هفتم صفر میلاد است یا شهادت ؟
بررسی سبک زندگی حسنی در سایه تربیت فاطمی و علوی
توجه و التزام شیعه به احترام و پاسداشت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان؛ مهم شناخت و تأسی از مکتب آن بزرگواران است از آنجایی که ماه صفر در نزد شیعیان ماه اندوه آل الله است، پس نگه داشت این سنت یک عرف مهم محسوب می شود.[
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس، روز هفتم ماه صفر در تقویم‌های رسمی کشور به عنوان روز ولادت امام موسی کاظم(ع) نامگذاری شده است. وجود این روز مبارک در اوایل ماه که به ماه شهادت و سختی ائمه اطهار(ع) معروف است مایه سرور و شادی مؤمنین و شیعیان است. گاها برخی از مردم این روز را با برگزاری مولودی و چشن‌های تولد، به مبارک باد می‌نشیدند. اما چیزی که در این میان محل توجه و تأمل می‌باشد این است که هفتم ماه صفر در میان مراجع و علمابه خصوص در شهر قم به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی(ع) روز عزا و تعزیه محسوب می‌شود و علمای شیعه همواره به این موضوع ملتزم بوده اند.
, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس،,سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند و مجلس عزاداری برپا می نمایند.
همچنین از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و آیت الله بروجردی نیز نقل می‌شود نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری می‌پرداختند حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) تعطیل می‌باشد و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
البته در مورد میلاد امام کاظم(ع) محل اختلاف است، حاج شیخ عباس قمی در کتاب منتهی‌الامال، ولادت با سعادت ایشان را یک شنبه 7 ماه صفر سال 128 در ابواء که منزلی است ما بین مکه و مدینه نوشته است و برخی از مورخین در روایتی از "ابی بصیر" نقل می‌کنند که من - "ابی بصیر" - سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین روایت برخی معتقدند که وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت امام کاظم (ع) به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
اما آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد توجه و التزام شیعه به پاسداشت مقام و منزلت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان مهم شناخت، تأسی از مکتب آن بزرگواران است.
مجتبی صدری کارشناس ارشد علوم اسلامی سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام را منحصر به زمان و مکان نمی داند و می گوید: ائمه اطهار علیه‌السلام در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند و اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود.
وی با اشاره به اینکه احادیث ائمه اطهار، اعجاز کلام این بزرگواران است که هر بار بخوانی گویی در مصداق زمان ما گفته شده‌اند، افزود: به عنوان مثال توصیه‌های اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)، رفتار ایشان در اکرام فقرا و دست بخشنده این امام همام در براورده کردن حاجات مردم بهترین سبک زندگی برای مسلمانان است.
این کارشناس مسائل اسلامی، افزود: در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.
مجتبی صدری، مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران، فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) برشمرد و با ذکر روایتی گفت: « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»
امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این رو توجه و تأسی به سیره نظری و علمی این امام همام ما را در مکتب شیعه به شاخصه‌های زندگی متعالی می‌رساند.
در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.
شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج میکرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را میکرد می‌گریست! وقتی یاد میکرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.
این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَۀ قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَۀ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَۀ سَاجِدَۀ حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ الدَّارَ»
شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مىدیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مىشنیدم که براى مؤمنین دعا مىکند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مىنماید، اما براى خود دعا نمىکند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم، چرا براى خودت دعا نمىکنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مىفرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.
اما برخی هفتم صفر را میلاد بابرکت امام کاظم(ع) می‌دانند و این روز را در ماه عزا و ماتم آل الله به شادی و تبریک میلاد می‌گذرانند. امام کاظم(ع) فرزند امام جعفر صادق رئیس مکتب شیعه است. بنابر روایات شیخ عباس قمی، امام کاظم علیه السلام هفتم ماه صفر سال 128 به دنیا آمده اند.
آورده اند که ایشان مانند پدران بزرگوار خود، عابدترین اهل زمان خود، وافقه از همه و سختی‌تر و گرامی‌تر بود. روایت شده که شبها برای نوافل شب برمی‌خاست و پیوست نماز می‌‌گذاشت تا نماز صبح چون فرض صبح را ادا میکرد. تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب پس برای خدا سجده میکرد و پیوسته در سجود و تحمید بود. سر بر نمی‌گذاشت تا نزدیک زوال.
