زنانی که برای چرخش چرخ های زندگیشان دست به فرمان می شوند

تقلید از مردان و نسخه‌ برداری از رفتارهای آنان در رانندگی، در نهایت به «مردانه شدن شخصیت زنان راننده» در ناخودآگاه می‌انجامد که تأثیرات پنهان و آشکاری بر روابط خانواده خواهد داشت.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از آناخبر، مسافرکشی زنان مسئله‌ نسبتاً نوظهور فرهنگ ایران و حامل ارزش های نمادین و نشانه ‌ایست. شغل مسافرکشی در عرف مردم ایران نیز، کاملاً مردانه محسوب می‌ شد اما اخیراً با آغاز به کار آژانس ‌ها و تاکسی سرویس‌ های ویژه بانوان و زنان مسافرکشی که بر سر چهار راه ها در کنار دیگر مردان مسافرکش، به دنبال مسافرند، رانندگی مشاغل زنانه نیز وارد شده است.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, آناخبر,

ورود هر چه بیشتر زنان به حضور در عرصه اجتماعی سبب شد تا نیاز به وجود رانندگان خانم برای وسایل نقلیه عمومی احساس شود. از آنجایی که هر روزه زنان زیادی برای انجام امور مختلف و به ویژه کارهای مربوط به مشاغل خود از خانه خارج می شوند، طبیعتا در رفت و آمدهای خود علاقمندی دارند تا با رانندگان خانم در ارتباط باشند. این امر هم سبب ایجاد امنیت بیشتر در جامعه می شود و هم احساس بهتری را به زنان هدیه می دهد.

برای همه ما زنان مواردی پیش آمده است که مجبور می شویم سوار یک تاکسی شویم و بعد زمانی که می بینیم هوا تاریک شده است و راننده یک مرد است و تنها در ماشین حضور دارد از سوار شدن در تاکسی صرف نظر می کنیم و ترجیح می دهیم منتظر بمانیم تا یک تاکسی دیگر از راه برسد که یا یک مسافر زن در آن باشد و یا حداقل طوری باشد که به غیر از راننده یک مسافر هم در آن حضور داشته باشد. این امر بر اساس یک اصل روانشناسی است و آن اینکه زنان و مردان با افرادی از جنس خود احساس بهتری دارند و ناخودآگاه احساس می کنند که لایه امنیتی بهتری آنان را فراگرفته است. به این ترتیب شرایطی پیش آمده است که هم اکنون رانندگان زن در جامعه حضور پررنگی دارند .

اغلب این افراد با دلایل اقتصادی و در اثر سختی ‌های زندگی به این شغل روی می ‌آورند و رفتارشان به علت فضای خیابان و کار فیزیکی، وجه کاملاً خشن‌، تند و مردانه‌ می ‌یابد. اگر چه در مواردی علاوه بر امرار معاش، انگیزه‌ رهایی و گریز از محدودیت‌ ها در این شغل وجود دارد.

دلایل وانگیزه های رانندگی زنان

, دلایل وانگیزه های رانندگی زنان,

حصار امنیتی

, حصار امنیتی,

امنیت از مهمترین مسائل مربوط به زنان است که حضور بی دغدغه در جامعه را برای کار و فعالیت فراهم می آورد و عدم آن عوارض روحی و جسمی بسیاری را سبب می شود. ناهنجاریهای اجتماعی چون ترس از آزار جنسی، متلکهای زننده، شلوغیهای آزاردهنده، لمس اعضای بدن، عدم وجود امنیت ذهنی و عینی در مؤلفه های حمل و نقل عمومی، ترس از تردد پس از تاریکی هوا، سختگیریهای خانواده و …، اعتماد به نفس زنان را از حضور در فضای عمومی کاهش می دهد.

زنانی که دارای مهارت رانندگی و خودروی شخصی هستند، با بهره گیری از حصار امن و آهنین اتومبیل، فضای عمومی را به تصرف خود درآورده اند. البته این بحث در خصوص رانندگان زنی که اقدام به جابجایی مسافر زن می کنند بیشتر است .طبیعتا در مورد رانندگان زنی که در خطوط رانندگی می کنند و مسافران مرد را نیز سوار می کنند صحت پیدا نمی کند. آژانس های بانوان موقعیت مناسب خوبی برای رانندگی زنان با آسیب های کمتری هست چرا که هم امنیت مسافران زن را تامین می کند از طرفی برای خود راننده هم مشکلی ایجاد نمی شود.

