بررسی اهمیت و جایگاه "انقلاب های اسلامی" از منظر قرآن (1)
بررسی تحول نظام در جهت اسلامی شدن و تأثیرات آن بر اجتماع
اگر جامعهای همه به سمت انقلابی درست حرکت کردند و جمعی جا ماندند آن جمع بر لبه پرتگاه آتش ایستاده است چرا که انقلاب تنها یک حرکت است؛ برای ادامه آن باید تلاشهای بسیار کرد، امر به معروف و نهی از منکر یکی از موارد مهم آن است.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از طنین یاس، زهرا کریمی نوشت: در این مقالات بررسی می کنیم که انقلاب کردن و در صدر همه آنها انقلاب اسلامی از منظر کتاب خدا چه حکم و جایگاهی دارد و چه عواملی می تواند زمینه ساز ظهور حجت (عج) باشد.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, طنین یاس,,
اسلام آیینی اجتماعی است. زیرا انسان، مدنی الطبع است و دین یعنی: «مجموعه دستورات برای سهولت طی مسیری که ما را به انتهای خوشبختی می رساند.» پس آیین خداگونه نباید مجزا از فطرت آدمی باشد اگر خداوند متعال، انسان را اجتماعی آفریده است حتما برای رفع این نیاز او دستوراتی هوشمندانه را نیز قرار داده است.
خداوند هر موجودی را با توانایی های متفاوتی آفریده؛ همین است که باعث ظهور زندگی اجتماعی می شود و اگر هر فردی سرگرم زندگی خود بود و معنای جامعه به واقعیت نمیپیوست.
دستورات دین را اگر از باب فروع بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که دو اصل مهم "امر به معروف و نهی از منکر" حج، جهاد، خمس، نماز در قلب جمع و جماعت، ذکات، تولی و تبری همه و همه منشأیی اجتماعی دارند. بدیهی است که برای انجام هر یک از این فرامین نیاز به یک جامعه متحد وجود دارد.
خداوند در قرآن آیه 103 سوره آل عمران می فرماید:
وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آن گاه که دشمنان (یکدیگر)بودید، پس میان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید و بر کنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید. این گونه، خداوند نشانه هاى خود را براى شما روشن می کند، باشد که شما راه یابید.
اما با بررسی این آیه و شأن نزول آن می توان نتایج قابل توجهی دریافت کرد.
آیه 103 سوره آل عمران در دورانی نازل شد که اسلام عامل نزدیکی دل های دو قبیله اوس و خزرج بود.
خداوند فرمان چنگ زدن به ریسمان الهی را داد برای عدم تفرقه میان مسلمانان.
نکته
- بعد از اسلام آوردن نیز اتحاد میان مسلمانان اهمیت به سزایی دارد.
- وقتی می فرماید گذشته را به یاد آورید که دشمن یکدیگر بودید یعنی اسلام باعث شد تا دشمنی ها را کنار بگذارید.
- تغییر در زمینه ای مثبت و خداگونه در جهت اسلام یعنی کنار گذاشتن تمام کدورت ها.
- مقایسه قبل و بعد از تحول اسلامی نیز دارای اهمیت می باشد.
این مقایسه نشان می دهد که تغییر از غیر اسلام به اسلام آنچنان است که تغییر از پرتگاه به پناهگاه می باشد. آنهم نه یک پرتگاه عادی بلکه پرتگاه آتش.
چرا آتش؟
زیرا که شاید بتوان از پرتگاه عادی نجات یافت اما از پرتگاه آتش نه.
این بدان معناست که اگر همبستگی در راستای اسلامی شدن و اسلامی ماندن نباشد راه نجاتی برای آن وجود ندارد.
اگر کسی در مسیر یک تحول بزرگ اسلامی نباشد و نخواهد که در مسیر درست قرار بگیرد مثل آن فرد کنار پرتگاه آتش است.
اگر پایی بلغزد و به درون بیفتد دیگر کار از کار گذشته است.
این آیه یکی از مهم ترین آیاتی است که می توان در زمینه اجتماعی بودن دین و دستور برای تحول به آن استناد کرد.
"جمیعا" واژه ای تاکیدی است، نشان دهنده این موضوع که همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و در راه انقلاب کسی جا نماند.
اگر جامعه ای همه به سمت انقلابی درست حرکت کردند و جمعی جا ماندند آن جمع هنوز بر لبه پرتگاه آتش ایستاده اند.
خداوند می فرماید اگر این چنین انقلابی رخ داد افراد در مسیر در پناهند و جز این با یکدیگر برادرند.
در قرآن در آیات دیگر نیز از برادری مومنان سخن گفته شده است.
این برادری یعنی نزدیکی بیش از حد زیرا مثالی بالاتر از این برای نزدیکی نیست، خداوند خواست به ما بگوید که انقلاب در مسیر درست و هدفمند؛ شما به گونه ای کنار هم قرار می دهد که گویی برادران یکدیگر هستید.
