یک اشتباه راهبردی در چگونگیِ مواجهه با مسئله «کشف حجاب»/ روش مواجهه اندیشمندانی همچون «آیت الله مصباح» با فتنه های فرهنگی- اجتماعی چگونه بود؟
این نوشته به دنبال آن است که با بهره گیری از آیات قرآن کریم و بیانات امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه، به این سوال پاسخ دهد که چگونه می توان پدیده بی حجابی را با کمترین آسیب اجتماعی مدیریت کرد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ شبیر فیروزیان در یادداشتی نوشت: یکی از اصلی ترین مباحثات این روزهای جبهه انقلاب، مسئله چگونگی مواجهه و سیاستگذاری و قانونگذاری در برابر پدیده «کشف حجاب» است. این نوشته به دنبال آن است که با بهره گیری از آیات قرآن کریم و بیانات امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه، به این سوال پاسخ دهد که چگونه می توان پدیده بی حجابی را با کمترین آسیب اجتماعی مدیریت کرد.
روش قرآنی در مواجهه با فتنه های فرهنگی؛ برخورد سخت با ریشه ها و بسترسازان فتنه
1. قوم حضرت موسی(ع)، در ده روز پایانی غیبت 40 روزة ایشان، با هدایت و طرّاحی حرفه¬ای و رسانه¬ایِ «سامری»، دچار فتنه¬ای عقیدتی- فرهنگی شدند: «گوساله¬پرستی».
حضرت موسی(ع)، پس از بازگشت از کوه طور، ابتدا برادرشان، جناب هارون(ع)- که مسئول هدایت فکری و فرهنگی جامعه بودند- را مؤاخذه کرد که چرا در این ماجرا کوتاهی کرده و به توصیه های او عمل نکرده است؛ و پس از شنیدن پاسخ منطقی و معذورات و مقدوراتِ جناب هارون(ع)، به سراغ عامل اصلی و ریشه و بسترساز فتنه، یعنی سامری رفتند و او را به شدّت مؤاخذه و مجازات کردند:
«قالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِي الْحَياةِ أَنْ تَقُولَ لامِساسَ وَ إِنَّ لَكَ مَوْعِداً لَنْ تُخْلَفَهُ وَ انْظُرْ إِلى إِلهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عاكِفاً لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفاً؛ (موسى(ع)) گفت: برو كه بهره تو در زندگى دنيا اين است كه (هر كس با تو نزديك شود) خواهى گفت با من تماس نگير! و تو ميعادى (از عذاب خدا) دارى كه هرگز از آن تخلّف نخواهى كرد. (اكنون) بنگر به معبودت كه پيوسته آن را پرستش مىكردى و ببين ما آن را نخست مىسوزانيم، سپس ذرات آن را به دريا مىپاشيم!» (طه: 97)
مطابق مضمون این آیه شریفه، حضرت موسی(ع) چند نوع مجازات برای سامری در نظر گرفت:
اولاً او را از همه مظاهر اجتماع انسانى را از او منع نمود؛ و اين خود، يكى از سختترين انواع شكنجهها است.
ثانیاً دو وعده به او داد که فکر کردن راجع به آنها، خود موجب عذاب روحی است؛ اول اینکه به زودی به مرضی دچار می¬شود که همه را از خود دور می¬نماید؛ و دوم اینکه او را به مجازات الهی در روز قیامت واگذار می¬کند و ثالثاً گوساله سامری را سوزاند و خاکسترش را به دریا افکند.
2. منافقان با هدف ایجاد یک پایگاه تشکیلاتی برای فعالیت بر علیه نظام اسلامی و ایجاد تفرقه و درگیری و دوقطبی میان مردم، مسجدی ساختند که بعدها به «مسجد ضرار» نامگذاری شد:
«وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْل؛ (گروهى ديگر از آن منافقان) كسانى هستند كه مسجدى ساختند براى زيان رساندن (به مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه ميان مؤمنان و كمينگاه براى كسى كه با خدا و پيامبرش از پيش مبارزه كرده بود.» (توبه: 107)
پیامبر اکرم(ص) به دستور الهی، مواجهه بسیار شدید و سختی با این مسجد (که ریشه و زمینه ساز فتنه بود) داشتند: اولاً خداوند به پیامبر(ص) دستور داد تا به هیچ عنوان در آن مسجد حضور نیابد: (توبه: 108)
ثانیاً پیامبر اکرم(ص) به یارانش دستور دادند تا مسجد را آتش زده و ویران سازند و محل آن را تبدیل به زباله دان نمایند. درواقع پیامبر(ص) با تخریب مسجد، اجازه پیشروی بیشتر منافقان برای دوقطبی سازی فضای جامعه و ایجاد درگیری و خونریزی را ندادند و با برخورد با ریشه فتنه، طرّاحی هوشمندانه دشمن را در نطفه خفه کردند.
