گزارش دانا از ۲۵ سال تعلل در بازپسگیری حق آبه هیرمند؛
آماده همکاری فنی هستیم، به شرطی که طالبان به وعده های خود عمل کند!
با وجود گذشت چند سال از روی کار آمدن دولت طالبان در افغانستان، حقابه قانونی ایران از رودخانه هیرمند همچنان به تعویق افتاده است. سفرهای دیپلماتیک، وعدههای شفاهی و حتی رهاسازی محدود آب، موجب شده تا مردم سیستان و بلوچستان همچنان با خشکسالی، نابودی تالاب هامون و بحران معیشتی دست و پنجه نرم کنند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ طبق معاهده ۱۳۵۱، ایران حق دارد از رودخانه هیرمند آب دریافت کند. اما عملکرد افغانستان، از دوره کرزای تا طالبان، همواره با تعهدات شفاهی و عدم اجرای عملی همراه بوده است.
عیسی بزرگزاده، سخنگوی صنعت آب، در روزهای اخیر درباره این موضوع گفت: «افغانستان ادعا میکند به معاهده پایبند است، اما در عمل همکاری لازم را نشان نداده است. ساخت سد کمالخان در استان نیمروز، آشکارا زیر پا گذاشتن این توافق بود و به محیط زیست و زندگی مردم ما آسیب جدی زد.»
۱۳.۵ مترمکعب بر ثانیه؛ آیا کافی است؟
اخیراً وزیر نیرو نیز اعلام کرد:« برخی سازههای مسدودکننده مسیر آب برداشته شده و ۱۳.۵ مترمکعب بر ثانیه آب به ایران میرسد.»
اما این عدد، تنها بخش کوچکی از حقابه واقعی است.
در این خصوص باید یادآور شد:«در سالهای گذشته، ایران حدود ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از هیرمند مطالبه داشت. آنچه اکنون دریافت میشود، نه تنها کافی نیست، بلکه بیشتر شبیه یک رهاسازی سیلاب موقت است تا تأمین منظم و قانونی آب.»
طالبان، فرصت طلایی برای نشان دادن حسن نیت
فدا مالکی، نماینده مردم زاهدان، قبلا درباره عملکرد طالبان به خبرنگار استان های راه دانا گفته بود: «در دوره کرزای، گاهی آب به صورت عادلانه تقسیم میشد. اما از زمان روی کار آمدن طالبان، مشکلات بیشتر شده است. گروگان گرفتن آب، نشانهای از بحران داخلی در نظام حاکمیتی آنهاست.»
او افزود:«اما این بحران میتواند فرصتی باشد. اگر طالبان این بار جدی عمل کنند و حقابه ایران را به صورت منظم و قانونی رها کنند، گامی بزرگ در جهت اثبات حسن نیت و پایبندی به تعهدات بینالمللی خواهد بود.»
ایران آماده همکاری فنی است
محمد سرگزی، نماینده سیستان، نیز در پیگیری های قبلی راه دانا، تأکید کرد:«جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که اگر مشکلات فنی وجود دارد، آماده است تیم فنی متخصص خود را به افغانستان بفرستد تا در رفع موانع کمک کند.»
او هشدار داد:«این موضوع فقط یک مسئله آبی نیست، بلکه به امنیت غذایی، ثبات اجتماعی و بقا مردم سیستان گره خورده است. اگر طالبان ادامه دهند این رفتار غیرقانونی، ایران مجبور خواهد شد به راهکارهای جایگزین و سختتر روی آورد.»
دیپلماسی آب، اما بدون نتیجه
اگرچه ایران با فعالسازی دیپلماسی عمومی، رسمی و غیررسمی در حال پیگیری موضوع است، اما نتایج عینی کم است.
- وزارت امور خارجه و نیرو مأمور شدهاند.
- هیئتهای متعددی به کابل سفر کردهاند.
- و رئیسجمهور بارها بر ضرورت این موضوع تأکید کرده است.
اما سؤال اصلی اینجاست:
چرا با وجود تمام این پیگیریها، حقابه ایران همچنان رهاسازی نمیشود؟
وقت آن رسیده که حرف به عمل تبدیل شود
به گزارش راه دانا؛ تحلیل ها نشان میدهد:
- ایران صبورانه منتظر مانده است.
- از دیپلماسی تا پیشنهاد همکاری فنی، تمام راههای مسالمتآمیز را آزموده است.
- اما طالبان باید بدانند: وفاداری به معاهده، یک الزام است، نه یک امتیاز.
ارسال دیدگاه