از دیدگاه تاریخی فروردین و مهر به شش‌گاه پنج روزه تقسیم می‌شده و هر نوبت ویژگی خاص و به طبقه‌ای خاص تعلق داشته است.

این جشن‌ها که گاهان بار نام داشت به طور خاص و عمده صبغه دینی – مذهبی داشته که طی مراسم کاملاً مذهبی؛ قربانی، نذر و نیاز و پیشکش‌ها به درگاه خداوند هدیه می‌شد.

راز اصلی این رسوم و جشن‌ها دمیدن روح طراوت و شادابی میان مردمان بوده، آمده است که هر کس روز نوروز را جشن بگیرد و به خرمی بپیوندد تا نوروز دیگر عمر در شادی گذراند.

یک باور عمومی و مشترک در میان ایرانیان آریایی ابراز می‌کرد که خداوند جهان را در شش روز (نوبت، گاهان) آفرید، روز هفتم که پس از آخرین روز گاهان بار شش ( نخستین روز فروردین) واقع می‌شد جشن و عید اصلی بوده است، نوروز که بعدها ابداع شد به پاس این مواهب الهی جشن گرفته می‌شود و این سنت دیرین و ماندگار رایج شد.

نوروز آنقدر قرب و احترام داشته که چند روز قبل به استقبال آن می‌رفتند و یک سلسله اعمال خوش‌آمدگویی به نوروز انجام می‌دادند.

اعمال خوش‌آمدگویی در مازندران به‌صورت نوروزخوانی صورت می‌گرفته و نوروزخوانان با سرودن ترانه‌های عاشقانه، عارفانه و مدح گونه، نوید بهاری پر از عشق و امید و برکت را به مردم نوید می‌دادند.

نوروزخوانان با ورود به خانه‌های مردم برای ساکنان آن منزل، آرزوی سلامت و تندرستی و برآورده شدن خواسته‌هایشان را می‌کنند و صاحب‌خانه به رسم تبرک از محصولات کشاورزی و خانگی را به آنان هدیه می‌دادند.

گاهان بار شش، جشن فصلی بود که به‌مناسبت پیدا شدن گیتی و هستی آدمی در اوقات معین برگزار می‌شد، به عبارت دیگر جشن سپاس و شکرگزاری خداوند به پاس اعطای نعمت‌های گران‌قدر به آدمی است.

روز نخست فروردین پایان این تلاش، فراغت و هنگام رقص و سرور است، در این روز مردم اعم از فقیر و غنی بر سر یک سفره گسترده می‌نشینند و مراسم ویژه دینی آن نشان از یک فلسفه اجتماعی دارد تا جایی‌که شرکت در مراسم آن حتی اجر و ثواب معنوی نیز در بر داشته است.

در مازندران نیز جشن آغاز سال نو با بازدید تمامی اعضای فامیل و همسایه و آشنا و مهمانی دادن برگزار می‌شود.

یکی از جنبه‌های نوروز ایجاد همبستگی اجتماعی است که در برخی مناطق مازندران به وضوح دیده می‌شود تمامی اهالی یک روستا، مهمان روستای همسایه می‌شوند و بر سر یک سفره می‌نشینند و در کنار هم با انس و الفت معاشرت می‌کنند، روز بعد همگی در روستای دیگر دعوت می‌شوند و به همین ترتیب نوروز را می‌گذرانند.

نوروز قدمتی دست کم هشت هزار ساله را از سر گذارنده و در زمره جشن‌های اسطوره قرار دارد.

در واپسین روزهای سال و بنا بر باور ایرانیان آریایی کهن، ارواح مردگانشان از عالم مینویی به زمین می‌آمدند، فروردین را ماه فروهرها نامیدند و برای استقبال از آنها انواع غذاها را بر پشت بام قرار می‌دادند. به همین گونه در نوروز یا همان جشن فروردینگان خوردنی و نوشیدنی به مردگان تقدیم می‌شود به واسطه شان و منزلت ارواح مهمان، محیط زندگی و خانه و کاشانه، محیط کار، کوچه‌های روستاها و شهرها کاملاً تمیز و پاکیزه می‌شد و گرد و غبار سالیانه را از چهره اش می‌زدودند و به هر کوی و برزن آتش می‌افروختند و به نام هفت امشاسپند مقدس سفره هفت سین می‌چیدند.

فرخنده‌ترین ساعات نوروز ساعاتی پس از طلوع آفتاب است که به روایت کتاب ارزشمند آثار الباقیه در این روز ساعتی است که فیروز، فرشته ارواح را برای انشاء خلق می‌راند.

پهن کردن سفره هفت‌سین نیز در مازندران همانند دیگر مناطق است، اما به یمن ساعات پربرکت اول صبح فردی خوش قدم با در دست داشتن قران وارد خانه می‌شود که به‌اصطلاح محلی به او مارمه یا مادرمه می گویند.

مارمه که ماه در ماه نامیده می‌شود و آن کسی که در نخستین روز ماه به خانه‌هایشان می‌آید، باید خوش‌قدم و خوش‌شگون باشد. خانه تکانی، کاشتن سبزی برای سفره هفت‌سین، خرید لباس نو و پختن شیرینی از مقدمات استقبال نوروز است که در همه جای این سرزمین دیده می‌شود.

تبریک به یکدیگر به مدت 14 روز و دیدار نزدیکان و هم‌نوعان بارزترین نماد نوروز است.

در گذشته هفت نوع حبوبات را مانند گندم، جو، برنج، کاجیله، عدس، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد و ماش و دیگر روئیدنی‌های مختص هر منطقه کشت و در روز ششم نوروز در حالی‌که آواز می‌خواندند، جمع‌آوری می‌کردند.

هدف از کشت این حبوبات برای تفال بود و هر کدام بهتر روئیده بود نشان از ازدیاد آن محصول در سال پیش رو بود.

در مازندران بیشتر دانه‌های گندم، جو، ارزن، عدس، نخود، ماش و شاهی سبز می‌شود.

در حکایتی نقل شده که نیشکر در ایران در نوروز، توسط جمشید جم بر حسب اتفاق یک دانه نی را دید که کمی آب از درون آن تراوش کرده و امر کرد آن را بچشند و چون دید شیرین است گفت از آن شکر ساختند، حتی در مهرگان نیز آن را هدیه می‌فرستادند.

نیشکر در نواحی مرکز مازندران کشت شده و اکثر شیرینی‌ها از آن درست می‌شود.

به گزارش فارس، نوروز رستاخیز طبیعت و رسیدن خورشید به نقطه اعتدال بهاری است که هر چیزی اعم از جماد و نبات به اصل خود رجوع می‌کند.

نو شدن و رویش مجدد، تجدید حیات توام با شور و شوق با هدف آغاز فصل جدید در زندگی با تفکر نو، کردار شایسته و پشت پا زدن به پلیدی‌ها و آنچه که کردار ناشایست نام دارد، را شامل می‌شود.

 

انتهای پیام/