3. قرآن کریم در آیاتی از سوره مبارکه احزاب، با ادبیاتی اقناعی و تبیینی به زنان دستور به رعایت حجاب می دهد:
«يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلابِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً؛ اى پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو جلبابها (روسرىهاى بلند) خود را بر خويش فرو افكنند، اين كار براى اينكه (از آلودگان) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند بهتر است و (اگر تاكنون خطا و كوتاهى از آنها سر زده) خداوند همواره غفور و رحيم است.» (احزاب: 59)
اما بلافاصله در آیه بعد، زمانیکه درباره شبکه «بی¬حجاب¬ساز» (منافقان، بیماردلان و مرجفون) که به دنبال ترویج «فحشا» در جامعه هستند سخن می¬گوید، ادبیاتش بسیار تند، قاطع، صریح و تهدیدآمیز است:
«لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا يُجاوِرُونَكَ فِيها إِلاَّ قَلِيلاً * مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلاً * سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلاً؛ اگر منافقين و آنان كه در دلهايشان بيمارى است، و (همچنين) آنها كه اخبار دروغ و شايعات بى¬اساس در مدينه پخش می¬كنند، دست از كار خود برندارند تو را بر ضد آنان میشورانيم؛ سپس جز مدت كوتاهى نمىتوانند در كنار تو در اين شهر بمانند. * و از همه جا طرد میشوند، و هر جا يافته شوند گرفته خواهند شد و به قتل خواهند رسيد. * اين سنت خداوند در اقوام پيشين است و براى سنت الهى هيچگونه تغييرى نخواهى يافت.» (احزاب: 62-60)
4. هدف از بیان 3 مطلب قرآنی بالا، توجه دادن به این نکته مهم و راهبردی است که در نوع مواجهه با هر فتنه و ناهنجاری سیاسی، فرهنگی و اجتماعی(مانند مسئله «کشف حجاب»)، «اصل اساسی» و «اولویّت»، باید برخورد با «ریشه ها»، «علّت ها» و «زمینه سازان» و «عاملان اصلیِ» ایجاد آن فتنه ها و ناهنجاری ها باشد، نه برخورد با معلول ها و قربانی های کف خیابانی.
«سامری ها» و «منافقانی» که عامل و نفوذیِ دشمن هستند و «شبکه های مولد ناهنجاری های اجتماعی» را ایجاد و تقویت می کنند، باید با برخورد شدید و قهرآمیز حکومت مواجه شوند. «گوساله های سامری» و «مسجد ضرارها»یی که پایگاه ایجاد ناامنی های عقیدتی، فرهنگی و سیاسی هستند باید با مدیریتی دقیق و هوشمند، سوزانده شوند یا تخریب شوند.
توصیه امیرالمؤمنین(ع) در جنگ فرهنگی؛ نگاه راهبردی و گسترده به همه ابعاد نقشه دشمن
5. امام امیرالمؤمنین(ع) در توصیه ای به محمد بن حنفیه که پرچم سپاه در جنگ جمل را به او داده بودند، می فرمایند:
«ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ سُبْحَانَه؛ به انتهای سپاه دشمن بنگر و دیده ات را (از آنچه که اراده ات را سست می کند) فرو افکن و بدان که پیروزی از سوی خداوند سبحان است.» (نهج البلاغه؛ خطبه 11)
این توصیه امیرالمؤمنین(ع) فقط ناظر به نبرد نظامی نیست؛ بلکه در سیاق جنگ فرهنگی نیز قابل بهره گیری است. با این نگاه، توصیه امام(ع) به همه مجاهدان جهاد فرهنگی(اعم از فعالان خودجوش فرهنگی، اندیشمندان و کارگزاران) این است که در این جهاد، سرگرمِ مصادیق پیش پا افتاده و دمِ دستی و بدون اولویت نشو؛ بلکه نگاهت به طراحیِ بلندمدت و جامع دشمن باشد. ماجرا را «راهبردی»، «عمیق»، «ریشه ای»، «جامع»، «برآیندی»، «فرآیندی» و «جریانی» ببین. راهبرد «چند ضلعی» و «چند بعدیِ» دشمن را ببین: «ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ؛ به انتهای سپاه دشمن بنگر».
