صبح قزوین گزارش می‌دهد؛
سرکوبِ فرزندآوری با ژِست بیگانه حیوان‌پروری
نگهداری از حیوانات خانگی در دهه‌های اخیر به ویژه در زندگی‌های شهری تا جایی پیش رفته که زوج‌ها به جای فرزندآوری، هزینه‌های هنگفتی برای نگهداری و پرورش این حیوانات می‌کنند؛ غافل از اینکه حسِ نابِ مادری و پدری را از خود دریغ می‌کنند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ صبح قزوین، نگهداری از حیوانات خانگی یکی از آسیب‌های بسیار جدی است که طی سال‌های اخیر به مدد تبلیغ و اشاعه در فضای مجازی در کشور رواج یافته است. فرهنگی که از دلِ غرب به فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی رسوخ کرده به طوری که دیگر برخی زوج‌های ایرانی به جای فرزندآوری، حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند و این در حالی است که همان غربی که حیوانات خانگی دارد، در کنارش فرزندآوری کرده و زوج‌ها به جای سلفی و عکس با حیوانات نیز با فرزندانشان، لحظه‌های زندگیشان را ثبت می‌کنند. این فرهنگ غربی موضوعی است که علاوه‌بر آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی، از نظر بهداشتی نیز تبعات بسیاری خواهد داشت.
گرچه خرید و فروش سگ از نظر فقه اسلام جز در موارد گله‌داری و زندگی‌های روستایی حرام بوده و جزو نجاسات شمرده می‌شود؛ اما این فرهنگ غربی چندین سالی است که با زندگی بسیاری از جوانان به ویژه در شهرهای بزرگ عجین شده است اما نگهداری از حیوانات خانگی تنها به سگ و گربه خلاصه نمی‌شود بلکه امروز به نگهداری از حیوانات دیگری نیز گسترش یافته است.
از نظر کارشناسان دلایل بسیار برای سوق افراد به نگهداری از حیوانات خانگی وجود دارد که جای بحث دارد و عمده‌ترین آن عدم‌مسئولیت‌پذیری جوانان برای فرزندداری، ژست روشنفکری و به نوعی مدگرایی است چه بسا که قطعا هزینه‌های نگهداری از حیوانات خانگی بسیار بالاتر از بچه‌دار شدن است.
برای بررسی بیش‌تر به گفتگو با چند کارشناس پرداختیم؛
حیدری، فعال فرهنگی و فعال حوزه مادر و کودک نیز در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: نگهداری حیوانات خانگی در دهه‌های اخیر در زندگی شهری تبدیل به موضوعی نسبتاً پرتکرار شده گرچه همزیستی با حیوانات اهلی در زمان قدیم نیز وجود داشت اما ورود حیوانات خانگی به حریم داخلی زندگی افراد و گاهاً جایگزینی با اعضای خانواده در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته است.
وی افزود: متأسفانه طی سال‌های اخیر این موضوع بسیار پررنگ شده که نگهداری از حیوانات خانگی مثل سگ و گربه برای بهبود سلامت روانی افراد و اجتماعی‌سازی کودکان مفید است اما داده‌های علمی و پژوهشی متعددی این فرضیه را زیر سؤال می‌برند.
این فعال فرهنگی در رابطه با ترویج این فرهنگ غربی در ایران بیان کرد: شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای به‌ویژه منوتو، نقش ابزار تبلیغاتی در این رابطه را ایفا می‌کنند تا تحت عنوان حقوق حیوانات؛ این فرهنگ در جامعه نهادینه شود.
حیدری ادامه داد: دختران و پسران نوجوانی که با مشاهده فیلم‌های خارجی، شیفته این رفتارهای تفننی و تغییر در زندگی روزمره خود شده بودند؛ بهانه خوبی برای باز کردن پای حیوانات به اتاق خود را پیدا نمی‌کردند که با پیش آمدن بحران فرزندآوری و نداشتن همدم و هم‌بازی برای بچه‌ها و حقوق حیوانات، ابتدا به بهانه مددرسانی به سگ‌ها و گربه‌های آسیب‌دیده و بی‌پناه این موضوعات مطرح و به تدریج آن‌ها را وارد خانه کردند.
سلبریتی‌ها مروج نگهداری از حیوانات خانگی
وی اذعان کرد: فیلم‌های سینمایی، انیمیشن‌های پرطرف‌دار، بازی‌های کامپیوتری و موبایلی و تصاویر سلبریتی‌های محبوب بین‌المللی در شبکه‌های اجتماعی، همگی در حد توان خود، مروج نگهداری حیوانات خانگی بودند؛ به همین خاطر برخی سلبریتی‌های داخل کشور هم در این چرخه رقابت گرفتار شدند و برای اینکه از مدهای روز عقب نمانند، حیوانات خانگی را به سبک زندگی خود اضافه کردند و عادی‌سازی این موضوع را در جامعه تقویت کردند.