کسب درآمد

, کسب درآمد,

مسافرکشی زنان مسئلۀ نسبتاً جدیدی است. در تمامی جوامع و در طول تاریخ، نوعی تقسیم کار بر حسب جنسیت وجود دارد و ماهیت کارهایی که توسط زنان و یا مردان انجام می شود، متفاوت است. رانندگی موتورهای ثابت، مسافربری و حمل کالا، به عنوان مشاغلی که ۹۰ درصد آنها از یک جنس هستند، شغلی مردانه تعریف شده است. شغل مسافرکشی در عرف مردم ایران نیز، کاملاً مردانه محسوب میشد. اما اخیراً با آغاز به کار آژانسها و تاکسی سرویس های ویژه بانوان و زنان مسافرکشی که بر سر چهارراهها در کنار دیگر مردان مسافرکش، به دنبال مسافرند، رانندگیبه حیطۀ مشاغل زنانه نیز وارد شده است. فشار های اقتصادی در زندگی، پدیده ی طلاق وسرپرستی خانواده از جمله دلایلی است که سبب گردیده زنان برای تامین نیاز های مالی خود به شغل رانندگی روی بیاورند.

گریز از محدودیت ها و کسب استقلال

, گریز از محدودیت ها و کسب استقلال ,

برای خیلی از زنان رانندگی و کسب درآمد به نوعی احساس استقلال ایجاد می کند. خیلی از زنها که راننده تاکسی می شوند در کنار در آمد و کار براین باورند که در قالب این کار گشتی هم در خیابان ها می زنند انگار سال های سال محدود بودند و حالا دنبال این هستند که در این قالب کار، خودی هم نشان بدهند.

تأثیرات رفتار رانندگی بر زندگی روزمره زنان

, تأثیرات رفتار رانندگی بر زندگی روزمره زنان,

ورود زنان به دنیای مردانۀ اتومبیل در طول این مدت که این امر رواج یافته است تأثیرات بسیاری بر چگونگی سبک زندگی، تحرک، فراغت، روابط اجتماعی و دیگر ابعاد مختلف زندگی آنان داشته است.

عدم رعایت هنجارهای رسمی جامعه

, عدم رعایت هنجارهای رسمی جامعه,

خصوصی بودن اطاقک فلزی اتومبیل و احساس آزادی در آن، عدم رعایت هنجارهای رسمی جامعه را در بین برخی کاربران در پی دارد. برخی با آزادی در لباس پوشیدن و آرایش، بدون مراقبت در حجاب، با صدای بلند موزیک، در ماشین های خود سیگار کشیده و در عین حال از محدودیت ‌ها، قوانین و کنترل ‌های پوششی و نیز مزاحمت‌ برخی مردان در امان هستند. برای این افراد اتومبیل، با کارکرد متفاوتی از امنیت، به معنای رهایی و آزادی از قید و بندها و امکانی برای خودنمایی، پرستیده شدن، تمایزجویی، به نمایش گذاشتن ذوق و سلیقه در انتخاب لباس، آرایش و مد به شکلی نامرئی و پنهان از میان شیشه ‌های اتومبیل است که می ‌تواند برای آنان ارتباطات جدید و دلخواه بیافریند. سرمایه‌ اقتصادی، مدل خودرو و مهارت ‌های رانندگی، تأثیر بسیاری در اینگونه روابط دارد.

خشونت اتومبیلی

, خشونت اتومبیلی,

اگرچه یکی از انگیزه‌ زنان از اتومبیل شخصی امنیت است، اما این خواسته، به تمامی تحقق نیافته و گاه مردان، از همان پنجره‌ کوچکِ اتومبیل، در قالب‌ کلام و دعوا یا رفتارهای اتومبیلی مانند کورس‌گذاشتن، سبقت، پیچیدن جلوی ماشین، راه ندادن، بوق‌زدن و… امنیت را از زنان سلب می‌ کنند و خشونت پنهانی را به شکلی متمدنانه به ظهور می‌ رسانند.

درهم شکستن کلیشه‌‌ های جنسیتی

, درهم شکستن کلیشه‌‌ های جنسیتی,

کنش رانندگی در واقع نوعی انقلاب زنانه در برابر درک منفعل از زن است که به جای الگوی وابستگی، سکون، ضعف، عدم قدرت و توانایی؛ برای زنان استقلال، درهم شکستن قالب‌ ها، آزادی، اختیار، تغییر در علایق، افزایش روابط اجتماعی و…را به ارمغان ‌آورده و با احساسی از قدرت، کنترل بر خود و دیگری همراه است. زنان معتقدند فراتر از آنکه رانندگی توانسته آنان را برای فعالیت در راستای اهداف شخصی و فرصت‌های زندگی توانمندتر سازد، به لحاظ روحی قدرت و توان انجام کارهای جدید را یافته‌ و به نوعی کنترل زندگی را در دست گرفته ‌اند.

تقلید از مردان و نسخه‌ برداری از رفتارهای آنان در رانندگی، در نهایت به «مردانه شدن شخصیت زنان راننده» در ناخودآگاه می‌انجامد که تأثیرات پنهان و آشکاری بر روابط خانواده خواهد داشت.