اين نگاه سبب مىشود كه انسان مجاهد به تمام ميدان و لشكر دشمن احاطه پيدا كند و آرايش جنگى را در همه جاى ميدان زير نظر بگيرد و از كم و كيف آن آگاه شود و محاسبات تهاجمى يا دفاعى خويش را بر اساس صحيح استوار سازد.(ر.ک: آیت الله مکام شیرازی؛ پيام امام امير المومنين (عليه السلام)؛ ج1؛ ص492)
توصیه دیگر امیرالمؤمنین(ع) در نبرد با دشمن این است که چشمانت را نیمه بسته نگاه دار و خیره نشو: (غُضَّ بَصَرَكَ). به نظر می رسد منظور از تعبیر «غُضَّ بَصَرَكَ»، این باشد که به هرآنچه که ممکن است در تو «اختلال محاسباتی» ایجاد کند، خیره نشو و تمام توجّهت معطوف به آنها نباشد. توضیح آنکه، در میدان جنگ، برخی پدیده ها می توانند محاسبات انسان را به نفع اهداف دشمن دچار اختلال کنند؛ مانند:
چیزهایی که در میدان جنگ اراده انسان را سست کند (مانند تعداد نفرات دشمن و یا تجهیزات دشمن و ...).
حواشی که ممکن است برای مجاهدان انقلابی از سوی دشمن ایجاد شود تا آنها را از نقاط اصلی درگیری غافل نماید.
سرگرم شدن به مصادیق پیش پا افتاده، دمِ دستی و بدون اولویت.
و موارد دیگر.
همه این موارد، موجب «اختلال محاسباتی» در مجاهدان برای مواجهه با دشمن می شود. یکی از شگردهای دشمن در میدان جنگ این است که با بزرگنماییِ رسانه ای از تعداد نفرات و تجهیزات خود، و یا با ایجاد حواشی پر سر و صدا و یا با سرگرم کردن مؤمنان انقلابی به مصادیق و موضوعات غیراولویت دار، مجاهدان انقلابی را از میدان اصلی جنگ غافل نماید و در آنها اختلال محاسباتی ایجاد کند. قرآن کریم در آیه ای خطاب به پیامبر اکرم(ص)، نسبت به گونه ای از این «اختلال محاسباتی» (که بزرگنمایی تعداد نفرات و تجهیزات دشمن است) هشدار می دهد:
«لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلادِ؛ رفت و آمد كافران در شهرها تو را نفريبد.» (آل عمران: 196)
از این رو باید گفت در جنگ فرهنگی که امروز در آن قرار داریم، نباید فریب «بزرگنماییِ رسانه ای» از وضعیت کشف حجاب در خیابانها را بخوریم، تا در نتیجه این فریب، دچار «اختلال محاسباتی» شویم و در برنامه ریزی ها و تدوین قوانین و یا در مطالبه از مسئولان، صرفاً بر «مصادیق خیابانی» تمرکز کنیم. بلکه باید مطابق سیره حضرت موسی(ع) و سیره پیامبر اکرم(ص) اولویت را در برخورد با «ریشه ها» و «علت ها» و «گوساله های سامری» و «مسجد ضرارها» قرار بدهیم؛ باید «میدانِ اصلیِ نبرد» را درست تشخیص دهیم. آنچه در «خیابان» دیده می شود، معلول علّت هایی است که باید «میدان اصلی» نبرد فرهنگی قرار گیرد.
امروز میدان نبرد اصلی در مسئله کشف حجاب، «مدیریت صحیحِ فضای مجازی» (بطور خاص، تلگرام و اینستاگرام) است؛
میدان نبرد اصلی، «نظارت دقیق بر شبکه نمایش خانگی» است؛
میدان نبرد اصلی، برخورد با «سلبریتی های قبح شکن و هتّاکِ مرتبط با سفارتخانه های غربی» هستند؛
میدان نبرد اصلی، «برخورد با مافیای تولیدکننده و واردکننده و توزیع¬کننده لباسهای نامناسب» است؛
میدان نبرد اصلی، برخورد با سرشبکه های مرتبط با دشمن هستند که با وعده پول، افرادی را برای قبح شکنی و کشف حجاب های خیابانی اجیر و سازمان دهی می کنند.
میدان نبرد اصلی، اندیشه های فرهنگیِ خطرناکی است که از ابتدای انقلاب در ذهن برخی کارگزاران، سیاستگذاران و تصمیم سازانِ کشور نقش بسته.
میدان نبرد اصلی نفوذی هایی هستند برای در امان ماندن خود از تیغ انتقاد، ما را مشغول به معلول های خیابانی و حواشی و امور غیراولویت دار کردند و می کنند.