اهمیت دیگر این آیه این است که تحول بزرگ هر قدر هم که با تلاش ما صورت بگیرد و با یک رهبری درست، اما در نهایت امر، این خداوند است که ما را یاری نموده و این نعمتی است که شامل حال افراد انقلابی می شود. در نهایت اگر کسی چنین در مسیر باشد امید است که هدایت شود.
آیه بعد یعنی آیه 104 سوره آل عمران در ادامه همین دستور است.
وَلْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَأُوْلَـئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
و باید از میان شما، گروهى، [مردم را] به نیکى دعوت کنند و به کار شایسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند.
انقلاب و تحول نیاز به برنامه ریزی های مدونی دارد.
این تنها ابتدای راه است. انقلاب تنها یک حرکت است؛ برای ادامه آن باید تلاش های بسیار کرد یکی از آن ها همین امر به معروف و نهی از منکر است.
فرمانی که خداوند بلافاصله بعد از آیه 103 سوره آل عمران به ما می دهد.
پس یعنی اگر انقلاب کردی و در مسیر بودید و امر به معروف و نهی از منکر کردید، یعنی عده ای را نیز با خود و با جریان انقلابی همراه نمایید حال رستگارید.
نعمت رستگاری به هر کسی داده نمی شود. پس انقلاب از منظر خداوند چنان مهم است که رستگاری را در پی خواهد داشت.
وَلاَ تَکُونُواْ کَالَّذِینَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُوْلَـئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ
و چون کسانى مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف پیدا کردند، و براى آنان عذابى سهمگین است.
انقلاب کردن سخت است و سخت تر از آن انقلابی ماندن است.
آیه روشن خداوند نعمت برادری است و در کنار هم بودن اگر بعد از ایمان بعد از این تحول بزرگ کافر شدید برایتان عذابی بزرگ است.
خروج از مسیر انقلاب صحیح یعنی ورود به همان پرتگاه آتش و چه عذابی بزرگ تر از آن.
اختلاف در راه می تواند موجب بر هم خوردن انقلاب شده و آن را که در ابتدای راه هست منحرف کند. خروج چند نفر حتی محدود می تواند افرادی بیشتر را به دنبال خود بکشاند و مسیر صحیح را ناصحیح جلوه دهد، برای همین عذاب این افراد بزرگ است.
در مقاله بعدی آیاتی دیگر را در زمینه مشروعیت انقلاب از دیدگاه قرآن بررسی خواهیم کرد و این که چه زمانی نیاز به انقلاب وجود دارد.
ادامه دارد...
اسلام آیینی اجتماعی است. زیرا انسان، مدنی الطبع است و دین یعنی: «مجموعه دستورات برای سهولت طی مسیری که ما را به انتهای خوشبختی می رساند.» پس آیین خداگونه نباید مجزا از فطرت آدمی باشد اگر خداوند متعال، انسان را اجتماعی آفریده است حتما برای رفع این نیاز او دستوراتی هوشمندانه را نیز قرار داده است.
,,
خداوند هر موجودی را با توانایی های متفاوتی آفریده؛ همین است که باعث ظهور زندگی اجتماعی می شود و اگر هر فردی سرگرم زندگی خود بود و معنای جامعه به واقعیت نمیپیوست.
,,
دستورات دین را اگر از باب فروع بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که دو اصل مهم "امر به معروف و نهی از منکر" حج، جهاد، خمس، نماز در قلب جمع و جماعت، ذکات، تولی و تبری همه و همه منشأیی اجتماعی دارند. بدیهی است که برای انجام هر یک از این فرامین نیاز به یک جامعه متحد وجود دارد.
,,
خداوند در قرآن آیه 103 سوره آل عمران می فرماید:
,وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
,و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آن گاه که دشمنان (یکدیگر)بودید، پس میان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید و بر کنار پرتگاه آتش بودید که شما را از آن رهانید. این گونه، خداوند نشانه هاى خود را براى شما روشن می کند، باشد که شما راه یابید.
,,
اما با بررسی این آیه و شأن نزول آن می توان نتایج قابل توجهی دریافت کرد.
,آیه 103 سوره آل عمران در دورانی نازل شد که اسلام عامل نزدیکی دل های دو قبیله اوس و خزرج بود.
,خداوند فرمان چنگ زدن به ریسمان الهی را داد برای عدم تفرقه میان مسلمانان.
,,نکته
نکته
,- بعد از اسلام آوردن نیز اتحاد میان مسلمانان اهمیت به سزایی دارد.
- وقتی می فرماید گذشته را به یاد آورید که دشمن یکدیگر بودید یعنی اسلام باعث شد تا دشمنی ها را کنار بگذارید.