الهه شکیب کارشناس علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس، می‌گوید: در مکارم اخلاقی امام موسی کاظم(ع) می توان به عبادت زیاد، سخاوت ایشان اشاره کرد. امام از خوف خدا چنان گریه می کرد که محاسنش از اشک چشمش تر می‌شد، از همه مردم صله و احسانش نسبت به خویشاوندان‌شان بیشتر بود.
شکیب با اشاره به اینکه فقرای مدینه مورد تفقد امام کاظم(ع) قرار داشتند آن را به عنوان یک سبک معاشرت با مردم از پدران بزرگوارشان به ارث برده بودند، افزود: امام شبها زنبیلی بر دوش می‌گرفت که در آن پول و طلا، نقره، آرد و خرما بود و برای ایشان می‌برد، فقرا نمی‌دانستند که این از چه جهت است!
این کارشناس مسائل دینی، رفتار امام کاظم(ع) را بر هم‌عصران خود بسیار مؤثر دانست و گفت: علامه مجلسی در جلاء العیون روایت می‌کند: « هارون الرشید فرستاد به نزد حضرت موسی بن جعفر در وقتی که حس بود. کنیزی عاقله و صاحب جمال، که آن جناب را در زندان خدمت کند، وظاهرا نظرش در این کار آن بود که شاید حضرت به سوی او میل نماید. به این ترتیب قدر او در نظر مردم کم شود، یا آنکه برا تضییع آن جناب بهانه به دست آورد. خادمی فرستاد که تفحص از حال او نماید. خادم آن کنیز را دید، که پیوسته برای خدا در سجده است، سر بر نمی دارد و می گوید: ( قدس قدوس، سبحناک سبحانک سبحانک پس او را به نزد هارون بردند، دیدند از خوف خدا می لرزد چشم به آسمان دوخته و مشغول نماز گشت، از او پرسیدند این چه حالت است که پیدا کرده ای؟ می گفت: عبدصالح را دیدم که چنین بود، پیوسته آن کنیز به همین حال بود تا وفات کرد.»
به هر حال ایام شعبان برای ما مسملمانان به ویژه شیعیان، ماه چشن و سرور است ماه میلاد و مبارک بادها و ماه صفر ماه عزای آل الله است و به این ترتیب هفتم صفر را در میان بزرگان دین و مردم ما فرصتی است تا امام دوم شیعیان را با بصیرت بیشتر شناخته و از سبک زندگی ایشان آشنا شده و آن را شاخصه زندگی سعادتمند قرار دهیم.
انتهای پیام/خ
سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند و مجلس عزاداری برپا می نمایند.
همچنین از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و آیت الله بروجردی نیز نقل می‌شود نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری می‌پرداختند حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) تعطیل می‌باشد و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
البته در مورد میلاد امام کاظم(ع) محل اختلاف است، حاج شیخ عباس قمی در کتاب منتهی‌الامال، ولادت با سعادت ایشان را یک شنبه 7 ماه صفر سال 128 در ابواء که منزلی است ما بین مکه و مدینه نوشته است و برخی از مورخین در روایتی از "ابی بصیر" نقل می‌کنند که من - "ابی بصیر" - سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین روایت برخی معتقدند که وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت امام کاظم (ع) به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
اما آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد توجه و التزام شیعه به پاسداشت مقام و منزلت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان مهم شناخت، تأسی از مکتب آن بزرگواران است.
مجتبی صدری کارشناس ارشد علوم اسلامی سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام را منحصر به زمان و مکان نمی داند و می گوید: ائمه اطهار علیه‌السلام در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند و اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود.
وی با اشاره به اینکه احادیث ائمه اطهار، اعجاز کلام این بزرگواران است که هر بار بخوانی گویی در مصداق زمان ما گفته شده‌اند، افزود: به عنوان مثال توصیه‌های اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)، رفتار ایشان در اکرام فقرا و دست بخشنده این امام همام در براورده کردن حاجات مردم بهترین سبک زندگی برای مسلمانان است.
این کارشناس مسائل اسلامی، افزود: در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.
مجتبی صدری، مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران، فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) برشمرد و با ذکر روایتی گفت: « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»
امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این رو توجه و تأسی به سیره نظری و علمی این امام همام ما را در مکتب شیعه به شاخصه‌های زندگی متعالی می‌رساند.