اینان و موارد دیگر شبیه آن، میدان نبرد اصلی با دشمن هستند؛ نه خیابان. البته نباید چشممان را از آنچه در خیابان ها می گذرد، ببندیم؛ کمااینکه امیرالمؤمنین(ع) نیز نمی فرماید: «چشمهایت را ببند»، بلکه می فرماید: «غُضَّ بَصَرَكَ»؛ چشمهایت را «نیمه بسته» نگاه دار؛ «خیره» نشو؛ بنابراین، باید نیم نگاهی به خیابان هم داشت؛ ولی نه بگونه ای که ما را دچار «فریب» و «اختلال محاسباتی» کند.
اشتباه راهبردی بخشی از جبهه انقلاب در نوع مواجهه با مسئله حجاب
6. متاسفانه در مواجهه با پدیده بی حجابی، برخی دوستان انقلابی به این نکته مهم توجه ندارند و برخلاف توصیه امیرالمؤمنین(ع) که فرمود: «غُضَّ بَصَرَكَ»، و برخلاف توصیه قرآن کریم که فرمود: «لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلادِ»، با انتشار گسترده تصاویر کشف حجاب های خیابانی، ناخواسته نقشه دشمن در «بزرگنمایی وضعیت کشف حجاب» و «عادی سازی آن» و «بحرانی جلوه دادن شرایط فرهنگی کشور» و «القاء موفقیت دشمن و شکست نظام اسلامی در جنگ فرهنگی» را تکمیل کرده اند؛ و این نتیجه ای جز ایجاد یأس و ناامیدی و دلسردی و سرخوردگی در میان مؤمنان انقلابی نخواهد داشت.
باز هم تأکید می کنم که این مطلب بدان معنا نیست از کشف حجاب های خیابانی غافل شویم و در هیچ جای معادلات و محاسبات آنها را لحاظ نکنیم؛ بخصوص که برخی از مصادیق ناهنجاری های خیابانی(هرچند اندک)، به قبح شکنی هایی فراتر از برداشتن روسری نیز روی آورده اند. بلکه به این معناست که نباید فریب کار رسانه ای دشمن در بزرگنمایی کشف حجاب های خیابانی را بخوریم و از اضلاع متعدد و متنوع و متکثر طراحی دشمن و از شبکه مولّد کشف حجاب که توسط دشمن هدایت و سازماندهی می شود غفلت کنیم. باید «أقصی القوم» را دید، نه «أدنی القوم» را... .
اشتباه بزرگ و راهبردیِ برخی کانال ها و صفحات مجازیِ انقلابی که با پخش بی پروا و گسترده تصاویر و فیلم های زنان مکشّفه در خیابان و مترو و فلان کافه و رستوران، اینگونه القاء می کنند که همه چیز از دست رفته، این است که کلّ طرّاحی دشمن را نمی بینند؛ همه ابعاد و اضلاعش را نمی بینند و گمان می کنند صرفاً با برخورد قهرآمیز با مصادیق خیابانیِ کشف حجاب، مسئله حل خواهد شد.
این اشتباهی بود که برخی در دهه هفتاد نیز که زمانه شروع تهاجم فرهنگیِ دشمن بود، مرتکب شدند؛ اما از آن سو امثال «شهید آوینی» و مرحوم «آیت الله مصباح یزدی» که درک عمیق تری از موضوع داشتند، ریشه ها و علت ها و سامری ها و منافقان و مرجفون و نفوذی های فرهنگیِ دشمن و سیاستگذاران پشت پرده فرهنگ را هدف می گرفتند و برخورد سخت با آنان را مطالبه می کردند: «ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ؛ به انتهای سپاه دشمن بنگر».
اگر بخش مهمی از دغدغه و مطالبه دوستان انقلابی درباره برخورد با کشف حجابهای خیابانی و بحث کردن درباره زاویه دوربین های نیروی انتظامی و چگونگی شناساییِ بی حجابان و چگونگی و میزان جریمه آنان و غیره، به مطالبه از مسئولان برای برخورد قاطع و هوشمندانه با «ریشه ها» و «علت ها» و «شبکه های مولد کشف حجاب» انتقال پیدا کند، حتماً نتیجه بهتر و عمیق تری به دنبال خواهد داشت.