این فعال حوزه مادر و کودک تصریح کرد: با وجود اینکه سالانه هزینه‌های گزاف و زیادی صرف پیش‌گیری از بیماری‌هایی چون هاری می‌شود اما حیوان‌گزیدگی و در صدر آن سگ‌گزیدگی در کشور به شکل قابل‌توجهی رو به افزایش است و ایران در بین کشورهای صدرنشین در ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری هاری قرار دارد.
وی ادامه داد: سگ‌های بلاصاحبی که بارها آسیب‌های مختلفی را به انسان و در موارد بسیاری به کودکان زده‌اند، می‌تواند یک تهدید بالقوه برای انقراض جانوران کم‌یاب یا بیمارشدن سایر گونه‌های جانوری باشد؛ این در حالی است که بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها می‌گوید که جمع‌آوری حیوانات بدون صاحب و دفع حیوانات بیمار، مزاحم و ولگرد از وظایف شهرداری‌هاست؛ اما به نظر می‌رسد بودجه چنین اقدامات مهمی که سلامت مردم در گرو آن است، در جایی دیگر هزینه می‌شود.
این فعال فرهنگی تصریح کرد: هاری، یکی از مهم‌ترین و کشنده‌ترین بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان است که تمام پستانداران ازجمله انسان را مبتلا می‌کند.
وی تصریح کرد: یكی از اشكالات نگهداری حیوانات؛ ضایع شدن حقوق همسایگان است كه نگهداری سگ در منازل نه تنها موجب ناراحتی سایر افراد خانواده یا اهل آپارتمان می‌شود بلكه با قوانین بشری و حق‌‌الناس در اسلام منافات دارد.
مصرف‌گرایی، نتیجه نامبارک حیوانات خانگی
حیدری ادامه داد: یکی دیگر از معضلات این فرهنگ نمایشی، افزایش مصرف‌گرایی بی‌رویه است؛ افراد ممکن است پول خود را صرف خرید کالاها و خدمات غیرضروری برای حیوانات خود کنند، در حالی که نیازهای اولیه جامعه، مانند بهداشت و آموزش، نادیده گرفته می‌شود.
این فعال حوزه مادر و کودک اذعان کرد: تمایل به حیوانات خانگی به‌عنوان جایگزینی برای فرزندآوری می‌تواند به تضعیف ارزش‌های خانوادگی سنتی منجر شود.
حیدری ابراز کرد: در طول تاریخ، خانواده‌ها به‌عنوان یک واحد اجتماعی پایه در جوامع بشری عمل کرده‌اند؛ تغییرات جمعیتی و جایگزینی حیوانات خانگی به‌جای فرزندان ممکن است این نقش‌ها را تحت تأثیر قرار داده و نهاد خانواده را تضعیف کند.
وی افزود: همچنین یکی دیگر از آسیب‌های اصلی گرایش به نگهداری حیوان خانگی، کاهش توجه به انسان‌های نیازمند است در حالی که بسیاری از افراد برای نگهداری از حیوانات خانگی خود هزینه‌های بالایی صرف می‌کنند، تعداد زیادی از انسان‌ها در اطرافشان با فقر، بیماری و نیازهای اساسی دست و پنجه نرم می‌کنند.
این فعال فرهنگی بیان کرد: بر اساس مطالعات صورت گرفته بر تاثیر حیوانات همراه بر بیماران سرطانی مشخص شد که کسانی که علائم پیشرفته‌تر بیماری را تجربه می‌کنند؛ سلامت روان ضعیف‌تری را با حیوان خانگی تجربه می‌کنند.
وی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از تبدیل نگهداری از حیوانات خانگی به معضل اجتماعی، آموزش عمومی است؛ اگر آموزش‌های لازم در خصوص نگهداری حیوانات خانگی و مخاطرات این كار به جامعه ارائه شود كسانی كه حیوانات خانگی نگهداری می‌كنند با آگاه شدن از مخاطرات این كار، تمایلشان كمتر می‌شود.
این فعال فرهنگی تشریح کرد: تصویب قوانین تسهیل کننده، افزایش آگاهی و فرهنگ‌سازی برای ازدیاد نسل و رضایت‌مندی از زندگی زناشویی است؛ چراکه برای جلوگیری از پیرشدن جمعیت لازم است که فرزندآوری به میزان بالای نرخ جانشینی «بیش از دو فرزند برای هر زن» افزایش یابد.