در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.
شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج میکرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را میکرد می‌گریست! وقتی یاد میکرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.
این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَۀ قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَۀ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَۀ سَاجِدَۀ حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ الدَّارَ»
شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مىدیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مىشنیدم که براى مؤمنین دعا مىکند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مىنماید، اما براى خود دعا نمىکند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم، چرا براى خودت دعا نمىکنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مىفرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.
اما برخی هفتم صفر را میلاد بابرکت امام کاظم(ع) می‌دانند و این روز را در ماه عزا و ماتم آل الله به شادی و تبریک میلاد می‌گذرانند. امام کاظم(ع) فرزند امام جعفر صادق رئیس مکتب شیعه است. بنابر روایات شیخ عباس قمی، امام کاظم علیه السلام هفتم ماه صفر سال 128 به دنیا آمده اند.
آورده اند که ایشان مانند پدران بزرگوار خود، عابدترین اهل زمان خود، وافقه از همه و سختی‌تر و گرامی‌تر بود. روایت شده که شبها برای نوافل شب برمی‌خاست و پیوست نماز می‌‌گذاشت تا نماز صبح چون فرض صبح را ادا میکرد. تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب پس برای خدا سجده میکرد و پیوسته در سجود و تحمید بود. سر بر نمی‌گذاشت تا نزدیک زوال.
الهه شکیب کارشناس علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس، می‌گوید: در مکارم اخلاقی امام موسی کاظم(ع) می توان به عبادت زیاد، سخاوت ایشان اشاره کرد. امام از خوف خدا چنان گریه می کرد که محاسنش از اشک چشمش تر می‌شد، از همه مردم صله و احسانش نسبت به خویشاوندان‌شان بیشتر بود.
شکیب با اشاره به اینکه فقرای مدینه مورد تفقد امام کاظم(ع) قرار داشتند آن را به عنوان یک سبک معاشرت با مردم از پدران بزرگوارشان به ارث برده بودند، افزود: امام شبها زنبیلی بر دوش می‌گرفت که در آن پول و طلا، نقره، آرد و خرما بود و برای ایشان می‌برد، فقرا نمی‌دانستند که این از چه جهت است!
این کارشناس مسائل دینی، رفتار امام کاظم(ع) را بر هم‌عصران خود بسیار مؤثر دانست و گفت: علامه مجلسی در جلاء العیون روایت می‌کند: « هارون الرشید فرستاد به نزد حضرت موسی بن جعفر در وقتی که حس بود. کنیزی عاقله و صاحب جمال، که آن جناب را در زندان خدمت کند، وظاهرا نظرش در این کار آن بود که شاید حضرت به سوی او میل نماید. به این ترتیب قدر او در نظر مردم کم شود، یا آنکه برا تضییع آن جناب بهانه به دست آورد. خادمی فرستاد که تفحص از حال او نماید. خادم آن کنیز را دید، که پیوسته برای خدا در سجده است، سر بر نمی دارد و می گوید: ( قدس قدوس، سبحناک سبحانک سبحانک پس او را به نزد هارون بردند، دیدند از خوف خدا می لرزد چشم به آسمان دوخته و مشغول نماز گشت، از او پرسیدند این چه حالت است که پیدا کرده ای؟ می گفت: عبدصالح را دیدم که چنین بود، پیوسته آن کنیز به همین حال بود تا وفات کرد.»
به هر حال ایام شعبان برای ما مسملمانان به ویژه شیعیان، ماه چشن و سرور است ماه میلاد و مبارک بادها و ماه صفر ماه عزای آل الله است و به این ترتیب هفتم صفر را در میان بزرگان دین و مردم ما فرصتی است تا امام دوم شیعیان را با بصیرت بیشتر شناخته و از سبک زندگی ایشان آشنا شده و آن را شاخصه زندگی سعادتمند قرار دهیم.
انتهای پیام/خ
سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند و مجلس عزاداری برپا می نمایند.
