هندبال؛ تاریخ سازی جهانی پسران و دختران؛ وویوویچ و ستاره هایش

روایت سال کهنه 1401 با پیرنگ تاریخ سازان جذاب است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سال 1401 برای ورزش ایران یک سال شلوغ و پرحادثه بود. سالی که با فروکش کردن نسبی بحران منحوس کرونا شاهد از سرگیری رویدادهای ورزشی بودیم که در آن اتفاقات ریز و درشتی رقم خورد و در این رویدادهای بزرگ و بااهمیت، نتایجی پر فراز و نشیب رقم زد. مثل هر مسابقه دیگری پیروزی و شکست های ریز و درشتی را در سالی که گذشت، تجربه کردیم که اشکها و لبخندها را به همراه داشت. چهره های پرتعدادی در این سال خبرساز شدند و نام آنها در صدر اخبار جای گرفت تا ورزش یک سال شلوغ و پرهیاهو را تجربه کند. در هندبال روزهای جذابی داشتیم و تیم ایران در تمامی رده های سنی و بخش دختران و پسران جهانی شد تا یک سال رویایی را تجربه کند. روایت این سال رویایی با پیرنگ تاریخ سازان جذاب است.

وسلین وویوویچ

قانون نانوشته ای وجود دارد که می گوید: «ایرانی ها در پروژه های جمعی هیچگاه موفق نیستند» و هندبال ایران یکی از مصداق های اصلی این قانون به شمار می رود. تیم ملی هندبال در طول دو دهه اخیر ستارگان ریز و درشت فراوانی داشته و از غنای فردی بالایی سود برده و همین سبب شده تا هندبال بیشترین تعداد لژیونر در میان رشته های توپی را داشته باشد. ستاره های هندبال ایران در تمام طول این سالها در باشگاه های معتبر و مهم اروپایی از رومانی و لهستان گرفته تا آلمان و اسپانیا توپ زده اند اما این حضور گسترده لژیونرها هیچوقت به تیم ملی هندبال نه تنها کمک نکرده بلکه در جهت معکوس عاملی برای ناکامی این رشته پرستاره بوده. بعد از صعود تاریخی ایران به رقابتهای جهانی و خداحافظی ناگهانی مانوئل فرناندز پروفسور اسپانیایی و سرمربی تیم، فدراسیون هندبال مجبور شد تا برای رقابتهای جهانی به سراغ یک مربی جدید برود. اتفاقی که در نهایت به استخدام وسلین وویوویچ مربی نامدار مونته نگرویی منجر شد که نامی پرآوازه در جهان هندبال دارد. عبور فدراسیون هندبال از مربیان متوسط و بی نام و نشان نظیر کلیموف، ماچک، اسماعیلاجیچ، کاستلو و... و استخدام یک نام بزرگ و پرآوازه و باکیفیت سبب شد تا عصر جدیدی در هندبال آغاز شود. وویوویچ با نام و آوازه بزرگش انحصار سابق لژیونرها در تیم مای هندبال را شکست و برای رقابتهای جهانی به جای تکیه بر لژیونرهای مدعی اما کم بازده سراغ جوانان بااستعداد لیگ ایران رفت و تیم خود را ساخت. اینگونه شد که تیمی که به جهانی سوئد – لهستان رفت، کم لژیونرترین تیم دو دهه اخیر هندبال ایران بود و تنها یک لژیونر داشت. بازیکنان جوان نیز به بهترین شکل پاسخ اعتماد آقای سرمربی اصولگرا را دادند تا تیم جوان و کم تجربه ایران در جهانی لهستان تاریخساز شود.

ایران در مرحله مقدماتی رقابتهای جهانی با تیم‌های شیلی، مونته‌نگرو و اسپانیا همگروه بود که یک پیروزی مقابل شیلی و دو شکست مقابل مونته‌نگرو و اسپانیا حاصل شد و با پیروزی تاریخی مقابل شیلی شاگردان وسلین وویوویچ توانستند برای نخستین بار از گروه خود صعود کرده و در کنار تیم‌های برتر این پیکارها قرار بگیرند. در مرحله گروهی اصلی تیم ایران با تیم های اسلوونی، فرانسه و لهستان همگروه بود که مقابل هر 3 تیم شکست خورد اما نمایش های خوبی ارائه داد و در پایان مسابقات مرحله اصلی در رده بیست و چهارم ایستاد.