وی در پایان گفت: حیوانات خانگی می‌توانند ناقل عفونت‌هایی باشند که در صورت سرایت به انسان، منجر به بیماری‌های شدید شده و زمینه‌ساز پیدایش مشکلات بعدی در بدن شوند؛ برخی از انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و قارچ‌هایی که حیوانات خانگی می‌توانند حمل‌کننده آن باشند، می‌تواند از طریق گاز گرفتن، خراشیده شدن پوست، تماس با فضولات، بزاق و … به انسان‌ها منتقل شود.
در ادامه به گفتگو با یکی از کارشناسان مامایی استان و فعال حوزه جمعیت پرداختیم؛
با حیوانات مهربان باشیم اما نه به قیمت عدم فرزندآوری
الناز برجی‌خانی کارشناس مامایی و فعال حوزه جمعیت نیز در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: جایگزینی حیوانات خانگی به جای فرزندان به معضلی بسیار بزرگ تبدیل شده که نیاز به اقدامات کارشناسانه دارد.
وی افزود: گرچه حیوانات خانگی نیز مخلوقات خداوند هستند و اسلام هم برای حیوانات ارزش قائل شده و سفارش کرده است که باید با حیوانات با احترام رفتار کرد و به آن ها رسیدگی کرد اما ظلم به حیوانات نیز بسیار نهی شده است.
این کارشناس مامایی بیان کرد: در حدود شرع و اسلام برخی حیوانات مانند سگ که امروز نگهداری از آن باب شده از چند جهت مورد بحث است؛ نگهداری حیوان در آپارتمان‌های کوچک و محل زندگی خود اشکال و ایراد دارد و حتی برای حیوان نیز جنبه اسارت را به دنبال دارد چون طبیعت حیوان در محیط طبیعی و باز شکل می‌گیرد.
این فعال حوزه جمعیت با اشاره به اهمیت مباحث بهداشتی ادامه داد: بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص شده که علت برخی از بیماری‌های خاص که با تشخیص سخت همراه بوده به دلیل شیوع بیماری از حیوانات خانگی به صاحبانش بوده و جزو موارد بیماری نادر محسوب می‌شود.
برجی‌خانی ابراز کرد: بنابراین نگهداری از حیوانات خانگی از نظر شیوع بیماری‌های مختلف بسیار جای بحث دارد و برای نگهداری آن نیز باید مکان جدایی در نظر گرفت.
وی تصریح کرد: متأسفانه امروز از حیوانات به عنوان فرزند استفاده می‌شود به طوریکه از واژه پسرم و دخترم برای خطاب قرار دادن آن‌ها استفاده می‌شود و لباس‌های مختلف و متنوعی که تن آن‌ها می‌کنند، نشان از وابستگی به حیوانات به عنوان عضوی از خانواده است که این موضوع بسیار تأسف‌انگیز است.
این کارشناس مامایی ادامه داد: یکی از دلایل این اشخاص عدم توانایی و عدم تمایل برای هزینه کردن برای فرزند است در حالیکه نگهداری از حیوانات خانگی چندین برابر یک نوزاد و کودک به زمان و هزینه نیاز دارد که در نهایت یک حیوانات است و ثمره‌ای برای زندگی ندارد.
برجی‌خانی در خصوص تبعات نگهداری از حیوانات خانگی در آپارتمان‌ها و منازل مسکونی بیان کرد: نگهداری حیوان در منزل قطعا سرو صدایی و آلودگی‌های صوتی و محیطی در آپارتمان‌ها ایجاد می‌کند موجب آزار همسایه می‌شود در حالیکه طبق قوانین شهروندی کسی حق ندارد آزادی و آرامش دیگران را بر هم بزند.
وی در پایان گفت: انسان اشرف مخلوقات خداوند است و دارای عقل، فهم و شعور است و قابل مقایسه با حیوان نیست از این جهت باید مورد بحث قرار گیرد.
معضلات تحمیلی حاصل از حیوانات خانگی بر کشور
فریده پروینیان مشاور خانواده و روانشناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ اطهار کرد: نگهداری از حیوانات خانگی به جای فرزندآوری در برخی جوامع به یک پدیده رایج تبدیل شده که می‌تواند مشکلات و معضلات اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی بر کشور تحمیل کند.
وی افزود: زمانی که که افراد به جای فرزندآوری، به نگهداری از حیوانات خانگی روی می‌آورند، نرخ زاد و ولد در جامعه کاهش می‌یابد؛ این مسأله در درازمدت می‌تواند موجب پیری جمعیت و کاهش نیروی کار جوان شود که پیامدهای اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی دارد.
