با بی‌میلی نسبت به فرزندآوری؛
خودخواه نباشیم
روند فرزندآوری در جامعه ما به شدت کاهش پیدا کرده است که اگر این مشکل علاج نشود جامعه با مسائل و مشکلات متعددی رو به رو خواهد بود، از این‌رو دولت باید اقداماتی در زمینه فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری و حمایت از زوجین را انجام دهد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ از موج رسا، یکی از وظایف و تکالیف هر زوجی در زندگی مشترک، این است که نسلی خوب را به وجود بیاورند و تربیت کنند که در آموزه‌های اسلامی فرزندآوری امری مهم است و آثار و برکات فراوانی برای خانواده و جامعه دارد.
امر فرزندآوری به اندازه‌ای مهم است که در آیات و روایات و کلام ائمه اطهار بسیار بر آن تاکید شده است تا جایی که در قرآن کریم از فرزندان به‌عنوان نعمت، زینت زندگی و زمینه‌ای برای رشد و تعالی یاد می‌شود.
در جامعه ایرانی در دهه ۶۰ فرزندآوری امری مهم و مورد توجه بود و هر خانواده تعداد بالایی از فرزندان را در دامان خود پرورش می‌داد اما از دهه هفتاد تلاش‌هایی مبنی بر کاهش فرزندآوری انجام شد و به‌عنوان یک فرهنگ در جامعه رواج پیدا کرد، همین ترویج فرهنگ غلط باعث شد در شرایط کنونی جامعه ما با کاهش فرزندآوری مواجه شود و اگر علاج واقعه نشود در دهه‌های آینده کشور با پیری جمعیت رو به رو بوده و با مشکلات فراوانی گریبان‌گیر خواهد شد، از این‌رو دولت باید با انجام اقداماتی در زمینه فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری و حمایت از زوجین انجام دهد.
رشد ۲ برابری جمعیت در دهه ۷۰
یحیی حمدی، جامعه‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: سیاست کاهش جمعیت با هوشمندی و با رویکردی همه‌جانبه اجرا شد اما سیاست افزایش جمعیت که نیاز امروز کشور و به تداوم حیات نسلی ما بسته است با اجرای هوشمند همراه نیست و گاه شاهد آشفتگی اجرایی هستیم که به ضد آن تبدیل می‌شود.
وی افزود: کاهش فرزندآوری در خانواده‌های ایرانی به دهه ۷۰ و سیاست‌گذاری آن دوره باز می‌گردد.
جامعه‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه با گسترش بهداشت عمومی و دسترسی بیش‌تر به بهداشت و درمان در همه نقاط کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، میزان مرگ و میر کودکان بسیار کاهش پیدا کرد، یادآور شد: در دهه ۶۰ ما شاهد افزایش نرخ موالید شدیم و در دهه ۷۰ جمعیت ما قریب دو برابر شد.
وی مطرح کرد: دولت وقت در ابتدای دهه ۷۰ در مواجه با این پدیده، تصمیم گرفت مطابق با سیاست‌های سازمان بهداشت جهانی، روند افزایش جمعیت را متوقف کند.
حمدی با بیان اینکه سیاست کاهش جمعیت که در ایران دنبال شد، ۲۰ سال تداوم داشت و بسیار هوشمندانه اجرا شد، عنوان کرد: در این بسته سیاستی همه موارد دیده شده بود که مهم‌ترین آن سیاست‌گذاری فرهنگی بود که از آن جمله به ارزش‌گذاری جدید می‌توان اشاره کرد.
ارزش‌گذاری‌ها در جهت کاهش جمعیت
وی خاطرنشان کرد: از جمله این ارزش‌گذاری‌ها این بود که در طی آن شما در خیابان‌ها و معابر با تابلو‌ها و پلاکارد‌های تبلیغاتی مواجه می‌شدید که از مزایای فرزند کم‌تر سخن می‌گفت و یا از خطرات بارداری در بالای ۳۵ سالگی مطرح می‌شد و در تلویزیون که رسانه مسلط آن دوره بود شاهد تولیدات متنوع برای این موضوع بودیم.
جامعه‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه مسائل اجتماعی معمولاً دو نسل طول می‌کشد تا خود را نشان دهد، بیان کرد: به این ترتیب در ابتدای دهه ۹۰ ما متوجه شدیم که با ادامه این روند جمعیت ما رو به سالمندی می‌رود و در آینده با کاهش نیروی فعال و افزایش سالمندی و تبعات اجتماعی، اقتصادی آن مواجه خواهیم بود.
وی تشریح کرد: بنابراین تلاش شد تا این روند متوقف شود اما بعد از گذشت یک دهه هنوز نتوانسته‌ایم این روند را متوقف کنیم.
حمدی با اشاره به اینکه تغییر فرهنگ (کاهش فرزندآوری و الگوی خانوادگی) که اتفاق افتاده به سرعت و به سهولت بر نمی‌گردد، ابراز کرد: از سوی دیگر سیاست هوشمند و همه‌جانبه که در کاهش جمعیت در دهه ۷۰ اتخاذ شد در سیاست جدید جمعیتی مشاهده نمی‌شود و با آشفتگی اجرایی همراه است.