اینکه هندبال ایران توانست برای نخستین بار به جمع 24 تیم برتر دنیا راه پیدا کند عنوان بسیار ارزشمندی است که نباید به راحتی چشم روی آن بست اما حریفان اصلی هندبال ایران در آسیا کشورهایی همچون قطر، بحرین، کویت، عربستان، کره‌جنوبی و... هستند که ایران سال‌هاست نتوانسته نمایش قاطع و قدرتمندی مقابل این رقبا داشته باشد. عیار واقعی هندبال ایران در نبرد با این تیم‌ها مشخص شود وگرنه کم گل خوردن از حریفان قدرتمند در میدان جهانی موضوعی نیست که بتوان به آن افتخار کرد! برای تداوم موفقیت و البته بازگشت به سطح نخست هندبال آسیا حفظ سرمربی بزرگی همچون وویوویچ از جمله برنامه‌های اصلی فدراسیون باید باشد. آنچه در راس برنامه های فدراسیون قرار گرفته اما هنوز مشخص نیست که ایران با وویوویچ ادامه خواهد داد یا نه.

تیم ملی هندبال

برای رشته ای که تنها یک بار حضور در رقابتهای جهانی را تجربه کرده و در مقیاس بین المللی تیم بی تجربه و گمنامی به شمار می رود، انتظار درخشش در رقابتهای جهانی یک رویای دست نیافتنی است. اما تیم ملی هندبال ایران در دومین حضورش در رقابتهای جهانی به این رویا هاشور واقعیت زد و تاریخسازی کرد تا ثابت کند در هندبال هم می توان مسیر والیبال و بسکتبال را رفت اگر در این فدراسیون و این رشته برنامه ریزی وجود داشته باشد. رشته ای که در دو دهه اخیر بیشترین صادرات لژیونر را داشته و نه تنها از بقیه رقبای توپی اش در این زمینه پیشی گرفته بلکه تنه به تنه فوتبال در لژیونرسازی زده اما این همه استعداد هیچگاه نتوانستند در کنار هم یک تیم ملی منسجم و موفق بسازند.

در صعود دوم ایران به رقابتهای جهانی هندبال اما فدراسیون دست از نسخه امتحان پس داده قبلی کشید و پلن تازه ای را در دستور کار قرار داد؛ جذب یک مربی بزرگ و نامدار و بارزومه برای تیم ملی. وسلین وویوویچ نام بزرگی بود که به ایران آمد و کاریزما، کیفیت و نامش تیم ملی را ما را کاملا تحت تاثیر قرار داد.

حضور وسلین وویوویچ به عنوان قهرمان جهان و المپیک روی نیمکت ایران اعتبار خاصی به تیم ملی هندبال بخشیده بود که در رقابتهای جهانی کاملا عیان بود. تزریق اعتمادبنفس به تیم ملی و ارائه بازیهای باکیفیت و شکست های خفیف مقابل تیم های بزرگ جهان ثابت کرد که وویوویچ از منظر کیفی تا چه اندازه توانسته روی تیم ایران تاثیر مثبت بگذارد.

فاطمه مریخ

او یکی مریخی است. ستاره ای که آنقدر فوق العاده بوده که همه اعتقاد دارند از مریخ آمده! یک سوپراستار نوظهور در هندبال زنان که در همین ابتدای راه چشم ها را خیره کرده. فاطمه مریخ هنوز به 17 نرسیده اما آنقدر درخشان و شگفت انگیز ظاهر شده که نگاه های جهانی به سمت اوست.

مریخ سال کهنه را با یک نمایش بزرگ و یک افتخار بزرگ و سترگ آغاز کرد. در نخستین روزهای سال نو او به همراه تیم هندبال نوجوانان دختر ایران در رقابتهای قهرمانی آسیا در قزاقستان با کسب 4 برد پیاپی مقابل ازبکستان، قزاقستان میزبان، هند و سوریه قهرمان آسیا شد تا هندبالیست های دختر برای نخستین بار جهانی شوند. این قهرمانی نوبرانه ارزشی دوچندان داشت چرا که نخستین قهرمانی تاریخ هندبال ایران در قاره آسیا در رده مردان و زنان به شمار می رود.

تابستان برای مریخ چیزی جز اتفاقات شگفت‌انگیز نبود، زیرا او در دو تورنمنت جهانی حضور یافت. مریخ در قهرمانی نوجوانان دختر در آسیا به اندازه ای درخشان بود که به یک رده سنی بالاتر رفت و به همراه تیم جوانان دختر در رقابتهای جهانی شرکت کرد و در آن رقابتها در یک رده سنی بالاتر خوش درخشید و حتی در بازی برابر تونس عنوان بهترین بازیکن زمین را از آن خود کرد. بازیکن بغل چپ تیم ملی ایران در مسابقات قهرمانی جوانان جهان ۲۰۲۲ با ۳۸ گل برترین گلزن ایران در آن رویداد شد و در مجموع در رده نوزدهم جدول رده بندی برترین گلزنان قرار گرفت.

