وابستگی امنیت انرژی ایران به باکو، اشتباه است/ پیشنهاد ایجاد هاب گازی با همکاری ارمنستان و گرجستان

یک کارشناس انرژی در خصوص عدم گره زدن امنیت سیاست انرژی ایران به باکو و اهمیت تنوع‌بخشی به منابع انرژی گفت: ایران باید با همکاری ارمنستان و گرجستان، هاب گازی خود را تقویت کند تا در برابر مشکلات احتمالی آینده مصون بماند.

احسان موحدیان، کارشناس انرژی و محقق سیاست بین الملل در حوزه قفقاز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا، در خصوص عبور خط لوله سوآپ گازی ایران از این مسیر ابراز نگرانی کرد و تاکید کرد که در شرایط کنونی سیاست های اعمالی خط لوله سوآپ گازی و انرژی ایران نباید به سیاست های احتمالی آینده باکو وابسته شود.

موحدیان تاکید کرد که در شرایطی که باکو مشکلات امنیتی و سیاسی بسیاری با ایران دارد و حتی اجازه رفت و آمد زمینی به توریست‌ها نمی‌دهد، وابسته کردن امنیت انرژی به این کشور اشتباهی بزرگ است.

وی با اشاره به اینکه کشورها معمولاً امنیت انرژی خود را به یک کشور خاص گره نمی‌زنند، بیان کرد که حتی کشورهایی با روابط حسنه مانند چین از منابع متعددی انرژی تامین می‌کنند. به عنوان مثال اکنون که ارمنستان و گرجستان در زمینه انرژی همکاری های خوبی با ایران دارند ایران باید با شرایط مطلوب خود یک هاب گازی نیز از طرف این کشورها ایجاد کند تا در آینده در صورت بروز هر مشکلی از این خط گازی هم امکان استفاده را داشته باشد.

این کارشناس انرژی با اشاره به وابستگی آذربایجان به ایران در زمینه سوآپ گاز و دسترسی به نخجوان، تاکید کرد که ایران نباید با اشتباهات خود این وابستگی‌ها را از دست بدهد و توضیح داد که باکو به دنبال ایجاد کریدور جعلی زنگزور است و ایران باید بر عدم ایجاد این کریدور پافشاری کند تا امنیت انرژی خود را از دست ندهد.

وی همچنین با اشاره به لزوم واکنش ایران به برنامه تاسیس پالایشگاه در استان سیونیک ارمنستان افزود: پس از تغییر دولت در ارمنستان از سال ۲۰۱۸ و تشدید رویکرد ضدروسی در این کشور، دولت ارمنستان تصمیم به تنوع‌بخشی به شرکای سیاسی و اقتصادی خود گرفت. افزایش واردات از ترکیه و تنوع در منابع انرژی نیز از جمله اقدامات این کشور بوده‌اند.

وی تاکید کرد: ارمنستان به شدت به گاز و نفت روسیه و شرکت گازپروم وابسته است. برنامه دولت برای تاسیس پالایشگاه با هدف کاهش تأثیر نوسانات قیمت سوخت، شامل دریافت نفت از ایران، روسیه یا باکو مطرح شد.

شرکت‌های خصوصی ایرانی پیشنهاد ایجاد پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای با دریافت نفت از پالایشگاه تهران و انتقال آن به ارمنستان را مطرح کردند. با حل شدن مشکلات تحریمی، ارمنستان موافقت خود را اعلام کرد و محل ساخت پالایشگاه در نزدیکی مرز ایران تعیین شد.

وی توضیح داد مزایای تاسیس پالایشگاه در سیونیک شامل:

امنیت انرژی ارمنستان: وابستگی ارمنستان به نفت ایران، تأثیرات مثبت بر امنیت منطقه‌ای ایران خواهد داشت.
جبران ناترازی تولید و مصرف انرژی: بنزین تولید شده در ارمنستان می‌تواند به شمال غرب ایران منتقل شود.
حفظ منافع و امنیت ملی: جلوگیری از وابستگی ارمنستان به نفت باکو و تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی ایران می شود.

این فعال اقتصادی و سیاسی تاکید کرد که با توجه به تمام این مزایا، وزارت نفت باید به این پروژه اهمیت بیشتری دهد و هر چه سریع‌تر اقدامات لازم برای انتقال نفت به استان سیونیک و ایجاد پالایشگاه را انجام دهد.

بخشی از این گفتگو از بیان احسان موحدیان، کارشناس انرژی و محقق سیاست بین الملل در حوزه قفقاز