که رشد اقتصادی ایران را تسریع و به تحکیم جایگاه آن در امور حمل و نقل و انرژی کمک می‌کند.
عدنان علامه نویسنده و تحلیلگر ارشد روابط بین الملل لبنانی در گفت‌وگو با ایرنا تاکید کرد که راهبرد نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران یک راهبرد برد - برد است و هم اکنون همپیمانان عربِ آمریکا در منطقه نیز از ایران الگوبرداری کرده و در تلاش برای حرکت در این مسیر هستند.
دیدگاه آمریکایی ها
به باور نهادهای تحلیلی و اندیشکده‌های غربی، نزدیکی ایران و چین به یکدیگر موجب عملیاتی شدن همکاری راهبردی ۲۵ ساله دو کشور می‌شود و چالشی بزرگ را برای نظام تک قطبی دلخواه آمریکا می‌آفریند.
«نشنال اینترست» در مورد انگیزه های چین و ایران برای نزدیکی بیشتر تصریح کرد: دو نظام در ایران و چین دارای ارزش‌هایی هستند که آنها را به هم پیوند می‌دهد. هر دو کشور دموکراسی غربی را مفهومی غیربومی، مهاجم و آسیب‌رسان می‌دانند. الگوی توسعه چین به کشورهایی مانند ایران و کشورهای عربی خلیج فارس بدون دردسرهایی مانند گشایش سیاسی و حقوق بشر نوید شکوفایی و پیشرفت اقتصادی می‌دهد.
بر اساس تحلیل نشنال اینترست، هر دو نظام ایران و چین، ایالت متحده را دشمن خود و قدرتی حقیر می‌دانند. این دو کشور همراه با روسیه، به دنبال تضعیف آنچه به عنوان «نظم جهانی مبتنی بر قوانین به رهبری ایالات متحده» شناخته می‌شود هستند و از جهانی چند قطبی حمایت می‌کنند.
در جهان چند قطبی، چین دارای جایگاهی مهم است و همین موضوع برای کشورهای تجدیدنظرطلب همانند ایران فرصتی برای ایفای نقش بزرگتر از طریق کاهش جایگاه ابرقدرتی آمریکا ایجاد می‌کند.
نشنال اینترست نوشت: موفقیت ابتکار جاده و کمربند چین هم یک ابزار استراتژیک مهم برای چین در رقابت با قدرت های بزرگ است. چین در نظر دارد زیرساخت‌های ایران را بر اساس توافقنامه راهبردی ۲۵ ساله با احداث جاده، پل، بنادر، کارخانه و شهرک های صنعتی بهبود ببخشد. پس از تکمیل، این پروژه‌های زیرساختی، مناطق آزاد تجاری جنوب ایران به ابرپروژه فوق متصل می شوند تا کالاها را به بازارهای خاورمیانه، آسیای مرکزی و اروپا صادر کنند. مشخص است که افتتاح کنسولگری در بندرعباس و نزدیکی بیشتر تهران و پکن این ادغام و اتحاد دو کشور را تسریع می‌کند.
ارسال دیدگاه