چند ماه بعد و رقابتهای نوجوانان دختر قهرمانی جهان در اسکوپیه مقدونیه شمالی صحنه ای برای درخشش مریخ شد. جایی که ستاره تازه از گرد راه رسیده ایران، همه چشمها را از تعجب گرد کرد. او به همراه تیم نوجوانان ایران با با ثبت 2 برد مقابل ازبکستان و سنگال و یک باخت برابر مقدونیه شمالی میزبان این رقابتها برای اولین بار در تاریخ رشته‌های توپی زنان و اولین بار در رشته هندبال در بین ۱۶ تیم برتر جهان قرار گرفت اما آنها در ادامه برابر مقدونیه، ایسلند، سوئد و رومانی شکست خوردند تا ماجراجویی آنها با رتبه شانزدهم پایان پیدا کند.

مریخ در مرحله گروهی این رقابتها در صدر گلزنان قرار گرفت و در بازی برابر سنگال عنوان بهترین بازیکن زمین را از آن خود کرد. تا اولین بازیکن هندبال زنان ایران لقب بگیرد که هم در مسابقات قهرمانی جوانان جهان و هم در مسابقات قهرمانی نوجوانان جهان موفق به کسب جایزه برترین بازیکن میدان شده.

مریخ با به ثمر رساندن ۶۷ گل در ۱۰ بازی در مسابقات نوجوانان و جوانان قهرمانی جهان یک شاهکار شخصی را خلق کرد. شاهکاری که او می خواهد آن را تا رده بزرگسالان و رقابتهای قهرمانی جهان ادامه دهد. اگر تیم ایران به مسابقات بعدی قهرمانی زنان جهانی زنان به میزبانی مشترک دانمارک/نروژ/سوئد در سال ۲۰۲۳ راه پیدا کند، بغل چپ گلزن و تکنیکی ایران که در زمان آن مسابقات ۱۹ ساله خواهد بود، قطعا در جمع مسافران جهانی حضور خواهد داشت تا صاحب یک رکورد تاریخی شود؛ حضور در مسابقات جهانی 3 رده سنی. قطعا هیچ تیمی خود را از یک الماس درخشان محروم نمی کند.

محمد سیاووشی

گلرهای فوتبال در ایران آوازه تاریخی دارند؛ از ناصر حجازی تا احمدرضا عابدزاده اما این تاریخسازی از فوتبال به سایر ورزش ها نیز تعمیم یافته. آنها که همانند فوتبال دروازه دارند و لاجرم دروازه بان در آنها نقش کلیدی بر عهده دارد. هندبال یکی از آنهاست که در سالهای اخیر به اندازه ای اوج گرفته که در آن ستاره ها از جمله گلرها بیشتر به چشم می آیند و می درخشند. هندبال در سالی که گذشت برای دومین بار جهانی شد و این جهانی شدن به آنها فرصت درخشیدن بیشتری داد. آنها پس از درخشش در رقابتهای قهرمانی آسیا سهمیه رقابتهای جهانی لهستان – سوئد 2023 را گرفتند و حضور در ویترین جهانی رقابتها و جدال با غول ها به آنها فرصت یک نمایش جهانی و شورانگیز را داد. در این پرفورمنس جهانی اما یکی بیشتر از بقیه در چشم ها نشست. محمد سیاووشی گلر تیم که با سوپرسیوهای خود به تیم کم تجربه ایران کمک کرد تا در نبرد با غول ها آبروداری کند و تنه به تنه بزرگان بزند. سیاووشی در بازی نخست و فینال گونه برابر شیلی تک ستاره ایران بود و با ایکس های تماشایی در این بازی یک تنه برابر مهاجمان حریف ایستادگی کرد تا هندبال ایران یک پیروزی تاریخی را کسب کند؛ بردی که زمینه ساز صعود تاریخی و غرورآمیز به دور بعد بود. ایکس های سیاووشی به ویژه در ثانیه های پایانی در حالیکه ایران از حریف عقب بود، زمینه ساز برد ایران شد و او را ملقب به آقای ایکس کرد تا جایزه بهترین بازیکن زمین به او برسد. درخشش سیاووشی در جام جهانی تا روز آخر ادامه یافت تا دومین پنالتی پیر برتر جام جهانی هندبال شود. افتخاری سترگ که او را هم ردیف احمدرضا عابدزاده قرار داد که پنالتی گیرترین گلر فوتبال ایران و آسیا بود. عجیب اینکه سیاووشی نیز همانند عابدزاده تباری اصفهانی دارد؛ ظاهرا نصف جهان سرزمین پنالتی گیرهای جهان است!

خبرنگار: سعید آقایی