همچنین از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و آیت الله بروجردی نیز نقل می‌شود نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری می‌پرداختند حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) تعطیل می‌باشد و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
البته در مورد میلاد امام کاظم(ع) محل اختلاف است، حاج شیخ عباس قمی در کتاب منتهی‌الامال، ولادت با سعادت ایشان را یک شنبه 7 ماه صفر سال 128 در ابواء که منزلی است ما بین مکه و مدینه نوشته است و برخی از مورخین در روایتی از "ابی بصیر" نقل می‌کنند که من - "ابی بصیر" - سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین روایت برخی معتقدند که وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت امام کاظم (ع) به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
اما آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد توجه و التزام شیعه به پاسداشت مقام و منزلت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان مهم شناخت، تأسی از مکتب آن بزرگواران است.
مجتبی صدری کارشناس ارشد علوم اسلامی سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام را منحصر به زمان و مکان نمی داند و می گوید: ائمه اطهار علیه‌السلام در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند و اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود.
وی با اشاره به اینکه احادیث ائمه اطهار، اعجاز کلام این بزرگواران است که هر بار بخوانی گویی در مصداق زمان ما گفته شده‌اند، افزود: به عنوان مثال توصیه‌های اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)، رفتار ایشان در اکرام فقرا و دست بخشنده این امام همام در براورده کردن حاجات مردم بهترین سبک زندگی برای مسلمانان است.
این کارشناس مسائل اسلامی، افزود: در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.
مجتبی صدری، مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران، فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) برشمرد و با ذکر روایتی گفت: « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»
امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این رو توجه و تأسی به سیره نظری و علمی این امام همام ما را در مکتب شیعه به شاخصه‌های زندگی متعالی می‌رساند.
در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.
شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج میکرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را میکرد می‌گریست! وقتی یاد میکرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.
این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَۀ قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَۀ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَۀ سَاجِدَۀ حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ الدَّارَ»
شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مىدیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مىشنیدم که براى مؤمنین دعا مىکند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مىنماید، اما براى خود دعا نمىکند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم، چرا براى خودت دعا نمىکنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مىفرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.
اما برخی هفتم صفر را میلاد بابرکت امام کاظم(ع) می‌دانند و این روز را در ماه عزا و ماتم آل الله به شادی و تبریک میلاد می‌گذرانند. امام کاظم(ع) فرزند امام جعفر صادق رئیس مکتب شیعه است. بنابر روایات شیخ عباس قمی، امام کاظم علیه السلام هفتم ماه صفر سال 128 به دنیا آمده اند.
آورده اند که ایشان مانند پدران بزرگوار خود، عابدترین اهل زمان خود، وافقه از همه و سختی‌تر و گرامی‌تر بود. روایت شده که شبها برای نوافل شب برمی‌خاست و پیوست نماز می‌‌گذاشت تا نماز صبح چون فرض صبح را ادا میکرد. تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب پس برای خدا سجده میکرد و پیوسته در سجود و تحمید بود. سر بر نمی‌گذاشت تا نزدیک زوال.
الهه شکیب کارشناس علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس، می‌گوید: در مکارم اخلاقی امام موسی کاظم(ع) می توان به عبادت زیاد، سخاوت ایشان اشاره کرد. امام از خوف خدا چنان گریه می کرد که محاسنش از اشک چشمش تر می‌شد، از همه مردم صله و احسانش نسبت به خویشاوندان‌شان بیشتر بود.
شکیب با اشاره به اینکه فقرای مدینه مورد تفقد امام کاظم(ع) قرار داشتند آن را به عنوان یک سبک معاشرت با مردم از پدران بزرگوارشان به ارث برده بودند، افزود: امام شبها زنبیلی بر دوش می‌گرفت که در آن پول و طلا، نقره، آرد و خرما بود و برای ایشان می‌برد، فقرا نمی‌دانستند که این از چه جهت است!
این کارشناس مسائل دینی، رفتار امام کاظم(ع) را بر هم‌عصران خود بسیار مؤثر دانست و گفت: علامه مجلسی در جلاء العیون روایت می‌کند: « هارون الرشید فرستاد به نزد حضرت موسی بن جعفر در وقتی که حس بود. کنیزی عاقله و صاحب جمال، که آن جناب را در زندان خدمت کند، وظاهرا نظرش در این کار آن بود که شاید حضرت به سوی او میل نماید. به این ترتیب قدر او در نظر مردم کم شود، یا آنکه برا تضییع آن جناب بهانه به دست آورد. خادمی فرستاد که تفحص از حال او نماید. خادم آن کنیز را دید، که پیوسته برای خدا در سجده است، سر بر نمی دارد و می گوید: ( قدس قدوس، سبحناک سبحانک سبحانک پس او را به نزد هارون بردند، دیدند از خوف خدا می لرزد چشم به آسمان دوخته و مشغول نماز گشت، از او پرسیدند این چه حالت است که پیدا کرده ای؟ می گفت: عبدصالح را دیدم که چنین بود، پیوسته آن کنیز به همین حال بود تا وفات کرد.»