تشدید مسئولیت های خانگی

, تشدید مسئولیت های خانگی,

مطالعه تقسیم کار خانگی یکی از موضوعات مهم مطالعات خانواده است. داده ‌ها نشان می‌ دهد اگر چه اتومبیل توانسته بخشی از بار مسؤلیت زنان در حوزه‌ خانواده را متحمل شده و چرخاندن امور زندگی را برای زنان بهتر و سهل ‌تر سازد، اما مسئولیت های مردانه‌ زندگی خانوادگی را نیز بر دوش آنان گذاشته است و بیش از آنکه معنای تجاوز از نقش های تثبیت شده‌ را به همراه داشته باشد، آنان را اسیر کار خانگی کرده است. زنانی که در شغل رانندگی مشغول به فعالیت می شوند جدای از شغل خود باید وظابف ومسولیت های خود در خانه نیز به طور کامل انجام بدهند.

مهمترین عاملی که سبب می شود یک زن رانندگی را انتخاب کند، عامل اقتصادی است.

, مهمترین عاملی که سبب می شود یک زن رانندگی را انتخاب کند، عامل اقتصادی است.,

آقای دکتر سید مهدی اعتمادی فرد پژوهشگر و جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این زمینه می گوید: موضوع ورود زنان به جامعه حمل و نقل را می توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. در واقع مهمترین عاملی که سبب می شود یک زن رانندگی را انتخاب کند، عامل اقتصادی است. این از آن جهت است که رشد هزینه ها در جامعه سبب شده است که هم اکنون شرایطی ایجاد گردد که همه افراد خانواده درگیر کسب درآمد شوند و بخواهند که در ایجاد در آمد برای خانواده سهیم گردند. از همین جا است که زنان هم برآن می شوند تا تامین هزینه کنند. از سوی دیگر خانواده های تک سرپرست نیز روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود و این فرآیند از یک سو به دلیل مرگ سرپرست خانوار و از سوی دیگر به دلیل افزایش روزافزون طلاق ایجاد شده است.طبیعتا زنان پس از متارکه با مردان بلافاصله باید به فکر تامین هزینه جدی باشند و این امر هم برای خودشان و هم برای فرزند و یا فرزندان شان از اهمیت حیاتی برخوردار است. پس رو به رانندگی می آورند. اما جنبه دوم رو آوردن زنان به رانندگی اقتصادی نیست اما به اقتصاد ربط دارد. این جنبه را به نوعی می توان جنبه اجتماعی نامید. افراد علاقمند هستند که به نوعی استقلال نسبی داشته باشند. و اولین چیزی که سبب ایجاد استقلال می شود، درآمد است. تا درآمد نباشد، نمی توان مستقل بود و همین مسئله باعث می شود زنان به دنبال تثبیت نقش های هویتی خود در خانواده سعی کنند شغل نسبتا ثابتی پیدا کنند. رانندگی شغلی است که مسئله تحصیلات و و یا عدم امکان تطابق تحصیلات را پاسخگو است

دکتر اعتمادی فرد در ادامه تاکید می کند که این فرایند یعنی ورود زنان به جامعه رانندگی هم دارای جنبه های مثبت است و هم منفی. در واقع دو لبه دارد. در مورد جنبه های مثبت باید گفت که حضورز بانوان در سیستم حمل و نقل برای بانوان دیگر سبب ایجاد حس امنیت می شود و استفاده از وسایل نقلیه عمومی را برای آنها تسهیل می نماید. در واقع وجود این قشر سبب ایجاد امنیت برای آن دسته از افراد جامعه می شود که به هر حال گروههای خرد و ضعیف تر به شمار می روند. زمانی که یک خانم با ماشینی تردد می کند که راننده آن خانم دیگری است، نه تنها خود او بلکه خانواده اش نیز می توانند با خیال راخت تری این امر را بپذیرند و در کل جامعه آرام تری خواهیم داشت. در واقع حضور این قشر از زنان راننده برای سالمندان هم مفید است. به طور کلی گروههایی که خواهان داشتن لایه امنیتی بهتری هستند می توانند از وسایل نقلیه عمومی با رانندگان خانم استفاده کنند.

این پژوهشگر و استاد جامعه شناس در ادامه لبه منفی رانندگی زنان را برخورد روزانه آنان با رفتارهای منفی جامعه است. در واقع هنوز جامعه ما این پذیرش را ندارد که زنان شغل رانندگی را به عنوان شغل دائم خود بدانند و رانندگان زن هر روز این برخورد را از سوی رانندگان مرد، مسافران و حتی افراد خانواده خود شاهد هستند.

این استاد دانشگاه تهران در نهایت تاکید می کند زنان راننده از آنجایی که ساعات زیادی را در شبکه حمل ونقل عمومی می گذرانند حداقل تبعاتش این است که از خستگی زیادی رنج می برند و مطمئنا به دلیل وجود برخوردهای منفی که از آنها نام بردیم، دچار آسیب های روحی می شوند.

اگر چه حضور روزافزون زنان در شغل رانندگی می تواند به بالا رفتن امنیت زنان در جامع کمک کند. اما نگرانی ‌های جدیدی را نیز ایجاد می‌ کند که اگر درست مدیریت نشود می تواند صدمات جبران ناپذیری را به این قشر تحمیل کند.

انتهای پیام/م

]