- تغییر در زمینه ای مثبت و خداگونه در جهت اسلام یعنی کنار گذاشتن تمام کدورت ها.
- مقایسه قبل و بعد از تحول اسلامی نیز دارای اهمیت می باشد.
این مقایسه نشان می دهد که تغییر از غیر اسلام به اسلام آنچنان است که تغییر از پرتگاه به پناهگاه می باشد. آنهم نه یک پرتگاه عادی بلکه پرتگاه آتش.
,چرا آتش؟
,زیرا که شاید بتوان از پرتگاه عادی نجات یافت اما از پرتگاه آتش نه.
,این بدان معناست که اگر همبستگی در راستای اسلامی شدن و اسلامی ماندن نباشد راه نجاتی برای آن وجود ندارد.
,اگر کسی در مسیر یک تحول بزرگ اسلامی نباشد و نخواهد که در مسیر درست قرار بگیرد مثل آن فرد کنار پرتگاه آتش است.
,اگر پایی بلغزد و به درون بیفتد دیگر کار از کار گذشته است.
,این آیه یکی از مهم ترین آیاتی است که می توان در زمینه اجتماعی بودن دین و دستور برای تحول به آن استناد کرد.
,"جمیعا" واژه ای تاکیدی است، نشان دهنده این موضوع که همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و در راه انقلاب کسی جا نماند.
,اگر جامعه ای همه به سمت انقلابی درست حرکت کردند و جمعی جا ماندند آن جمع هنوز بر لبه پرتگاه آتش ایستاده اند.
,خداوند می فرماید اگر این چنین انقلابی رخ داد افراد در مسیر در پناهند و جز این با یکدیگر برادرند.
,در قرآن در آیات دیگر نیز از برادری مومنان سخن گفته شده است.
,,
این برادری یعنی نزدیکی بیش از حد زیرا مثالی بالاتر از این برای نزدیکی نیست، خداوند خواست به ما بگوید که انقلاب در مسیر درست و هدفمند؛ شما به گونه ای کنار هم قرار می دهد که گویی برادران یکدیگر هستید.
,,
اهمیت دیگر این آیه این است که تحول بزرگ هر قدر هم که با تلاش ما صورت بگیرد و با یک رهبری درست، اما در نهایت امر، این خداوند است که ما را یاری نموده و این نعمتی است که شامل حال افراد انقلابی می شود. در نهایت اگر کسی چنین در مسیر باشد امید است که هدایت شود.
,آیه بعد یعنی آیه 104 سوره آل عمران در ادامه همین دستور است.
,وَلْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَأُوْلَـئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
,و باید از میان شما، گروهى، [مردم را] به نیکى دعوت کنند و به کار شایسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند.
,انقلاب و تحول نیاز به برنامه ریزی های مدونی دارد.
,,
این تنها ابتدای راه است. انقلاب تنها یک حرکت است؛ برای ادامه آن باید تلاش های بسیار کرد یکی از آن ها همین امر به معروف و نهی از منکر است.
,فرمانی که خداوند بلافاصله بعد از آیه 103 سوره آل عمران به ما می دهد.
,,
پس یعنی اگر انقلاب کردی و در مسیر بودید و امر به معروف و نهی از منکر کردید، یعنی عده ای را نیز با خود و با جریان انقلابی همراه نمایید حال رستگارید.
,نعمت رستگاری به هر کسی داده نمی شود. پس انقلاب از منظر خداوند چنان مهم است که رستگاری را در پی خواهد داشت.
,,
وَلاَ تَکُونُواْ کَالَّذِینَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَأُوْلَـئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ
,و چون کسانى مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف پیدا کردند، و براى آنان عذابى سهمگین است.
,,
انقلاب کردن سخت است و سخت تر از آن انقلابی ماندن است.
,,
آیه روشن خداوند نعمت برادری است و در کنار هم بودن اگر بعد از ایمان بعد از این تحول بزرگ کافر شدید برایتان عذابی بزرگ است.
,خروج از مسیر انقلاب صحیح یعنی ورود به همان پرتگاه آتش و چه عذابی بزرگ تر از آن.
,,
اختلاف در راه می تواند موجب بر هم خوردن انقلاب شده و آن را که در ابتدای راه هست منحرف کند. خروج چند نفر حتی محدود می تواند افرادی بیشتر را به دنبال خود بکشاند و مسیر صحیح را ناصحیح جلوه دهد، برای همین عذاب این افراد بزرگ است.
,,
در مقاله بعدی آیاتی دیگر را در زمینه مشروعیت انقلاب از دیدگاه قرآن بررسی خواهیم کرد و این که چه زمانی نیاز به انقلاب وجود دارد.
,,
ادامه دارد...
,انتهای پیام/خ
]
ارسال دیدگاه