به هر حال ایام شعبان برای ما مسملمانان به ویژه شیعیان، ماه چشن و سرور است ماه میلاد و مبارک بادها و ماه صفر ماه عزای آل الله است و به این ترتیب هفتم صفر را در میان بزرگان دین و مردم ما فرصتی است تا امام دوم شیعیان را با بصیرت بیشتر شناخته و از سبک زندگی ایشان آشنا شده و آن را شاخصه زندگی سعادتمند قرار دهیم.
انتهای پیام/خ
سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند و مجلس عزاداری برپا می نمایند.
همچنین از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و آیت الله بروجردی نیز نقل می‌شود نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری می‌پرداختند حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) تعطیل می‌باشد و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
البته در مورد میلاد امام کاظم(ع) محل اختلاف است، حاج شیخ عباس قمی در کتاب منتهی‌الامال، ولادت با سعادت ایشان را یک شنبه 7 ماه صفر سال 128 در ابواء که منزلی است ما بین مکه و مدینه نوشته است و برخی از مورخین در روایتی از "ابی بصیر" نقل می‌کنند که من - "ابی بصیر" - سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین روایت برخی معتقدند که وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت امام کاظم (ع) به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
اما آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد توجه و التزام شیعه به پاسداشت مقام و منزلت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان مهم شناخت، تأسی از مکتب آن بزرگواران است.
مجتبی صدری کارشناس ارشد علوم اسلامی سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام را منحصر به زمان و مکان نمی داند و می گوید: ائمه اطهار علیه‌السلام در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند و اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود.
وی با اشاره به اینکه احادیث ائمه اطهار، اعجاز کلام این بزرگواران است که هر بار بخوانی گویی در مصداق زمان ما گفته شده‌اند، افزود: به عنوان مثال توصیه‌های اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)، رفتار ایشان در اکرام فقرا و دست بخشنده این امام همام در براورده کردن حاجات مردم بهترین سبک زندگی برای مسلمانان است.
این کارشناس مسائل اسلامی، افزود: در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.
مجتبی صدری، مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران، فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) برشمرد و با ذکر روایتی گفت: « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»
امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این رو توجه و تأسی به سیره نظری و علمی این امام همام ما را در مکتب شیعه به شاخصه‌های زندگی متعالی می‌رساند.
در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.
شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج میکرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را میکرد می‌گریست! وقتی یاد میکرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.
این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَۀ قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَۀ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَۀ سَاجِدَۀ حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ الدَّارَ»
شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مىدیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مىشنیدم که براى مؤمنین دعا مىکند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مىنماید، اما براى خود دعا نمىکند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم، چرا براى خودت دعا نمىکنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مىفرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.
اما برخی هفتم صفر را میلاد بابرکت امام کاظم(ع) می‌دانند و این روز را در ماه عزا و ماتم آل الله به شادی و تبریک میلاد می‌گذرانند. امام کاظم(ع) فرزند امام جعفر صادق رئیس مکتب شیعه است. بنابر روایات شیخ عباس قمی، امام کاظم علیه السلام هفتم ماه صفر سال 128 به دنیا آمده اند.
آورده اند که ایشان مانند پدران بزرگوار خود، عابدترین اهل زمان خود، وافقه از همه و سختی‌تر و گرامی‌تر بود. روایت شده که شبها برای نوافل شب برمی‌خاست و پیوست نماز می‌‌گذاشت تا نماز صبح چون فرض صبح را ادا میکرد. تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب پس برای خدا سجده میکرد و پیوسته در سجود و تحمید بود. سر بر نمی‌گذاشت تا نزدیک زوال.
الهه شکیب کارشناس علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس، می‌گوید: در مکارم اخلاقی امام موسی کاظم(ع) می توان به عبادت زیاد، سخاوت ایشان اشاره کرد. امام از خوف خدا چنان گریه می کرد که محاسنش از اشک چشمش تر می‌شد، از همه مردم صله و احسانش نسبت به خویشاوندان‌شان بیشتر بود.