لزوم تدوین سیاستها و قوانین چند بُعدی، چند لایه و منسجم در مدیریت مسئله حجاب
7. در سیاستگذاری ها و تنظیم و تدوین قوانین مربوط به مسئله حجاب نیز باید به این مسئله توجه کرد. سیاستها و قوانین در این زمینه نباید «تک بعدی» و تنها ناظر به «برخورد با مصادیق خیابانیِ کشف حجاب» طراحی شوند؛ بلکه باید تلفیقی از برنامه های ایجابی (همچون برنامه های تبیینی و اقناعی، حمایت از گروههای خودجوشِ مردمیِ فعّال در عرصه حجاب، حمایت از تولید آثار هنری جذّاب و فاخر و ...) و برنامه های سلبی و ناظر به راهبردِ چند بعدی و همه جانبه دشمن در ایجاد و تقویت شبکه مولّد کشف حجاب باشند.
برنامه عملیاتی و چند ضلعیِ دشمن در مسئله حجاب، منسجم، منظّم، مکمل یکدیگر و به تعبیر قرآن، «صفّاً»(در یک صف واحد) است:
«فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَ قَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلى؛ (فرعون گفت:) تمام نيرو و نقشه خود را جمع كنيد و در يك صف (به ميدان مبارزه) بيائيد، و رستگارى امروز از آن كسى است كه برترىِ خود را اثبات كند!» (طه: 64)
در نتیجه در جبهه حق نیز باید طرّاحی و برنامه عملیاتی و قوانین، اولاً چند بعدی و چند لایه و ثانیاً دارای اضلاع منسجم، منظّم، مکمّل یکدیگر و «صَفًّا» باشد. این نوع جهاد فرهنگی است که دارای اتقان و مورد رضایت خداوند متعال است:
إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُمْ بُنْيانٌ مَرْصُوصٌ؛ در حقيقت، خداوند دوست دارد كسانى را كه در راه او صف در صف جهاد می کنند، چنان كه گويى بنايى ريخته شده از سُرباند، جهاد مىكنند.» (صف: 4)
خلاصه آنکه جلوه گری های عده ای «معدود» و عمدتاً «غافل» در کف خیابان نباید در محاسبات ذهنی مسئولانی که مشغول طراحی، برنامه ریزی و یا قانونگذاری برای سامان دهی وضعیت حجاب هستند، اختلال ایجاد کند. هرچند نیم نگاهی هم باید به کف خیابان داشت، ولی برنامه های عملیاتی و قوانین بازدارنده نباید صرفاً معطوف به معلول ها و مصادیق خیابانی باشد: «وَ غُضَّ بَصَرَكَ»؛ کارگزاران متولی مسئله حجاب، باید «ریشه ها» را ببینند و شناسایی کنند؛ «گوساله های سامری» و «مسجد ضرارها» و «پایگاههای اصلی مولّد فتنه و فساد» و «میدان هایِ اصلی نبرد» را ببینند و برای «مدیریت» آنها برنامه ریزی و قانونگذاری کنند: «ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ؛ به انتهای سپاه دشمن بنگر».
تا زمانیکه با این ریشه ها و علت ها برخورد قاطعی صورت نگیرد و فقط به برخورد با معلولها و کشف حجابهای خیابانی اکتفا شود، نه تنها مسئله کشف حجاب حل نخواهد شد، بلکه شرایط روز به روز بحرانی تر نیز خواهد شد.
8. در پایان تأکید براین نکته ضروری است که سخن نگارنده به هیچ وجه هم راستای سخن برخی افراد نیست که برای فرار از حل مسئله و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت و برای اینکه کار نکنند و کسی هم از آنها مطالبه نکند، راه حل معضلات فرهنگی را تنها «کار فرهنگیِ بلندمدت» می دانند. همچنین هم راستای سخن برخی دیگر نیست که می گویند: «باید اول مشکلات اقتصادی را حل کنیم، بعد برویم برای مسئله بی حجابی فکری کنیم».
بله! هم باید کار فرهنگی دراز مدت کرد و هم باید برای حل مشکلات اقتصادی تلاش کرد؛ چراکه همانگونه که چندی پیش نیز رهبرانقلاب فرمودند، بی تردید بخش مهمی از «ناهنجاری های فرهنگی» ریشه در «نابسامانی های اقتصادی» دارد. اما در عین حال برای حل مسئله بی حجابی، از یک سو نباید معطّل کارهای فرهنگیِ زیربناییِ چند ده ساله و یا حل اساسیِ مشکلات اقتصادی شد؛ و از سوی دیگر نیز نباید راه حل را صرفاً در برخورد انتظامی با معلول ها جستجو کرد. «راه حل های میانه ای» هم وجود دارد که هم ما را معطّل اقتصاد و کارهای زیربنایی فرهنگی نکند و هم ما را مشغول مصادیق خیابانی کشف حجاب نکند. این راه حل ها باید کشف، احصاء و برای عملیاتی شدن آنها برنامه ریزی و تدبیر شود.
ارسال دیدگاه