بازار لبنیات در اوج سردرگمی؛
وعده کاهش قیمت محقق نشد/ مصرفکننده همچنان با قیمتهای بالا روبهروست
با وجود اعلامهای رسانهای گسترده مبنی بر کاهش قیمت چهار قلم لبنی پرمصرف، بررسیهای میدانی خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی راه دانا در سطح بازارهای تهران و چند استان دیگر نشان میدهد که در هفتههای اخیر هیچ کاهش محسوسی در قیمت محصولات لبنی مشاهده نشده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ با وجود اعلامهای رسانهای گسترده مبنی بر کاهش قیمت چهار قلم لبنی پرمصرف، بررسیهای میدانی خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی راه دانا در سطح بازارهای تهران و چند استان دیگر نشان میدهد که در هفتههای اخیر هیچ کاهش محسوسی در قیمت محصولات لبنی مشاهده نشده است. در حالی که وزارت جهاد کشاورزی و برخی رسانههای رسمی از ارزان شدن شیر، ماست، پنیر و کره خبر داده بودند، مصرفکنندگان همچنان با قیمتهای بالا و حتی افزایش نسبی در برخی اقلام مواجه هستند؛ وضعیتی که نشاندهنده عدم ابلاغ رسمی نرخهای جدید، چندصدایی در سیاستگذاری و ناتوانی در اجرای وعدههای دادهشده است.
وعده کاهش قیمت؛ از تریبون صداوسیما تا واقعیت بازار
در اواخر پاییز ۱۴۰۴، همزمان با افزایش دوباره هزینههای تولید، بحث بازنگری در قیمت محصولات لبنی بار دیگر داغ شد. صداوسیما و برخی رسانههای رسمی نرخهای جدیدی برای شیر، ماست، پنیر و کره اعلام کردند و اینگونه القا شد که قیمتها نهایی شده و بهزودی کاهش خواهد یافت. این اعلامها با بازتاب گستردهای همراه بود و انتظار برای ارزانتر شدن لبنیات در میان خانوارها بالا رفت.
اما بررسیهای میدانی خبرنگار راه دانا در میادین میوه و ترهبار تهران، بازارهای سنتی چند شهر بزرگ و فروشگاههای زنجیرهای نشان میدهد که این وعده عملاً به اجرا درنیامده است. قیمت شیر بطری یک لیتری در بسیاری از نقاط همچنان در محدوده ۴۲ هزار تومان به بالا قرار دارد، ماستهای پرچرب و کمچرب تغییری محسوس نداشته و پنیر و کره نیز در سطوح قبلی یا حتی با افزایش جزئی عرضه میشوند.
انجمن صنایع لبنی: هیچ نرخ رسمی ابلاغ نشده است
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران در گفتوگو با خبرنگار راه دانا تأکید کرد: «تاکنون هیچ نرخ رسمی و لازمالاجرایی از سوی مراجع ذیصلاح به واحدهای تولیدی ابلاغ نشده است.» وی افزود: «اعلام قیمت در رسانهها بدون طی فرآیند قانونی و بدون ابلاغ رسمی به تولیدکنندگان، نه قابلیت اجرا دارد و نه میتواند تغییری در بازار ایجاد کند. این سردرگمی فقط موجب بیاعتمادی مصرفکننده و تولیدکننده میشود.»
این مقام صنفی خاطرنشان کرد: «لبنیات کالایی فسادپذیر است و امکان احتکار ندارد. اگر محصولی فروش نرود، به تاریخ انقضا میرسد، به کارخانه بازمیگردد و معدوم میشود؛ یعنی خسارت مستقیم به اقتصاد ملی و زنجیره تولید.»
وزارت جهاد کشاورزی؛ سکوت در برابر سردرگمی بازار
یکی از پرسشهای اصلی این روزها، نقش وزارت جهاد کشاورزی بهعنوان متولی اصلی تولید و تنظیم بازار محصولات دامی است. این وزارتخانه هم مسئول سیاستگذاری در حوزه نهادههای دامی و قیمت شیرخام است و هم باید در هماهنگی با ستاد تنظیم بازار، مسیر قیمتگذاری نهایی را شفاف کند. با این حال، تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ اقدام روشنی از سوی این وزارتخانه برای رفع تناقض میان اعلامهای رسانهای و نبود ابلاغ رسمی مشاهده نشده است.