شکیب با اشاره به اینکه فقرای مدینه مورد تفقد امام کاظم(ع) قرار داشتند آن را به عنوان یک سبک معاشرت با مردم از پدران بزرگوارشان به ارث برده بودند، افزود: امام شبها زنبیلی بر دوش می‌گرفت که در آن پول و طلا، نقره، آرد و خرما بود و برای ایشان می‌برد، فقرا نمی‌دانستند که این از چه جهت است!
این کارشناس مسائل دینی، رفتار امام کاظم(ع) را بر هم‌عصران خود بسیار مؤثر دانست و گفت: علامه مجلسی در جلاء العیون روایت می‌کند: « هارون الرشید فرستاد به نزد حضرت موسی بن جعفر در وقتی که حس بود. کنیزی عاقله و صاحب جمال، که آن جناب را در زندان خدمت کند، وظاهرا نظرش در این کار آن بود که شاید حضرت به سوی او میل نماید. به این ترتیب قدر او در نظر مردم کم شود، یا آنکه برا تضییع آن جناب بهانه به دست آورد. خادمی فرستاد که تفحص از حال او نماید. خادم آن کنیز را دید، که پیوسته برای خدا در سجده است، سر بر نمی دارد و می گوید: ( قدس قدوس، سبحناک سبحانک سبحانک پس او را به نزد هارون بردند، دیدند از خوف خدا می لرزد چشم به آسمان دوخته و مشغول نماز گشت، از او پرسیدند این چه حالت است که پیدا کرده ای؟ می گفت: عبدصالح را دیدم که چنین بود، پیوسته آن کنیز به همین حال بود تا وفات کرد.»
به هر حال ایام شعبان برای ما مسملمانان به ویژه شیعیان، ماه چشن و سرور است ماه میلاد و مبارک بادها و ماه صفر ماه عزای آل الله است و به این ترتیب هفتم صفر را در میان بزرگان دین و مردم ما فرصتی است تا امام دوم شیعیان را با بصیرت بیشتر شناخته و از سبک زندگی ایشان آشنا شده و آن را شاخصه زندگی سعادتمند قرار دهیم.
انتهای پیام/خ
سابقه این موضوع در شهر قم از زمان حضرت آیت الله حائری شیرازی است و هنوز هم علما و مراجع بر اساس همان سنت، روز هفتم صفر را روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) می دانند و مجلس عزاداری برپا می نمایند.
,همچنین از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه و آیت الله بروجردی نیز نقل می‌شود نظر این دو بزرگوار در خصوص سالروز شهادت امام حسن مجتبی روز هفتم ماه صفر بوده است و با تعطیلی دروس این روز را به عزاداری می‌پرداختند حوزه علمیه نجف هفتم ماه صفر را به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(علیه السلام) تعطیل می‌باشد و مراسم سوگواری برگزار می‌کنند.
,البته در مورد میلاد امام کاظم(ع) محل اختلاف است، حاج شیخ عباس قمی در کتاب منتهی‌الامال، ولادت با سعادت ایشان را یک شنبه 7 ماه صفر سال 128 در ابواء که منزلی است ما بین مکه و مدینه نوشته است و برخی از مورخین در روایتی از "ابی بصیر" نقل می‌کنند که من - "ابی بصیر" - سال ۱۲۸ ه. ق همراه با امام صادق(ع) به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (بین مکه و مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم(ع) درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن جا به دنیا آمدند. بنابراین روایت برخی معتقدند که وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت امام کاظم (ع) به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ پس تاریخ هفتم صفر به عنوان سالروز میلاد امام کاظم(ع) اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را به این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد و همان طور که حسینیه ها و مساجد همه سیاهپوش می شوند و این سیاهپوشی تا آخر ماه صفر ادامه یابد.
,اما آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد توجه و التزام شیعه به پاسداشت مقام و منزلت ائمه اطهار و جاری کردن سبک زندگی آن حضرات در تمام مراحل و ابعاد زندگی‌شان است. این پاسداشت چه با حزن و اندوه مصیبت شهادت آن بزرگواران باشد و چه در شادی میلاد وجود مبارکشان مهم شناخت، تأسی از مکتب آن بزرگواران است.
