بررسی فقهی یک موضوع اجتماعی؛

نظر مراجع تقلید درباره دوچرخه سواری بانوان در انظار عمومی/خانم ها از هر عملی که موجب جلب توجه نامحرم می شود اجتناب کنند

اگر چه دوچرخه سواری بانوان در نگاه اول یک موضوع اجتماعی یا ورزشی است، اما آثار و پیامد هایی که مترتب بر آن است با فرهنگ دینی پذیرفته شده توسط آحاد مردم همخوانی ندارد و لازم است به این بُعد موضوع نیز توجه شود.

[

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز، اگرچه برنامه ریزی و اجرای طرح هایی به منظور استفاده کمتر مردم از وسایل نقلیه شخصی، اقبال به پیاده روی و دوچرخه سواری، کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهر های بزرگ منشاء اثرات قابل توجه در بهبود وضعیت هوا و محیط زیست و مصرف بهینه منابع انرژی است، اما غافل شدن از ابعاد فرهنگی این گونه طرح ها می تواند خسارات جبران ناپذیری به فرهنگ عمومی وارد کند.

, شبکه اطلاع رسانی راه دانا, صاحب نیوز،,

در این بین، دوچرخه سواری بانوان در خیابان ها و انظار عمومی یکی از آن مسائلی است که از طرفی رواج آن متاثر از اجرای طرح های کاهش ترافیک است و از طرفی دارای ابعاد و پیامدهای فرهنگی در اجتماع است؛ چرا که مسئله دوچرخه سواری بانوان در معابر عمومی جدای از اینکه یک مسئله اجتماعی محض و یا ورزشی باشد موضوعی است که در مواردی با فرهنگ دینی پذیرفته شده توسط آحاد مردم جامعه در تقابل است.

اما لازم است برنامه ریزان و دست اندرکاران چنین طرح هایی از ابعاد فرهنگی آن نیز غافل نبوده و برای آن برنامه ریزی طبق فرهنگ اسلامی داشته باشند و اجازه ندهند به هوای مراقبت از هوای شهر اصفهان، هوای هویت و فرهنگ اسلامی شهر آسیب ببیند.

اگر چه این موضوع از ابعاد مختلف قابل بحث و بررسی است اما مسئله ای که اخیرا در شبکه های اجتماعی بدان اشاره و تاکید شده نظر اسلام و مراجع تقلید راجع به این موضوع است.

در برخی عکس نوشته و دست نوشته های منتشر شده در فضای مجازی مطالبی به چشم می خورد مبنی بر اینکه رهبر معظم انقلاب درباره دوچرخه سواری بانوان فرموده اند «دوچرخه سواری بانوان شرعی و قانونی است» و به نظر می رسد این گزاره، عبارتی تقطیع شده از فتوای ایشان درباره دوچرخه سواری بانوان در انظار عمومی است.

از این رو جهت روشن شدن موضوع از بعد نظر اسلام و مراجع تقلید، نظرات مطرح شده در این خصوص ذکر خواهد شد.

, نظرات مطرح شده,

نظرات مراجع تقلید درباره دوچرخه سواری بانوان

آیت الله خامنه ای (مد ظلّه العالی):

سوال: با توجه به موقعیت کنونى کشورمان، لزوم صرفه‌جویى در مصرف بنزین و سهمیه‌بندى شدن آن، کمک به پاکیزگى هواى محیط زیست و سلامتى افراد جامعه، نظر خود را در مورد دوچرخه‌سوارى بانوان جهت رفت و آمد به محل کار و… البته با رعایت حجاب اسلامى اعلام فرمایید.