خبرنگار راه دانا در تماسهای مکرر با روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی، پاسخی دریافت نکرد و تنها به این جملات اکتفا شد: «موضوع در حال بررسی است و بهزودی اطلاعرسانی خواهد شد.» این سکوت طولانی، خود به عاملی برای تشدید بلاتکلیفی در بازار تبدیل شده است.
افزایش هزینههای تولید؛ دلیلی که پنهان نمیماند
فعالان صنعت لبنیات بارها تأکید کردهاند که افزایش قیمت محصولات، بیش از آنکه ناشی از سودجویی کارخانهها باشد، نتیجه مستقیم رشد هزینههای تولید است. قیمت شیرخام در ماههای اخیر افزایش قابلتوجهی داشته، نهادههای دامی با ارز آزاد یا نیمهآزاد تأمین میشوند، هزینه انرژی، حملونقل و بستهبندی نیز بهطور مداوم بالا رفته است.
یک تولیدکننده لبنی در گفتوگو با خبرنگار راه دانا گفت: «ما مجبور هستیم شیر را با قیمت مصوب از دامدار بخریم، اما محصول نهایی را با قیمتی عرضه کنیم که مصرفکننده توان خرید ندارد. این شکاف، حاشیه سود ما را به حداقل رسانده و ادامه فعالیت را برای بسیاری از واحدها غیرممکن کرده است.»
کاهش سرانه مصرف؛ پیامد سیاستهای متناقض
در شرایطی که قیمت لبنیات کاهش نیافته و قدرت خرید خانوارها نیز محدود است، سرانه مصرف لبنیات در ایران بهشدت افت کرده است. کارشناسان تغذیه هشدار میدهند که کاهش مصرف شیر، ماست و پنیر میتواند تبعات جدی برای سلامت جامعه بهویژه کودکان و سالمندان داشته باشد.
کمپینهای نخریدن محصولات لبنی در شبکههای اجتماعی نیز در هفتههای اخیر شکل گرفته که نشاندهنده نارضایتی گسترده مصرفکنندگان است. اما این اقدامات، بهجای حل مشکل، فشار بیشتری بر تولیدکنندگان وارد میکند و چرخه معیوب را تشدید مینماید.
نهاده دامی؛ نقطه شروع زنجیره معیوب
در هفتههای اخیر، تخصیص نهادههای یارانهای به دامدارانی که شیر را با قیمت مصوب به کارخانهها میفروشند، بار دیگر بحثبرانگیز شده است. دامداران میگویند فروش شیر با قیمت مصوب در شرایط تورم هزینهها توجیه اقتصادی ندارد و تولیدکنندگان لبنی نیز معتقدند محصول نهایی با قیمتی عرضه میشود که خریدار ندارد.
این وضعیت به مازاد نسبی محصول در داخل و عدم امکان صادرات منجر شده است. محدودیتهای تجاری، هزینههای لجستیک و رقابت شدید منطقهای، صادرات را به گزینهای غیرعملی تبدیل کرده و تولیدکننده را در بنبست قرار داده است.
نتیجهگیری میدانی: وعدهها محقق نشدند
گزارش میدانی خبرنگار اقتصادی راه دانا در بازارهای تهران، کرج، اصفهان و مشهد نشان میدهد که برخلاف اعلامهای رسمی، قیمت لبنیات کاهش نیافته و در برخی اقلام حتی افزایش جزئی داشته است. این وضعیت، نه به نفع دامدار است، نه تولیدکننده و نه مصرفکننده.
سیاستگذار اکنون بیش از هر زمان به تصمیمگیری شفاف، هماهنگ و قابلاجرا نیاز دارد. وعده کاهش قیمت چهار قلم لبنی، در صورت عدم اجرا، به فهرست بلندبالای وعدههای محققنشده بازار کالاهای اساسی اضافه خواهد شد. تا زمانی که قیمتگذاری دستوری بدون پشتوانه اجرایی و هماهنگی میان نهادها ادامه دارد، بازار لبنیات در تنگنای سردرگمی باقی خواهد ماند و مصرف لبنیات بهعنوان یکی از مهمترین اقلام سبد غذایی خانوار، بیش از پیش کاهش خواهد یافت.
ارسال دیدگاه