,مجتبی صدری کارشناس ارشد علوم اسلامی سبک زندگی ائمه اطهار علیه السلام را منحصر به زمان و مکان نمی داند و می گوید: ائمه اطهار علیه‌السلام در زمان حیات الگوی ممتاز برای شیعان و حتی پیروان سایر ادیان دیگر بودند و اکنون هم به عنوان الگویی برتر و جاودانه با تاریخ زندگی و سیره رفتاری و علمی این بزرگواران می‌توان راه نجات و رستگاری در دنیا و آخرت را پیمود.
,وی با اشاره به اینکه احادیث ائمه اطهار، اعجاز کلام این بزرگواران است که هر بار بخوانی گویی در مصداق زمان ما گفته شده‌اند، افزود: به عنوان مثال توصیه‌های اخلاقی امام حسن مجتبی(ع)، رفتار ایشان در اکرام فقرا و دست بخشنده این امام همام در براورده کردن حاجات مردم بهترین سبک زندگی برای مسلمانان است.
,این کارشناس مسائل اسلامی، افزود: در کتاب امالی آمده است: امام مجتبی عابدترین، زاهدترین و با فضیلت ترین مردم زمانش بود و زمانی که عازم حج می شد، با پای پیاده می رفت و گاهی هم پا برهنه، امام حسن (علیه السلام) زمانی که یاد مرگ می کرد می گریست و هنگامی که به یاد قبر و قیامت می افتاد، اشک از چشمانش سرازیر می شد.
,مجتبی صدری، مهربانی و مهرورزی، ایثار و گذشت، میهمان نوازی، بردباری و شکیبایی در برخوردها، بخشندگی و برآوردن نیازهای دیگران، فروتنی، شجاعت را از ویژگی‌های اخلاقی امام حسن(ع) برشمرد و با ذکر روایتی گفت: « اَنس می گوید: روزی در محضر امام بودم که یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن گل را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و با مهربانی به او فرمود: «برو، تو آزادی!» من که از این رفتار حضرت شگفت زده بودم، گفتم: «ای فرزند رسول خدا! این کنیز تنها یک شاخه گل به شما هدیه کرد. آن گاه شما او را آزاد می کنید؟!» امام در پاسخم فرمود: «خداوند بزرگ و مهربان به ما فرموده است هرکس به شما مهربانی کرد، دو برابر او را پاسخ گویید». (نساء/ 86) سپس فرمود: «پاداش در برابر مهربانی او نیز آزادی اش بود»
,امام حسن مجتبی(ع) به عنوان فرزند ارشد خانواده علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام و نوه ارجمند رسول اکرم(ص) درس آموخته سبک زندگی "فاطمی"، "علوی" و "نبوی" بودند و به طور مستقیم در سایه سار وجود مبارک این بزرگواران تربیت شده بودند از این رو توجه و تأسی به سیره نظری و علمی این امام همام ما را در مکتب شیعه به شاخصه‌های زندگی متعالی می‌رساند.
,در زمینه عبادت و زهد امام حسن (ع) روایات زیادی وجود دارد، من جمله اینکه شهرآشوب از حضرت صادق علیه‌السلام روایت کرده است که جناب امام حسن علیه السلام 25 مرتبه پیاده به حج رفت و دو مرتبه به روایتی سه مرتبه، مالش را با خدا قسمت کرد که نصف آن را خود برداشت و نصف دیگر را به فقرا داد.
,شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود:« پدرم از پدر خود خبر داد که عبادت و زهد حضرت امام حسن(ع) در زمان خویش از همه مردمان بیشتر و افضل مردم بود و هرگاه سفر حج میکرد پیاده می‌رفت و گاهی با پای برهنه راه می‌پیمود و هر گاه یاد مرگ و قبر، بعث، نشور و گذشتن بر صراط را میکرد می‌گریست! وقتی یاد میکرد عرض اعمال را بر حق تعالی، نعره می‌کشید و مدهوش می‌گشت و وقتی به نماز می‌ایستاد، بندهای بدنش می‌لرزید.