ج) خانم‌ها باید از هر کارى که موجب جلب توجه نامحرم مى‌شود، اجتناب نمایند.[۱]

, [۱],

آیت الله صافی گلپایگانی (دامت برکاته)

س۵۰. مستدعی است نظر مبارک خویش را در مورد ورزشهای بانوان از قبیل: دوچرخه‌سواری، اسب سواری، قایقرانی و دو و میدانی در اماکن و معابر عمومی بیان فرمایید. در ضمن بفرمایید تماشای این نوع برنامه‌ها از تلویزیون چه حکمی دارد؟

ج. اجرای این گونه برنامه‌های خلاف عفّت و غیرت و سنن و تعالیم اسلامی به اسم ورزش در اماکن و معابر عمومی علاوه بر آنکه نمایش و جلوه دادن مفاتن بدن بانوان به مردان اجنبی است، مستلزم ترویج فحشاء و منکرات و مفاسد عظیمه است و تماشای این برنامه‌ها و تشویق و ترغیب به آنها حرام است خداوند متعال جامعه اسلامی ما را که در عصر حاضر پرچم اسلام و حاکمیت احکام اسلام را در دنیا به اهتزاز درآورده و مسلمانان را سربلند و عزیز قرار داده از اینگونه خطرات که موجب تشویش اذهان و خدشه‌دار شدن شخصیت اسلامی ما است حفظ فرماید.والله العالم

س۲۱. چرا خانم‌ها نمی‌توانند سوار دوچرخه و زین اسب و… شوند؟ اگر حدیثی در این باره هست ذکر کنید.

ج. هر چیزی که موجب تهییج قوای شهوی غیر زوج باشد و نیز هر چیزی که مفسده‌ای بر ‌آن مرتب شود حرام است و لازم نیست برای هر چیزی روایت خاصی داشته باشیم بسیاری از فروع مندرج در قواعد کلی است و حکمش از آن استفاده می‌شود. والله العالم

س۴۶. آیا اسلام برای ورزش بانوان مخصوصاً ورزش‌هایی نظیر دوچرخه‌سواری محدودیت و منعی قائل است؟

ج. اینگونه امور در اسلام نه مطلقاً مجاز و بی‌ضابطه و بی‌برنامه و دستور است و نه مطلقاً ممنوع و محذور است بعضی از برنامه‌های ورزشی که حتی مردان انجام می‌دهند غیر مشروع و حرام است. سائر برنامه‌ها نیز باید برای همان ورزش و تندرستی و فوائد جسمانی و معقول آن و شادابی جسم و نشاط روح و رفع خستگی انجام شود و از مظاهر و روش‌هایی که موجب تحریک غرایز حیوانی و بدآموزیهای مختلف و ترویج بی‌شرمی و بی‌حیایی می‌شود اجتناب شود. خلاصه، حدود و تعلیمات اخلاقی و اساسی شرعی و عقلی را رعایت نمایند و این شرایط در مسابقات و در پخش و ارائه آنها همه باید رعایت شود.

بسیار کار ظریف و دقیقی است و دست‌اندرکاران آن باید افراد مجرب، آزموده و متعهد و وارد به مسائل روانی باشند و چنان نکنند که با این وسائل کنونی همه جوانان و نوجوانان را سرگرم چیزی به اسم ورزش نمایند و آنها را از کار و تلاش و تحصیل باز بدارند و همه تعریفها و تمجیدها را نثار ورزشکاران بنمایند که کشور در مسیر ورزش قرار بگیرد و در مسائل دیگر گرفتار افت و تنزل و انحطاط گردد مسلما ً اگر مسائل ورزش هم خارج از اعتدال مطرح باشد برای مملکت مضرّ است.

ورزش باید باشد اما مسائل دیگر مانند علم و صنعت، و بالاتر اخلاق و ایمان نباید ضعیف شود. و اگر ورزش لازم و نافع است و تربیت بدن مهم است بیماری ورزش گرایی و بیماری مسابقات ورزشی خطرناکتر است.