وی یادآور شد: بسته سیاستی جدید در همه سطوح اجرایی نشده مثلاً بسته‌های تشویقی (تسهیلات، اهدای زمین و سایر موارد) و در عرصه فرهنگ و تولیدات فرهنگی هم شاهد بروز و ظهور سیاست جدید نیستیم و گاه عکس آن عمل می‌شود.
جامعه‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه ما در عرصه عمومی نیاز به بیان مسئله داریم که اکنون در چه وضعیتی به سر می‌بریم و پیامدهای آن چه خواهد بود، افزود: بنابراین با تداوم وضعیت امروز فرزندآوری در خانواده‌های ایرانی، نه تنها با کاهش جمعیت نیروی فعال و افزایش سالمندی در جامعه مواجه خواهیم بود، بلکه شاهد تنها شدن نسل‌های امروزی هستیم.
وی با بیان اینکه این نسل‌ها از داشتن عمه، خاله و حتی خواهر و برادر محروم هستند، گفت: در حالی که بخشی از نقش تامین عاطفی افراد را آن‌ها بر عهده دارند و این سلامت روان ما را نیز تهدید خواهد کرد.
حمدی تصریح کرد: به نظر می‌رسد سیاست‌گذاران در اجرای بسته سیاستی افزایش جمعیتی تمام موارد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی روانشناختی را باید در نظر بگیرند و در اجرای آن بسیار جدی باشند تا شاهد آشفتگی در اجرای این سیاست نباشیم.
موانع اقتصادی مهم‌ترین دلیل عدم فرزندآوری
ابوالفضل شاهمرادی مدرس دانشگاه و کارشناس علوم تربیتی در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: کاهش فرزندآوری نتیجه ازدواج دیرهنگام در بین جوانان است، بر اساس نظر کارشناسان یکی از مهم‌ترین عوامل ناباروری که تأثیری مستقیم بر کاهش نرخ باروری دارد، افزایش سن ازدواج و اقدام دیرهنگام برای پدر و مادر شدن است.
وی افزود: بر همین اساس رهبر معظم انقلاب طی سال‌های اخیر بارها از لزوم توجه به مسئله ازدواج جوانان و توجه به نرخ موالید در کشور صحبت کرده‌اند، معظم‌له می‌فرمایند؛ این مسائل بایستی ترویج بشود، ازدواج به‌هنگام و بدون تأخیر یکی از کارهای لازم و واجب است، فرزندآوری یکی از آن وظایف مهم و اساسی است که بایستی انجام بگیرد که هر دو این‌ها، هم ازدواج زود هنگام و به‌هنگام جزو نیازهای حیاتی امروز کشور و فردای کشور است.
مدرس و کارشناس علوم تربیتی ابراز کرد: نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که عوامل اقتصادی از جمله نابسامانی اقتصادی، نبود درآمد کافی، عدم اطمینان از آینده شغلی و تأمین مالی را به‌عنوان مهم‌ترین موانع اقتصادی فرزندآوری است.
جامعه پویا در گرو جامعه‌ای جوان
وی با تاکید بر اینکه عوامل فرهنگی و اجتماعی نیز در عدم فرزندآوری موثر است، عنوان کرد: از جمله رشد فردگرایی، عدم آمادگی روحی برای تولد فرزند، جامعه‌پذیری ناقص، مواد آموزشی ضد جمعیتی، تغییرات نقش و جایگاه زنان در جامعه در کاهش فرزندآوری جزو این دسته است.
شاهمرادی یادآور شد: روی‌آوردن بسیاری از زوج‌های ایرانی به نگهداری از حیوانات خانگی حاصل تنهایی و بی‌فرزندی آن‌ها است، این زوج‌ها معمولاً به نگهداری حیوانات خانگی روی می‌آورند تا خلأ عاطفی و روحی روانی خودشان را پر کنند.
وی با اشاره به اینکه دولت‌ها باید با فراهم کردن زمینه ازدواج برای جوانان از جمله اشتغال و مسکن جامعه را از خطرات و تهدید‌های جمعیتی نجات دهند، عنوان کرد: با مهیا کردن شرایط جامعه‌ای پویا و جوان خواهیم داشت.
مدرس دانشگاه و کارشناس علوم سیاسی با بیان اینکه مهم‌ترین و بی‌بدیل‌ترین سرمایه هر کشوری، جوانان آن کشور هستند، افزود: دولت‌ها و کارشناسان امر نباید در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور از کنترل و افت جمعیتی آن کشور غافل باشند.
