دانا گزارش می دهد؛
طرح صلح ترامپ در بن‌بست اوکراین؛ از وعده تا واقعیت
با گذشت بیش از صد روز از ورود ترامپ به کاخ سفید، طرح صلح او برای پایان جنگ اوکراین به بن‌بست رسیده است و اصرار کی‌یف بر حفظ تمامیت اراضی و مخالفت با شروط واشنگتن، تلاش‌های دیپلماتیک را در مسیر شکست قرار داده است.
به گزارش خبرنگار بین الملل شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در شرایطی که دونالد ترامپ با شعار پایان سریع جنگ اوکراین به کاخ سفید بازگشت، اکنون پس از گذشت بیش از صد روز، روشن شده است که واشنگتن نه تنها نتوانسته هیچ دستاورد ملموسی در این زمینه ارائه دهد، بلکه عملاً به مانعی در مسیر تحقق صلح پایدار تبدیل شده است.
نشست ویژه‌ای که قرار بود هفته گذشته در لندن با حضور مقامات ارشد ناتو و نمایندگان دولت اوکراین برگزار شود، به دلیل اختلافات عمیق و انصراف آمریکا از حضور رسمی، به گفت‌وگوهایی محدود و بی‌نتیجه تبدیل شد. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، و استیو ویتکوف، از مذاکره‌کنندگان ارشد این کشور، در آخرین دقایق از سفر به لندن انصراف دادند. تحلیلگران معتقدند این تصمیم نشان‌دهنده بحران در راهبردهای واشنگتن برای حل‌وفصل بحران اوکراین است.
مفاد طرح پیشنهادی؛ واقع‌بینی یا پذیرش شکست؟
بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط رسانه‌های معتبر، طرح پیشنهادی آمریکا شامل بندهایی بود که بر مشروعیت دستاوردهای میدانی روسیه صحه می‌گذاشت؛ از جمله این موارد می‌توان به رسمیت شناختن حاکمیت روسیه بر شبه‌جزیره کریمه و بخش‌هایی از چهار استان دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا اشاره کرد. این طرح همچنین متضمن تعهد اوکراین به عدم عضویت در ناتو، لغو تحریم‌های اقتصادی غرب علیه روسیه و ایجاد همکاری‌های اقتصادی و انرژی بین روسیه و آمریکا بود.
در بخش دیگری از این طرح، کنترل مشترک نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا و تردد آزاد اوکراین در رودخانه دنیپرو پیش‌بینی شده بود. به‌رغم پیشنهاداتی که می‌توانست گام بزرگی به سوی آتش‌بس و ثبات منطقه‌ای باشد، کی‌یف تحت تأثیر فشارهای داخلی و دیکته‌های برخی کشورهای غربی، این فرصت را از دست داد.
موضع سرسختانه اوکراین؛ مانعی بزرگ در مسیر صلح
رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، با استناد به قانون اساسی کشورش، قاطعانه هرگونه واگذاری سرزمینی را رد کرد؛ این در حالی است که تحلیلگران بین‌المللی معتقدند اوکراین بدون درک واقعیات میدانی و تغییر توازن قوا در منطقه، همچنان بر خواسته‌های غیرواقع‌بینانه خود اصرار می‌ورزد.
از سوی دیگر، روسیه بارها تأکید کرده که اهداف اصلی خود یعنی نازی‌زدایی، غیرنظامی‌سازی اوکراین و تضمین‌های امنیتی پایدار را تنها در صورت تحقق شروط اساسی خواهد پذیرفت؛ مسکو همچنین آمادگی خود را برای مذاکره بر سر خطوط تماس فعلی و عقب‌نشینی‌های محدود در صورت دریافت تضمین‌های کافی اعلام کرده است.
ناکامی آمریکا در پیشبرد دیپلماسی
انصراف آمریکا از حضور در نشست لندن نشانه روشنی از شکست ابتکار دیپلماتیک ترامپ محسوب می‌شود؛ آمریکا که تصور می‌کرد می‌تواند با فشار بر اوکراین، طرح پیشنهادی خود را به کرسی بنشاند، اکنون با واقعیت تلخی روبرو شده است: متحدان اروپایی تمایلی به پذیرش تصمیمات یکجانبه واشنگتن ندارند و کی‌یف نیز به رغم وضعیت وخیم میدانی، از پذیرش واقعیت‌های جدید سرباز می‌زند.
همچنین، ناتوانی آمریکا در جلب رضایت اوکراین برای پذیرش یک توافق معقول، موجب تضعیف جایگاه آن در میان متحدانش شده است؛ در مقابل، روسیه با حفظ مواضع اصولی خود، توانسته موقعیت برتر سیاسی و میدانی خود را تثبیت کند.
آینده بحران؛ ادامه نبرد تا روشن شدن واقعیت‌ها
برآورد ناظران بین‌المللی این است که جنگ در اوکراین به این زودی‌ها پایان نخواهد یافت؛ کی‌یف در شرایطی که حمایت‌های نظامی غرب نیز به تدریج با مشکلات لجستیکی و سیاسی روبرو می‌شود، قادر نخواهد بود خاک از دست رفته را بازپس گیرد.
در مقابل، روسیه با تکیه بر حمایت داخلی قوی و اتحاد با شرکای خود، در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند اهداف راهبردی‌اش را در بلندمدت محقق سازد.
در چنین فضایی، اصرار بر خواسته‌های غیرواقعی و اتکای بی‌حد و حصر به حمایت‌های بی‌ثبات غرب، اوکراین را در مسیر فرسایش و تضعیف بیشتر قرار می‌دهد.
در نهایت؛ طرح صلح پیشنهادی آمریکا که عملاً نشانه‌ای از پذیرش تغییرات میدانی و توازن جدید قدرت بود، به دلیل لجاجت رهبران اوکراین و ناتوانی دیپلماسی آمریکا، به شکست انجامید؛ در این میان، روسیه با درایت و حفظ اصول خود، همچنان بازیگر اصلی صحنه بحران اوکراین باقی مانده است.
واقعیت‌های میدانی دیر یا زود اوکراین و حامیان غربی آن را وادار خواهد کرد تا با شرایط جدید کنار بیایند؛ شرایطی که روسیه با صبر راهبردی خود به شکل قاطعانه‌ای آن را رقم زده است.
ارسال دیدگاه