,این رفتار برگرفته از شیوه تربیتی فاطمه(س) است آنجا که از امام حسن(ع) نقل شده است؛ «رَأَیْتُ أُمِّی فَاطِمَۀ قَامَتْ فِی مِحْرَابِهَا لَیْلَۀ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَۀ سَاجِدَۀ حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَیْءٍ فَقُلْتُ لَهَا یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِینَ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعِینَ لِغَیْرِکِ فَقَالَتْ یَا بُنَیَّ الْجَارَ ثُمَ الدَّارَ»
,شب‌هاى جمعه مادرم فاطمه (علیها السّلام) را مىدیدم که تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول رکوع و سجود و عبادت پروردگار است و مىشنیدم که براى مؤمنین دعا مىکند و در دعایش نام آن‌ها را ذکر مىنماید، اما براى خود دعا نمىکند، به ایشان گفتم: مادرعزیزم، چرا براى خودت دعا نمىکنى؟ حضرت زهرا(س) در جواب مىفرمود: پسرم، اوّل باید همسایه را دعا کرد و بعد خود را.
,اما برخی هفتم صفر را میلاد بابرکت امام کاظم(ع) می‌دانند و این روز را در ماه عزا و ماتم آل الله به شادی و تبریک میلاد می‌گذرانند. امام کاظم(ع) فرزند امام جعفر صادق رئیس مکتب شیعه است. بنابر روایات شیخ عباس قمی، امام کاظم علیه السلام هفتم ماه صفر سال 128 به دنیا آمده اند.
,آورده اند که ایشان مانند پدران بزرگوار خود، عابدترین اهل زمان خود، وافقه از همه و سختی‌تر و گرامی‌تر بود. روایت شده که شبها برای نوافل شب برمی‌خاست و پیوست نماز می‌‌گذاشت تا نماز صبح چون فرض صبح را ادا میکرد. تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب پس برای خدا سجده میکرد و پیوسته در سجود و تحمید بود. سر بر نمی‌گذاشت تا نزدیک زوال.
,الهه شکیب کارشناس علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس، می‌گوید: در مکارم اخلاقی امام موسی کاظم(ع) می توان به عبادت زیاد، سخاوت ایشان اشاره کرد. امام از خوف خدا چنان گریه می کرد که محاسنش از اشک چشمش تر می‌شد، از همه مردم صله و احسانش نسبت به خویشاوندان‌شان بیشتر بود.
,شکیب با اشاره به اینکه فقرای مدینه مورد تفقد امام کاظم(ع) قرار داشتند آن را به عنوان یک سبک معاشرت با مردم از پدران بزرگوارشان به ارث برده بودند، افزود: امام شبها زنبیلی بر دوش می‌گرفت که در آن پول و طلا، نقره، آرد و خرما بود و برای ایشان می‌برد، فقرا نمی‌دانستند که این از چه جهت است!
,این کارشناس مسائل دینی، رفتار امام کاظم(ع) را بر هم‌عصران خود بسیار مؤثر دانست و گفت: علامه مجلسی در جلاء العیون روایت می‌کند: « هارون الرشید فرستاد به نزد حضرت موسی بن جعفر در وقتی که حس بود. کنیزی عاقله و صاحب جمال، که آن جناب را در زندان خدمت کند، وظاهرا نظرش در این کار آن بود که شاید حضرت به سوی او میل نماید. به این ترتیب قدر او در نظر مردم کم شود، یا آنکه برا تضییع آن جناب بهانه به دست آورد. خادمی فرستاد که تفحص از حال او نماید. خادم آن کنیز را دید، که پیوسته برای خدا در سجده است، سر بر نمی دارد و می گوید: ( قدس قدوس، سبحناک سبحانک سبحانک پس او را به نزد هارون بردند، دیدند از خوف خدا می لرزد چشم به آسمان دوخته و مشغول نماز گشت، از او پرسیدند این چه حالت است که پیدا کرده ای؟ می گفت: عبدصالح را دیدم که چنین بود، پیوسته آن کنیز به همین حال بود تا وفات کرد.»
,به هر حال ایام شعبان برای ما مسملمانان به ویژه شیعیان، ماه چشن و سرور است ماه میلاد و مبارک بادها و ماه صفر ماه عزای آل الله است و به این ترتیب هفتم صفر را در میان بزرگان دین و مردم ما فرصتی است تا امام دوم شیعیان را با بصیرت بیشتر شناخته و از سبک زندگی ایشان آشنا شده و آن را شاخصه زندگی سعادتمند قرار دهیم.
,انتهای پیام/خ
,]
ارسال دیدگاه