این مشاور خانواده بیان کرد: جمعیت کمتر به معنای کاهش تقاضا برای خدمات و محصولات است که می‌تواند منجر به رکود اقتصادی شود؛ همچنین، به دلیل کاهش جمعیت جوان، هزینه‌های تأمین اجتماعی و مراقبت از سالمندان بر دوش افراد شاغل افزایش می‌یابد.
پروینیان ادامه داد: نگهداری از حیوانات خانگی به جای فرزندآوری می‌تواند موحب تغییر در الگوهای خانوادگی و روابط اجتماعی شود؛ همچنین ممکن است ارزش‌های خانوادگی و مسئولیت‌پذیری به گونه‌ای تغییر یابند که بر انسجام اجتماعی و ارتباطات میان‌نسلی تأثیر بگذارند.
این روانشناس اجتماعی ابراز کرد: برخی از افراد برای پاسخ به نیازهای عاطفی و احساسی خود به نگهداری از حیوانات خانگی روی می‌آورند که این می‌تواند به تغییر نگرش نسبت به تربیت فرزند منجر شود و در درازمدت نگرش‌های جامعه را به نقش والدین و خانواده دگرگون کند.
وی تصریح کرد: فرزندآوری و فرزندپروری با مجموعه‌ای از ارزش‌ها، دانش و مسئولیت‌های خاص همراه است که به انتقال فرهنگ و تربیت نسل آینده کمک می‌کند اما جایگزینی حیوانات خانگی به جای فرزند ممکن است موجب کاهش انتقال این ارزش‌ها و دانش شود و در نتیجه جامعه در طولانی‌مدت با کاهش پیوستگی فرهنگی روبرو شود.
این مشاور خانواده اذعان کرد:حیوانات خانگی معمولاً به تعهدات و هزینه‌های کمتری نسبت به فرزندآوری نیاز دارند که این موجب می‌شود افراد به دنبال راحتی و سبک زندگی فردی خود باشند و از مسئولیت‌های بزرگ‌تری که فرزندآوری به همراه دارد، فاصله بگیرند.
پروینیان در رابطه با چالش‌ها و مشکلات نگهداری از حیوانات خانگی بیان کرد: نگهداری حیوان خانگی به هزینه‌های مالی زیادی نظیر خرید غذا، مراقبت‌های بهداشتی، واکسیناسیون، هزینه‌های دامپزشکی و لوازم جانبی (مانند جای خواب و وسایل بازی) نیاز دارد.
وی افزود: برخی از حیوانات خانگی می‌توانند ناقل بیماری‌هایی باشند که برای انسان‌ها خطرناک هستند؛ برای مثال، بیماری‌های پوستی، عفونت‌های انگلی و برخی ویروس‌ها از جمله خطرات احتمالی هستند به همین دلیل نیاز است که به بهداشت حیوان و محیط آن توجه ویژه‌ای شود.
نگهداری حیوان خانگی به تعهد زمانی و مسئولیت‌پذیری زیادی نیاز دارد
این روانشناس خانواده ادامه داد: نگهداری حیوان خانگی به تعهد زمانی و مسئولیت‌پذیری زیادی نیاز دارد برای مثال، سگ‌ها به پیاده‌روی و فعالیت‌های بدنی و توجه و بازی روزانه نیازمند هستند.
پروینیان اظهار کرد: برخی از حیوانات خانگی ممکن است رفتارهای نامناسب مانند جویدن وسایل خانه، پارس زیاد، خشونت یا واکنش‌های عصبی داشته باشند که این مشکلات نیازمند آموزش و صبر زیاد از سوی صاحب حیوان هستند.
این روانشناس اجتماعی در رابطه با چالش‌های اجتماعی و مسافرتی نیز اظهار کرد: نگهداری حیوان خانگی در برخی از محیط‌های اجتماعی و خانه‌ها دشوار است؛ همچنین، هنگام مسافرت یا جابجایی، پیدا کردن مکان مناسب برای نگهداری از حیوان یک معضل مهم است.
وی در پایان گفت: حیوانات خانگی به مراقبت‌های نظافتی و تمیزکاری منظم نیاز دارند، زیرا ریزش مو، بوی بدن و گاهی اوقات آلوده کردن محیط زندگی از جمله مشکلاتی است که نیازمند توجه ویژه هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ به نظر می‌رسد که عدم توجه نهادهای فرهنگی موجب شده که دشمن از این فرصت استفاده کرده و تا جای ممکن اهداف خود را بین جوانان ما ترویج دهد؛ گرچه نفوذ فرهنگی تنها به نگهداری از حیوانات خانگی محدود نمی‌شود اما اگر نهادهای فرهنگی منفعلانه عمل نکنند دشمن هیچ گاه نمی‌توانست با نهادینه کردن فرهنگ غربی تا این حد در کشور اسلامی ایران جولان دهد.
ارسال دیدگاه