اما ورزش بانوان اگر در خانه یا مدرسه و در شرائط مصون از فتنه و نگاه نامحرم صرفاً برای ورزش و منافع بدنی آن باشد جایز است و تعلیم و تعلم آن هم در مدت کوتاهی فراهم می‌شود. اما برگزاری مسابقات ورزشی بانوان و ورزشهایی که صرفاً جنبه نمایشی و سنت‌شکنی دارد غیر از ابتذال برای زنان نتیجه‌ای ندارد و این سبکی را که بعضی به تقلید از اجانب و کفار و هم‌آهنگی با آنها و حتی شرکت در مسابقات با آنها ترویج می‌نمایند همه فتنه‌زا و فسادانگیز است و مظهر جالب غرب‌زدگی، همین تبلیغات و ترویجات و تشویقاتی است که از زنان به اصطلاح ورزشکار می‌شود که از آنها هم قهرمان بسازند. در زیر این ترویجها مطالب دیگر و مطالب فسادانگیز دارند و شخصیت اسلامی زن و التزام و پای‌بندی او را به چادر و عفت و حجاب و پارسایی و پاکدامنی وترک اختلاط با مردان اجنبی را هدف قرار داده‌اند.

بسیاری از این مسابقات برای مردها نیز امتیاز و ارزش نیست و بازیگری صرف است.

به هر حال باید زن و مرد مسلمان بهوش باشند که در دامها و شبکاتی که با نامهای جالب و فریبنده در راهشان می‌اندازند گرفتار نشوند. بعضی از اینها که از ورزش ترویج می‌کنند همانند اینکه از موسیقی و نوازندگی و رقص و اختلاط زن و مرد و دوچرخه‌سواری بانوان و پوشیدن لباسهای تنگ و ترک التزام به پوشش چادر ترویج می‌کنند هدف آنها مطلب دیگر و وارد کردن بانوان در مفاسد دیگر است.

ای بسا ابلیس آدم رو که هست

پس به هر دستی نباید داد دست

ای بسا غول بیابانی که راه

عرضه می‌دارد و لیکن سوی چاه

اگر بانوان با ایمان و مردان مؤمن، هشیار و بیدار نباشند و خدای نخواسته به این صداهای ناهنجار جواب مثبت بدهند، صبح می‌کنیم در حالی که همه عزتهای اسلامی و استقلال اسلامی و هویت اسلامی خود را از دست داده و از سعادت دنیا و عقبی، محروم شده باشیم که البته با غیرت و استقامت و آگاهی و بصیرتی که الحمدلله زن و مرد مسلمان ما از خود نشان داده‌اند، بحول و قوه الهی شاهد چنین روزهای ذلّت‌بار نخواهیم بود.والله العالم [۲]

, [۲],

آیت الله مکارم شیرازی (دامت برکاته)

سؤال ـ حکم دوچرخه سوارى و موتور سوارى خواهران با مانتو در سطح شهر، با توجّه به آثار و تبعات سوء اجتماعى و اخلاقى آن، چیست؟

جواب: با توجّه به پیامدهاى سوئى که این گونه امور دارد، لازم است از آن پرهیز شود. و به وسوسه‌هایى که این و آن مى‌کنند توجّه نکنند.

(به نقل از: کتاب احکام بانوان (جدید): مطابق با فتاواى حضرت آیت الله العظمى مکارم شیرازى(دامت برکاته) تهیه و تنظیم : ابوالقاسم علیان‌نژادى، تاریخ انتشار : ۱۳۸۹). [۳]

, [۳],

آیت الله سیستانی(دامت برکاته)

سؤال :آیا دوچرخه سواری برای دخترام درمکانی مانند پارک مانعی دارد اسکیت چطور؟

جواب: اگر در معرض دید نامحرم باشد ووضع اوتحریک کننده باشد جایز نیست.[۴]

, [۴],

آیت لله بهجت (ره)

س. آیا زنان مى توانند در ملاء عام دوچرخه سوارى و اسب سوارى کنند؟

ج. هر چه زمینه ساز فساد است، حرام است.[۵]

, [۵],

آیت الله سبحانی تبریزی(دامت برکاته)

س. ورزش بانوان خصوصاً موتور و دوچرخه سوارى در محافل عمومى چه حکمى دارد؟

ج. بسمه تعالى، این قبیل کارها زمینه ساز گسترش گناه در جامعه است، از آن اجتناب شود. والله العالم