فرزند داشتن از بزرگترین ثمرات ازدواج است
زهرا حاتمی، مدرس و کارشناس حوزه در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: یکی از موضوعات قابل‌توجه در آموزه‌های اسلامی که به آن برمی‌خوریم و به‌عنوان یکی از بزرگترین ثمرات ازدواج از آن یاد می‌شود بحث فرزندآوری و تربیت یک نسل شایسته است که یکی از وظایف مهم زوجین نیز محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه نکته قابل‌توجه است این است که باید بدانیم که این امر چه ضرورت و اهمیتی برای زندگی دارد، افزود: وقتی به آموزه‌های قرآنی نگاه می‌کنیم، نکاتی که در آیات و سوره‌های مختلف می‌بینیم و آنچه که حائز اهمیت بوده، بسیار بر امر فرزندآوری تشویق و تاکید شده است.
مدرس و کارشناس حوزه با تاکید بر اینکه در آیات قرآن از فرزند به‌عنوان نعمت و ثمره الهی یاد می‌شود، خاطرنشان کرد: در آموزه‌های اسلامی ثمرات به چیزی گفته می‌شود که نه تنها وجودش برای انسان برکات زیادی دارد بلکه موفقیت‌های آینده انسان را نیز رقم می‌زند.
وی با تاکید بر اینکه در برخی از آیات دیگر نیز از فرزندان به‌عنوان زینت زندگی یاد می‌شود، تصریح کرد: حتی در آیات دیگر فرزندان زمینه‌ای برای رشد و تعالی در نظر گرفته می‌شوند.
وجود فرزند آثار فراوانی در زندگی دارد
حاتمی بیان کرد: پیامبر اکرم (ص) فرمودند؛ فرزندان مانند میوه‌های زندگی هستند و در جای دیگر می‌فرمایند؛ فرزندان عامل شادی نشاط و شادابی هستند، که این سخنان بر ارزش و اهمیت وجود فرزند را بیان می‌کند.
حاتمی با اشاره به اینکه زوجین مسائل و مشکلات متعددی در برابر فرزنددار نشدن عنوان می‌کنند، ابراز کرد: صرف نظر از این دلایل فرزنددار نشدن از نشانه‌های خودخواهی انسان‌هاست.
وی تصریح کرد: اگر پدران و مادران ما هم با این عقیده پیش می‌رفتند، شاید اکنون اثری از جمعیت قدرتمند و رو به رشد در کشور وجود نداشت.
مدرس و کارشناس حوزه با اشاره به اینکه اگر آیات و روایات و آموزه‌های دینی توجه کنیم فرزند، روزی و رزق را به همراه خود می‌آورد، ادامه داد: اگر خداوند را به صداقت، عدالت و حکمت می‌شناسیم قطعاً نباید موضوعات اقتصادی را در نظر بگیریم.
وی با اشاره به اینکه اگر آثار و برکات فرزندآوری مثل شادی و نشاط را در نظر بگیریم، زوجین با فرزند شادی و نشاط بیش‌تری نسبت به قبل دارند.
حاتمی با بیان اینکه تداوم حیاتی که در آن نسل خانواده ادامه پیدا می‌کند از دیگر برکات فرزندآوری است، تاکید کرد: در بسیاری از کشورهای غربی پیری و فرسوده شدن جامعه را با پذیرش مهاجر جبران می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: ایجاد حس مسئولیت و مفید بودن که بسیاری از مردان و زنان به دنبال آن هستند با فرزندآوری جبران می‌شود.
مدرس و کارشناس حوزه با تاکید بر اینکه بسیاری از این والدین بر این باورند که موانع اقتصادی، علمی و تربیتی ایجاد می‌کند افراد از آوردن فرزند خودداری کنند یا فرزندان کمی داشته باشند، گفت: بر اساس تحقیات دانشمندان علوم تربیتی نشان می‌دهد وقتی خانواده صاحب فرزند می‌شود، رشد بلوغ اقتصادی آن خانواده به خاطر احساس مسئولیتی که والدین نسبت به فرزندان می‌کنند، رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: مدیریت اقتصادی این زوجین نسبت به خانواده‌هایی که فرزند ندارند بیش‌تر است.
حاتمی با بیان اینکه برخی‌ها بر این باور و تفکر هستند که وجود تعداد زیاد فرزندان مانع تربیت می‌شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه بخشی از رشد فرزندان منوط به آموزش از همدیگر است چراکه در بسیاری از موارد کودکان از خواهر و برادر بزرگ‌تر آموزش می‌بینند و آنان را الگوی خود قرار می‌دهند.
وی افزود: اگر فرزند اول به خوبی تربیت شده باشد سایر فرزندان نیز به تبعیت و الگو برداری از او تربیت مناسبی برخوردار خواهند بود.
یکی از وظایف و تکالیف هر زوجی در زندگی مشترک، این است که نسلی خوب را به وجود بیاورند و تربیت کنند که در آموزه‌های اسلامی فرزندآوری امری مهم است و آثار و برکات فراوانی برای خانواده و جامعه دارد، اما روند فرزندآوری در جامعه ما به شدت کاهش پیدا کرده است که اگر این مشکل علاج نشود جامعه با مسائل و مشکلات متعددی رو به رو خواهد بود، از این‌رو دولت باید با انجام اقداماتی در زمینه فرهنگ‌سازی برای فرزندآوری و حمایت از زوجین اقدامات کارسازی انجام دهد.
ارسال دیدگاه